Guliston davlat universiteti mirhaydarov h. R

II. Ishchi dastur:

0. 
   Kursning maqsadi: She’riyatni aslicha, ya’ni asrlardan beri hosil bo’lgan tajribalar asosida inson ruhiy olamining badiiy–nazmiy tarixi sifatida o’rganish va talqin qilish.
   
1. 
   Kursning vazifalari: She’rni poetik jihatdan so’z san’ati hodisasi sifatida tahlil va talqin qilishdan iborat.
   
2. 
   Kursning mazmuni:
   

Ma’ruza mavzulari, ko’riladigan masalalar va vaqt

№	MA’RUZA MAVZULARI	SOATLAR
		Ko’riladigan masalalar	Vaqt
1.	Kirish. Kursning maqsad va vazifasi	Kursning maqsad va vazifalari. Kursning predmeti. Boshqa fanlar bilan aloqasi.	2
2.	She’r poetikasi tarixi	She’r poetikasi tarixi va uning bosqichlari. She’r poetikasi tarixining dastlabki va o’rta asrlar davri. XX asr she’r poetikasi masalasi.	2
3.	Nazmiy nutq	Nazmiy nutq va uning tasnifi. Nazmiy nutqning o’ziga xos xususiyatlari. Nazmiy nutqni uyushtiruvchi unsurlar.	2
4.	Ritm nazariyasi	Ritm – she’r badiiyati asoslaridan biri. Ritm unsurlari. Obraz, timsol, tafsil (detal) va ritmning muvozanati.	2
5.	Ritm va uning turlari	Notekis harakatli ritm. Oddiy notekis harakatli ritm. O’rtacha tezlikdagi notekis harakatli ritm.	2
6.	Balog’at (kalom) vositalari	Nazmda milliy til boyligining o’rni. Nazmda tilning betaraf va ko’chma ma’nolari. Nazmda so’z va poetik mantiq.	2
7.	Uslubiy-tasviriy vositalar	Uslubiy vositalarning tasvirdagi o’rni va tasnifi. Sodda ko’chimlar. Murakkab ko’chimlar.	2
8.	Fasohat (figuralar)uslubiy vositalari	Nazmda fasohat - gap qurilishining o’ziga xosligi. Fasohatda nazmiy ma’no jilolari. Fasohatda tasviriylik, ifodalilik va obrazlilik.	2
9.	Nazmiy asar tahlili mezonlari	Nazmiy tahlil haqida qarashlar va uning tasnifi. She’r tahlili mezoni unsurlari. Lirik qahramon masalasi.	2
10	Lirik tarh (kompozitsiya)	Lirik tarh atamasi va uning ta’rifi. Lirik tarh tasnifi. Tarh unsurlari.	2
11	Kichik lirik janrlar poetikasi	Fard janri poetikasi. Tuyuq janri poetikasi. Ruboiy janri poetikasi.	2
12	G’azal poetikasi	G’azalning tarhi masalasi. G’azal tarhi tasnifi. Parokanda va yakpora g’azal tarhi.	2
	JAMI:		24

Amaliy mashg’ulotlar

	Poetik nutq	Poetik nutqning shakllari. Poetik nutqning 1-2-unsurlari. Poetik nutqning 3-4-unsurlari.	2
	Ritm nazariyasi	Ritmning obrazlilik va ifodalilikdagi o’rni. Ritmni yuzaga keltiruvchi unsurlar. Qofiya, vazn, bayt, band.	2
	Uslubiy-tasviriy vositalar	Ko’chimlar va uning turlari. Sodda ko’chimlar. Murakkab ko’chimlar.	2
	Fasohat (figuralar) uslubiy vositalari	Poetik sintaksis. Poetik sintaksisdagi takrorlar. Poetik sintaksisdagi urg’uning o’rni.	2
	Nazmiy asar tahlili mezonlari	She’rning yaratilish tarixi va manbalarini tahlil qilish. She’rning mavzu, g’oya va pafosini aniqlash. She’rning poetik obrazi va san’atlarini tahlil qilish.	2
	She’r poetikasi tahlili	She’rda poetik detal. She’rda poetik timsol. She’rda poetik obraz.	2
	Lirik tarh (kompozitsiya)	Lirik tarhning o’ziga xosligi. Lirik tarhning tasnifi. Lirik tarh va kechinma-tuyg’u, voqelik.	2
			14
	Seminar mashg’ulotlari
	Bobur g’azallari lirik qahramoni	Lirik qahramon masalasi. Bobur g’azallarida yor va diyor poetik obrazi. G’azallarda muallif obrazi.	2
	Bobur g’azaliyoti tarhi	Parokanda tarh. Yakpora tarh. Voqeaband tarh.	2
	Bobur g’azallari poetikasi (badiiyati)	Bobur g’azallari tili masalasi. Bobur g’azallarida ma’naviy san’atlar. Bobur g’azallarida lafziy san’atlar.	2
	Cho’lponning «Go’zal» she’ri poetikasi	“Go’zal” she’rining talqini bahsi. “Go’zal” she’rining lirik qahramoni masalasi. She’rda tashxis san’atining o’rni.	2
	Cho’lponning «Buzilgan o’lkaga» she’ri poetikasi	She’r va ijtimoiy mavzu. “Buzilgan o’lkaga” she’rida muxtoriyatning tor-mor qilingandan keyingi diyor manzarasi. She’rda poetik obrazlar.	2
	Cho’lponning «Kleupatra uyqusi» she’ri poetikasi	Kleupatraning tarixiy shaxsligi. “Kleupatra” hikoyasi tahlili. “Kleupatra” hikoyasi va “Kleupatra uyqusi” she’rining qiyosiy tahlili	2
7.	Kichik lirik janrlar poetikasi	Musammat poetikasi. Kichik lirik janrlar poetikasi. Topishmoqli kichik lirik janrlar poetikasi.	2
	G’azal poetikasi	G’azal poetikasi haqida Navoiy va Bobur. G’azal poetikasi haqida bahs. G’azal tarhi turlari.	2
			16

