Gumanistik psixologiyaning kelib chiqishi

G.L.Shukinaning “Pedagogika” kitobida o’qitish metodiga quyidagicha ta’rif beriladi. “O’qitish metodlari bu darsda o’quv-tarbiya maqsadlariga qaratilgan o’qituvchi va o’quvchilarning birgalikdagi ish faoliyatidir”.

G.L.Shukinaning “Pedagogika” kitobida o’qitish metodiga quyidagicha ta’rif beriladi. “O’qitish metodlari bu darsda o’quv-tarbiya maqsadlariga qaratilgan o’qituvchi va o’quvchilarning birgalikdagi ish faoliyatidir”.

O.Roziqov, M.Maxmudov, B.Adizov, A.Hamroyevlarning “Ona tili didaktikasi” darsligida ta’lim metodiga quyidagicha ta’rif keltirilgan:

O.Roziqov, M.Maxmudov, B.Adizov, A.Hamroyevlarning “Ona tili didaktikasi” darsligida ta’lim metodiga quyidagicha ta’rif keltirilgan:

“Ta’lim metodi – o’qituvchi va o’quvchilarning ma’lumot mazmuniga yo’nalgan faoliyatini tartibga solish yo’lidir”.

Pedagogik ensiklopediyada izohlanishicha, ta’lim metodi – o’qituvchi va o’quvchining ta’lim mazmunini o’zlashtirishga qaratilgan o’zaro aloqador, ma’lum ketma-ketlikdagi faoliyat tizimidir.

Pedagogik ensiklopediyada izohlanishicha, ta’lim metodi – o’qituvchi va o’quvchining ta’lim mazmunini o’zlashtirishga qaratilgan o’zaro aloqador, ma’lum ketma-ketlikdagi faoliyat tizimidir.

Bu ta’rifga buyuk psixolog I.Ya.Lerner ham qo’shiladi. Lekin, uslubshunos olim Nikandirov o’zining doktorlik dissertasiyasida o’qitish metodlariga ta’rif berar ekan “O’qitish metodlari bu darsda o’quvchilarning bilish faoliyatlarini boshqarish usullaridir” deb ta’kidlaydi.

Bu ta’rifga buyuk psixolog I.Ya.Lerner ham qo’shiladi. Lekin, uslubshunos olim Nikandirov o’zining doktorlik dissertasiyasida o’qitish metodlariga ta’rif berar ekan “O’qitish metodlari bu darsda o’quvchilarning bilish faoliyatlarini boshqarish usullaridir” deb ta’kidlaydi.

