Guliston Davlat Universiteti Sitrqi bo’limi Matematik tasavvurlarni shakllantirish nazariyasi va texnologiyalari fanidan

Guliston Davlat Universiteti Sitrqi bo’limi
Matematik tasavvurlarni shakllantirish nazariyasi va texnologiyalari fanidan

• Mustaqil ish

Mavzu: Ulushga ko’ra butunni topish.
Bajardi: Rashidova Gulhayo.
10.20- guruh Sirtqi bo’lim
Tekshirdi: ________________.
Guliston 2022

Reja:

• 1. Ulushlar.
• 2. SIMMETRIYA O’QLARINI TOPISH .
• 3. KO’PYOQ MODELLARI VA ULARNING ELEMENTLARI
• 4. Xulosa va foydalanilgan adabiyotlar.

“ULUSH” VA “KASR” NIMA? “Kasr” tushunchasini shakllantirish har xil predmetlarni teng qismlarga bo’lishdan boshlanadi. Bu predmetlarning har birini biz bir butun deb qaraymiz. Abstrakt kasr tushunchasi, aftidan, shu konkret bo’lishdan, singdirishdan, maydalashdan, yoyishdan kelib chiqqan bo’lishi mumkin. 2 -sinfda matematika o’qitishning asosiy maqsadi birning 1/2, 1/3, 1/4, 1/6, 1/8 ulushlariga oid aniq tasavvurlarni hosil qilishdan iborat.
“ULUSH” NIMA?
Agar berilgan ob’ektni (narsani, narsalar to’plamini) bir necha teng bo’laklarga bo’lish mumkin bo’lsa, u holda bu bo’laklarning har biri ob’ektning (narsani, narsalar to’plamining) ulushi deb ataladi. Ulush 2 ta natural son va chiziqcha yordamida yoziladi: 1/2, 1/3, 1/5 Chiziqcha ostidagi son ob’ekt nechta bo’lakka bo’linganligini, chiziqcha ustidagi son esa bunday bo’lakdan bitta (ulush) olinganligini bildiradi.
“KASR” NIMA? Kasr (yoki kasr son) deb shunday natural sonlar juftiga aytiladiki, ulardan chiziqcha ostiga yozilgan ob’ekt nechta teng bo’lakka bo’linganligini, ikkinchisi, chiziqcha ustiga yozilgani esa hosil bo’lgan ulushlardan nechtasi olinganligini bildiradi: 3/4, 7/8. Ulush va kasrning ta’riflarini solishtirish ulush kasr sonning xususiy holi ekanligini ko’rsatadi.
Ulushlar bilan mehnat darsida, o’qituvchi rahbarligida applikatsiya ishlarini o’tkazish vaqtida tanishtirish mumkin. Bundan tashqari, ulushlarga masala va misollar keltirish mumkin. Masala: Tushlik qilgandan so’ng onam Shuhratga bir dona apelsin berdi. Apelsinning yarmini apelsinning “ikkidan bir qismi” desak bo’ladi. � Bu son – ½ deb yoziladi.