	2.2.3. Mustaqil ish topshiriqlari mavzulari
	Forobiy, ibn Sino, Beruniylarning she’r va she’rshunoslik haqidagi qarashlari
	Nazmiy nutq unsurlari: poetik sintaksis
	Ritmda turoq va vaznning mavqei
	Notekis harakatli ritm
	Nazmiy nutqda so’zning betaraf (o’z ma’no) va ko’chma ma’nolari
	Sodda ko’chimlar
	Poetik sintaksisning turlari haqida
	She’rning ta’limiy tahlil turi
	She’rning poetik obrazliligi
	Lirik tarhni uyushtiruvchi unsurlar
	Ruboiy poetikasi
	Yakpora g’azal poetikasi

“She’r poetikasi” kursidan reyting ishlanmasi

tG’r	Nazorat turlari		Nazorat soni	Ball		Jami
				1 -tur	2 -tur
1.Joriy baholash
1.1	Ma’ruza daftari tahlili		1	2	2	4
1.2	Test so’rovi		2	4	4	8
1.3	Amaliy mashg’ulotlarni bajarish va javob berish (seminar)		10	5	5	10
1.4	Qo’shimcha berilgan vazifalarni bajarish va javob berish		8	4	4	8
Jami:						30
TMI
14.1	Mavzularni mustaqil o’rganish va taqdimot qilish (Mavzular alohida beriladi)		10	5	5	10
14.2	Ma’ruza mavzularini mustaqil o’zlashtirish va javob berish.		5	5	5	10
Jami:						20
Hammasi						50
2.Oraliq baholash
2.1	1-nazorat ishi (yozma)	1		20	4x5	20
3.Yakuniy baholash
3.1	Yozma ish		1		6x5	30
	Jami		1			30
	Hammasi					100

“She’r poetikasi” kursidan baholash mezonlari


I. JB bo’yicha

1. 
   Mabodo talaba o’quv mashg’ulotlarida muntazam qatnashib, o’tilgan mavzularni tizimli konspektlashtirib borsa, ma’ruza daftari holati tahlil qilinib, maksimal 3,0 ballgacha baholanadi.
   
2. 
   Test savollari 10 tadan iborat bo’lib, har bir savolga 0,2 balldan, maksimal 2 ballgacha baholanadi.
   
3. 
   Agar talaba amaliy mashg’ulotlar mavzularini to’liq konspektlashtirgan va uni fikrni isbotlovchi materiallar bilan boyitgan bo’lsa va mavzu bo’yicha asosiy fikrlarni bayon eta olsa, talaba maksimal 1,0 ballgacha baholanadi.
   
4. 
   Garchandki, talaba seminar uchun berilgan mashg’ulotlar mavzularini to’liq yozgan bo’lsa va unda fikrni tasdiqlovchi misollar keltirgan bo’lsa, 1,0 ballgacha baholanadi.
   
5. 
   Talaba mustaqil ishining har biriga bajarilish saviyasiga qarab, 1,0 ballgacha baholanadi:
   
6. 
   Asosiy va qo’shimcha adabiyotlar, internetdan foydalanilgan hamda mavzularni mustaqil o’rganish va taqdimot (slaydlar) qilish, mazmunga qarab, bir marta maksimum 5 ballgacha baholanadi.
   
7. 
   Mavzular bo’yicha mustaqil ish bajarish 10 marta, har biriga maksimum 1 balldan beriladi.