S.L. RUBINSHTEYN MAKTABI UMUMIY XARAKTERISTIKASI
Sergey Leonidovich RubinshteynRubinshteyn Sergey Leonidovich, sovet psixologi, SSSR Fanlar akademiyasining muxbir a'zosi (1943). RSFSR Fanlar akademiyasi Psixologiya instituti direktori (1942-1945), SSSR Fanlar akademiyasi Falsafa instituti direktorining o'rinbosari (1945-1948), instituti psixologiya sektori mudiri. SSSR Fanlar akademiyasi falsafasi (1945-1949, 1956-1960). U psixologiyaning falsafiy va metodologik muammolari, chet el psixologiyasining asosiy yo'nalishlarini tanqidiy tahlil qilish, idrok, xotira, nutq, fikrlashni o'rganish bilan shug'ullangan. U psixologiyada determinizm, ontologiya, epistemologiya va etika nuqtai nazaridan inson muammosini ishlab chiqdi. "Asoslari." Asari uchun SSSR Davlat mukofoti (1942) umumiy psixologiya"(1940). — Источник: https://muegn.ru/uz/konspekty/sergei-leonidovich-rubinshtein-rubinshtein-sergei-leonidovich-rubinshtein.html © muegn.ru
Rubinshteyn Sergey Leonidovich - rus faylasufi va psixologi. 1913 yilda u Marburg universitetining falsafa fakultetini tamomlagan, 1913 yilda o'sha joyda "Eine Studie zum Problem der Methode" ("Metod muammosini o'rganish") nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan. 1937 yilda nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilmasdan, unga doktorlik unvoni berildi pedagogika fanlari psixologiyada "Psixologiya asoslari" monografiyasi uchun (Moskva, 1935). 1919 yildan - dotsent, 1921 yildan - falsafa va psixologiya kafedrasi professori Odessa universiteti; 1922 yildan - Odessa ilmiy kutubxonasi direktori. 1930-1942 yillarda - Leningrad davlat psixologiya kafedrasi mudiri pedagogika instituti... 1942-1949 yillarda Moskva davlat universitetida psixologiya kafedrasi mudiri, 1942-1945 yillarda RSFSR Pedagogika fanlari akademiyasi Psixologiya instituti direktori, 1945-1949 va 1956-1960 yillarda. SSSR Fanlar Akademiyasi Falsafa institutining psixologiya sektori mudiri edi.
Umumiy yo'nalish ilmiy tadqiqotlar- psixologiya, epistemologiya, axloq; psixologiyada faollik yondashuvining asoschisi. Determinizmning dialektik printsipi asosida - "tashqi sabablar faqat rivojlanish asosini tashkil etuvchi ichki sharoitlar orqali harakat qiladi" - u inson va uning ruhiyatining falsafiy -psixologik kontseptsiyasini ishlab chiqdi va shu nuqtai nazardan - toifalar tizimi: mavjud bo'lish. va materiya, ijtimoiy va tabiiy, sub'ekt va ob'ekt, faoliyat va tafakkur, erkinlik va zarurat, sub'ektiv va ob'ektiv, moddiy va ideal, aqliy va fiziologik, ongli va ongsiz. Xususan, u ob'ekt va materiyaga bo'lishni kamaytirishning noqonuniyligini ko'rsatdi, birlamchi va ikkilamchi fazilatlar muammosining o'ziga xos echimini topdi, psixofiziologik muammoni hal qilish tamoyilini ishlab chiqdi, dastlabki falsafiy asarlarni chuqur tahlil qildi. K. Marks("1844 yildagi iqtisodiy va falsafiy qo'lyozmalar"). Rubinshteyn falsafiy antropologiyaning o'ziga xos kontseptsiyasini ishlab chiqdi (Inson va dunyo. M., 1997
Rubinshteyn Sergey Leonidovich (6 (18) .06.1889, Odessa - 11.01. 1960, Moskva) - psixolog va faylasuf. Germaniyada oliy falsafiy va psixologik ma'lumotni olgan va Marburgda falsafa bo'yicha doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan ("Uslub muammosini o'rganish", nemis tilida, 1913), Rubinshteyn Odessa gimnaziyalarida mantiq, falsafa va psixologiyadan dars bergan. 1921 yilda prof. Novorossiysk (Odessa) universiteti psixologiya bo'limi. 1930 yilda Leningrad pedagogika institutining psixologiya kafedrasi mudiri bo'ldi. Herzen, 1942 yildan - Moskva universitetining psixologiya kafedrasi mudiri va Pedagogika fanlari akademiyasi psixologiya instituti direktori, 1945 yildan - psixologiya sektori mudiri va SSSR Falsafa instituti direktorining o'rinbosari. I
1956 yilda u Falsafa institutining psixologiya bo'limi boshlig'i lavozimiga tiklandi. Asosiy tamoyillar psixologik tadqiqotlar, Rubinshteynning fikricha, mavzu nazariyasining falsafiy asoslaridan kelib chiqadi; ular ong va faoliyatning birligidan iborat bo'lib, unga muvofiq inson va uning ruhiyati faoliyatda shakllanadi va namoyon bo'ladi (dastlab amaliy) va determinizm, bunga muvofiq tashqi sabablar ichki sharoitlar orqali harakat qiladi. Bu tamoyillar asosida Rubinshteyn inson va uning ruhiyatining falsafiy va psixologik kontseptsiyasini, faoliyat va jarayon sifatida fikrlash nazariyasini yaratdi.Bunga asoslanib, u "borliq" toifasini ob'ekt va materiya toifalariga mos kelmaydigan deb talqin qildi, shuningdek toifalarning tizimli va ierarxik aloqalarini o'rgandi: bo'lish; mavzu va ob'ekt; sub'ektiv va ob'ektiv; faollik, xulq -atvor va tafakkur; moddiy va ideal; tabiiy va ijtimoiy; aqliy va fiziologik.