Go‘daklik va maktabgacha yoshning psixologik xususiyatlari

8 – давр. Кечки етуклик (60 ва ундан юқори). Ҳаётдан қаноатланиш туйғуси билан ҳарактерланади. Ўтган умри ҳақида ўйлаш, ўлимга тик қараш ва ундан қўрқмаслик. Салбий томони – ҳаёт фаолиятидан ноумидлик, кўнгил совиш туйғулари. Умрни бекорга ўтказганидан қайғуриш, вақтни тез ўтаётганидан, ўзидан, бошқалардан қониқмаслик, умрини бошқатдан яшашга хоҳиш, ҳаётдаги бетартибликдан ранжиш, ўлимдан қўрқиш. Психодинамика назарияси асосини шахснинг хулқини эмоция, майл ёрдамида таҳлил қилиш мумкинлиги ташкил этади. Когнитивистик йўналиш намоёндаларидан биринчи бўлган Ж. Пиаже ақл-идрок назарияси ва унинг даврлари ҳақидаги таълимотни яратган. Бу таълимотда интеллектнинг ривожланиш даврлари кўрсатиб берилади.

Боланинг илк ёш даврни 3 даврга ажратамиз

Туғилгандан 1 ойликкача чақалоқлик даври.

Бир ойликдан 1 ёшгача гўдаклик даври.

Бир ёшдан 3 ёшгача илк ёш даври яъни боғчагача ёш давридир.

Организмнинг асосий тизими фаолиятини таъминловчи

Организмнинг асосий тизими фаолиятини таъминловчи

Рецепторлар (нафас олиш, қон айланиши,

овқат ҳазим қилиш ва ҳ.) Ҳимояловчи рефлекслар (кўзни очиб юмиш, йўталиш ва ҳ.) Қўлга олиш, эмаклаш рефлекслари

Чақалоқнинг шартсиз
рефлекслари

Чақалоқнинг сезги турлари

Ҳаракат
Ҳарорат
Кўриш
Таъм билиш
Эшитиш

Гўдаклик даврининг ўзига хос хусусиятлари

• Бола янги тугилган чакалоклик даврида унинг фаолияти факат

энг зарур органик эхтиёжларни қондириш билан

(20 соатга якин уйқу) чекланади.

• Бола 2 ойлик бўла бошлагач, унинг гудаклик даври

бошланади (2 ойдан 1 ёшгача).

• Ўз ўзидан ҳаракат фаоллиги Бола туғилганидаёқ унда бир қатор анализаторлар
• нормал ишлай бошлайди

3 ёш даври инқирози

2-3 ёшли бола кўп нарсани кўришни, кўп нарсани билишни ва тушунишни истайди, бу унинг қизиқувчанлик ва синчковлик хусусиятидан келиб чиқади. У ҳамма жойга “тиқилади”, катталарга ҳалақит бериб, уларни тинкасини қуритиб жуда кўплаб саволар беради. Катталар мана шу саволларнинг ҳаммасидан болаларда тафакурни ўстириш ва теварак - атрофдаги оламни тўғри тушунтиришни тарбиялашда фойдаланишлари керак. Бола бу саволларга тушунарли жавоб олгаинидан кейин, уни ўз ўйинларида акс эттиради ва шу йўл билан уларни хотирасида мустаҳкам сақлаб қолади.