Guliston shahar 1-sonli ixtisoslashtirilgan maktabining


Download 448.3 Kb.
Pdf ko'rish
Sana31.12.2022
Hajmi448.3 Kb.
#1073740
Bog'liq
Geometriya loyiha ishi . X.Sardor



Guliston shahar
1-sonli ixtisoslashtirilgan maktabining
9-“A” sinf o’quvchisi Xo’rozov
Sardorning Geometriya fanidan
bajargan loyiha ishi


QAVARIQ LINZA FOKUS MASOFASI , GOMOTETIYA
Reja: 
1.Linza nima? 
2.Fokus masofa nima? 
3.Qavariq linzada nurning sinish qonunlari. Yupqa linza 
formulasi. 


Linza bu ikki tomoni sferik sirt bilan chegaralangan jism (1-
rasm). Linza yorug’lik oqimi yo’nalishini o’zgartirib beradi. 
Linzalar asosan shishadan tayyorlanadi . Linalarning qavariq (2-
rasm) va botiq (3-rasm) turlari mavjud . Qavariq linza parallel 
nurlar dastasini yig’ib beradi, botiq linza esa , parallel nurlar 
dastasini sochib beradi. 
Qavariq linza sirtini R
1
va R
2
radiusli sferalarning o’zaro 
kesishishidan hosil bo’lgan sirt deb qarash mumkin. 
1-rasm 
O – linzaning markazi . Sferalarning kesishgan nuqtalarini 
tutashtirib turuvchi tekislik 
fokal tekislik deb 
ataladi.Sferalarning O

va O

markazlaridan o’tkazilgan to’g’ri 


chiziq 
linzaning bosh optik o’qi deyiladi.
2-rasm 
3-rasm 
Fokus – lotincha “focus” – o’choq , olov degan ma’nolarni 
anglatadi . Fokus nuqta - nurlarning parallel dastasi optik 
tizimdan o’tgandan so’ng kesishadigan nuqta(4-rasm) . Botiq 
linzada nurlar sochiladi va sochilgan nur yo’lini uning 
yo’nalishiga qarama-qarshi davom ettirsak , davom ettirilgan 
chiziqlarning keshishgan nuqtasi linzaning fokus nuqtasi 
hisoblanadi(5-rasm) . Linza markazidan fokus nuqtagacha 
bo’lgan masofa esa linzaning 
fokus masofasi hisoblanadi .
4-rasm 
5-rasm 


Qavariq linzaga nur , uning bosh optik o’qiga parallel kelib 
tushsa bu linzaning fokus nuqtasini kesib o’tadi . Bu holatning 
teskarisi sodir bo’lsa ,ya’ni nur linzaning fokus nuqtasidan o’tib 
linzaga kelib tushsa bu nurning keyingi yo’nalishi bosh optik 
o’qqa parallel bo’ladi . Nur linzaning markazidan, ya’ni 1-
rasmdagi O nuqtadan o’tsa nur hech qanday sinishga 
uchramaydi va yo’lini o’z yo’nalishida davom ettiradi. 
Yupqa linza formulasi
: 1/F=1/d+1/f
Linzada tasvir yasash orqali uning fokus masofasi topish 
formulasi .
F – fokus masofa . 
d – linzadan buyumgacha bo’lgan masofa .
f – linzadan tasvirgacha bo’lgan masofa .
Formula qayerdan kelib chiqdi ?
Formulani o’zimiz yaratsak bo’lmaydimi? 
6-rasmdagi fizik kattaliklar orqali chiziqli kattalashtirish 
formulasini keltirib chiqarish mumkin
: K=h/H=d/f=F/f-F 
K – chiziqli kattalshtirish koeffitsiyenti . 
h – buyum balandligi . 
H – tasvir balandligi . 


6-rasm 

Download 448.3 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling