Guliston davlat universiteti agrokimyo va agrotuproqshunoslik yo’nalishi 1-kurs 17 22 guruh talabasi Jumayeva Irodaning botanika va o'simliklar fiziologiyasi fanidan tayyorlagan taqdimoti


Download 1.98 Mb.
Sana07.05.2023
Hajmi1.98 Mb.
#1436766

Guliston davlat universiteti agrokimyo va agrotuproqshunoslik yo’nalishi 1-kurs 17 22 - guruh talabasi Jumayeva Irodaning botanika va o'simliklar fiziologiyasi fanidan tayyorlagan taqdimoti

Mavzu: O'simliklarda hosil bo'luvchi organik moddalar xilma xilligi. oqsillar klassifikatsiyasi va vazifalari Nuklein kislotalar. Uglevodlar klassifikatsiyasi

O'simliklar organik moddalar yig'indisiga fotosintez yordamida hosil bo'lgan molekullar, yoki biomas deyiladi. Bu organik moddalar uchta asosiy xilma-xillikka bo'linadi:

  • O'simliklar organik moddalar yig'indisiga fotosintez yordamida hosil bo'lgan molekullar, yoki biomas deyiladi. Bu organik moddalar uchta asosiy xilma-xillikka bo'linadi:
  • Oqsillar
  • Uglevodlar
  • Lipidlar

Oqsillar (proteinga o'xshash moddalar):

  • Oqsillar, o'simliklar uchun energiya, qurilish materiali va transport moddalari sifatida ahamiyatga ega. Ular aminokislotalardan iborat va o'simliklar uchun asosiy protein to'plamidir. Oqsillar, fotosintez, respiratsiya, fotosensitivlik, signal o'tkazish va boshqa yordamchi funksiyalar uchun ham zarur bo'ladi.

Nuklein kislotalar

  • Nuklein kislotalar, o'simliklar va boshqa organizmlar uchun genetik axvoling asosiy qismidir. Bu organik moddalar DNA va RNA shakllarida mavjud. Nuklein kislotalar, o'simliklarning rivojlanish va o'sishini nazorat qilishda, qattiq kuchli viruslar va bakteriyalarga qarshi savdochi moddalar yaratishda ham zarur bo'ladi.

Uglevodlar

  • Uglevodlar, o'simliklar uchun asosiy oziq-ovqat turi sifatida xizmat qiladi. Uglevodlar, monosakkaridlardan (glukoz, fruktoz) yoki uni tuzlagan polisakkaridlardan (amillar, sellyuloza) iborat bo'ladi. Bu moddalar, fotosintez yordamida hosil bo'linadi va o'simliklar uchun energiya saqlashida va transportida zarur bo'ladi.

Uglevodlar klassifikatsiyasi besh guruhga bo'linadi: monosakkaridlar (glukoz, fruktoz), oligosakkaridlar (saharoz, laktoz), polisakkaridlar (amillar, sellyuloza), hemitsellyuloza va pektinlar. Uglevodlar, o'simliklar uchun asosiy oziq-ovqat turi sifatida zarur bo'ladi va fotosintez yordamida hosil bo'linadi.

  • Uglevodlar klassifikatsiyasi besh guruhga bo'linadi: monosakkaridlar (glukoz, fruktoz), oligosakkaridlar (saharoz, laktoz), polisakkaridlar (amillar, sellyuloza), hemitsellyuloza va pektinlar. Uglevodlar, o'simliklar uchun asosiy oziq-ovqat turi sifatida zarur bo'ladi va fotosintez yordamida hosil bo'linadi.

Monosakkaridlar

  • Monosakkaridlar yagona tuzlardir, bularning ko'pgina formula C6H12O6. Glukoz va fruktoz asosiy monosakkaridlardan hisoblanadi va ular o'simliklarning enrgiya olishida ahamiyatli rol o'ynaydi.

Oligosakkaridlar

  • Oligosakkaridlar, ikki yoki undan ko'p monosakkarid molekulalaridan tuzlanganlar. Saharoz va laktoz, engek yoki sut ichida mavjud va odamlar tomonidan kuchli g'ovurga ega bo'lgan shirin moddalar hisoblanadi.

Polisakkaridlar

  • Polisakkaridlar ko'pgina uglevodlardan iborat, chunki ular ko'p monosakkaridlar molekulalaridan tuzlanganlar. Polisakkaridlar amillar va sellyuloza, o'simliklar uchun ahamiyatli moddalardir. Amillar o'simliklar tomonidan uzun muddatli energiya saqlashida va transportida, sellyuloza esa qurilish materiali sifatida xizmat qiladi.

Hemitsellyuloza va pektinlar

  • Hemitsellyuloza va pektinlar o'simlik qurilishining tarkibiy moddalari hisoblanadi. Hemitsellyuloza, sellyulozaga o'xshash bo'lib, o'simlik qurilishidagi qattiq va suvni saqlaydigan qismi sifatida xizmat qiladi. Pektinlar esa, o'simlik qurilishining maydoniy tuzilishini tuzatish va qurilishidagi suv saqlanishini ta'minlashda ahamiyatli rol o'ynaydi.
  • Uglevodlar tushunchasi o'simliklarning fotosintez va respiratsiya jarayonlari orqali hosil bo'lan moddalardir. Fotosintez jarayonida o'simliklar kohi nuridan o'simlik qurilishi uchun kerakli energiyani olishadi va bu energiya yorqin molekulalardan (masalan, karbondioksiddan va suvdan) glikoz va boshqa monosakkaridlarni hosil qilishda ishlatiladi. Respiratsiya jarayonida esa, o'simliklar hosil qilingan uglevodlarni oksidlash orqali energiya olish uchun ishlatiladi.

E’tiboringiz uchun Rahmat!!!


Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling