Guruh: 051-20 Bajardi: Qodirov Raxmatullo Toshkent-2022

Mantiqiy elementlari Kompyuterda axborotni qayta ishlashning asosini J. Boul ishlab chiqqan mantiq algebrasi tashkil etadi. Mantiqiy elementlari Kompyuterda axborotni qayta ishlashning asosini J. Boul ishlab chiqqan mantiq algebrasi tashkil etadi. Matematik mantiq sohasidagi bilimlardan turli elektron qurilmalarni loyihalashda foydalanish mumkin. Biz bilamizki, mantiqdagi 0 va 1 - bu shunchaki raqamlar emas, balki bizning dunyomizning shartli ravishda "yolg'on" va "rost" deb ataladigan holatlarining belgilanishi.
5. Zamonaviy hisoblash mashinalari arxitekturasi Von Neumann arxitekturasi asosida
yaratilgan bo’lib, u 3 qismdan iborat.
Hisoblash mashinalarida ma’lumotlar taqdim etilishi RISC asosida, o’zgaruvchilarning
qiymati esa CISC asosida amalga oshiriladi. Bularning bari 0 va 1 larning o’zaro
kombinasiyasidan shakllanadi.
6. Kompyuterning tashqi qurilmalari bilan axborot almashishi jarayonini, kopmyuterning tashqi interfeysi tashkil qiladi. Tashqi interfey tashqi portlar, shinalar, kopmyuterlar birlashmasi va tashqi qurilmalar jamlamasidan iboratdi. Asosan kopmyuter va tashqi qurilmalarni bir-biriga bog’lashda shinalardan foydalaniladi.
Kopmyuterga printer, scaner, sichqoncha, klaviatura va shunga o’xshash qurilmalarning kompyuterga ulanishi tashqi interfeysga misol bo’ladi. Tashqi interfeysni amalga oshirish uchun unga apparat va dasturiy ta’minot: tashqi qurilmani boshqaruvchisi (controller) va controller ni boshqaruvchi maxsus dastur, drayver (driver) kerak bo’ladi. Har qanda kopmyuterda tashqi interfeys bir qancha portlar, jumladan, LPT, PS/2, COM, USB, … kabilar orqali amalgam oshiriladi. (1-rasmga qarang). Har bir portning o’ziga yarasha vazifasi bor.
7. Ish unumdorligi – bu kompyuterning ishlash tezligi ko’rsatgichidir. Ilgari bu parametr sekundiga bajariladigan operasiyalar (oper/sek.) soni bilan o’lchangan. Biroq keyinroq turi bo’yicha turli buyruqlarning turli tezliklarda bajarilishini hisobga olib ish unumdorligini ikki asosiy baholash turlari qabul qilindi. MIPS (Million Instruction Per Second) baholash qayd etilgan vergulli sonlar ustida sekundiga millionta bajariladigan operasiyalarga mos keladi. MFLOPS (Million of Floating Point Operation Per Second) baholash suriladigan vergulli (nuqtali) sonlar ustida sekundiga millionta bajariladigan operasiyalarga mos keladi. Ikkinchi baholash ko’p prosessorli tizimlarning unumdorligini keskin o’sishiga bog’liq suriluvchi vergulli sonlar uchun GFLOPS (sekundiga millard operasiyalar) va TFLOPS (sekundiga trillion operasiyalar) variantlarga ega.
Alohida olingan bir kristalli prosessorlar uchun, ayniqsa shaxsiy kompyuterlarda ish unumdorligi takt chastotasi (kGs, MGs, GGs) orqali baholaniladi. Masalan, 100 MGs takt chastotali prosessor sekundiga 20 millionta oddiy arifmetik operasiyalarning bajarilishini ta’minlaydi.
Xotira sig’imi. Zamonaviy kompyuterda sig’imi, o’qish/yozish vaqti va apparatli ishlatishi bilan farqlanadigan bir necha xotira turlari mavjud.
Operativ, eng tezkor ishlaydigan xotira ona platada alohida KIS ko’rinishida joylashtiriladi va adreslanadigan hotiraning eng tezkor turi hisoblanadi. Uning sig’imi Kbayt yoki Mbayt (ming va million bayt) larda o’lchanadi. Qattiq magnit disklardagi (vinchester deyiladigan) saqlovchilar sig’imi, odatda, gigabaytlarda (milliard bayt) o’lchanadi. 3,5 dyumli ixcham magnit diskidagi saqlovchining sig’imi 1,44 Mbaytni tashkil etadi.
Razryadlilik (mashina so’zining uzunligi) bu kompyuter operasiyalarni amalga oshiriladigan standart mashina formatidagi so’zni ikkilik sanoq tizimidagi xonalar sonidir. Zamonaviy kompyuterlarda u 32 yoki 64 ikkilik razryadlarni tashkil etadi. So’zning uzunligi kompyuterning ko’plab parametrlariga: tezkor ishlashiga, hisoblash aniqligiga, xotiraga o’qish yoki yozish tezligiga ta’sir etadi. U ayniqsa ko’paytirish, bo’lish, darajaga ko’tarish, ildizdan chiqarish kabi ko’p vaqt talab qilinadigan operasiyalarni bajarish ishida hisoblash aniqliligini belgilab beradi.
8. Nima kompyuter xususiyatlari kalit sifatida aniqlash mumkin bo'ladi? ularning ta'rifga yondashuvlar bir qator bor. Chorshanba kuni Rossiyaning IT-mutaxassislar umumiy sxemasi, unga muvofiq bir kompyuter vazifalari quyidagi ro'yxatda ko'rsatilgan:

• 
  Ma'lumotlarni ishlash;
  
• 
  ma'lumotlar saqlash;
  
• 
  ma'lumotlar harakati;
  
• 
  Fayl boshqarish.
  

Bu kompyuterlar barcha turlariga bu xususiyatlar, umuman, oddiy qayd qilinishi mumkin. hisoblash qurilmalar Zamonaviy tasnifi, ularning navlari ko'p, deb taklif qiladi. Custom kompyuterlari sanoat kompyuterlar, shuningdek transport vositalarini tuzilishi kiritilgan o'sha sifatida, bor, bor. Albatta, kompyuter har bir turi o'ziga xos vazifalarga ega bo'ladi.
9. Umumiy xotirali ko'p protsessor - turli xil oqimlarni bajaradigan bir nechta mustaqil protsessorlardan tashkil topgan kompyuter tizimi. Bunda umumiy xotiraning manzil maydoni bo’linadi va bir-birlari bilan xotira orqali aloqa qiladilar.
10. IBM kompaniyalari Moviy gen / P. katta darajada parallel superkompyuter
Parallel hisoblash ning bir turi hisoblash bu erda ko'plab hisob-kitoblar yoki bajarilish jarayonlar bir vaqtning o'zida amalga oshiriladi.[1] Katta muammolarni ko'pincha kichikroq muammolarga bo'lish mumkin, keyinchalik ularni bir vaqtning o'zida hal qilish mumkin. Parallel hisoblashning bir necha xil shakllari mavjud: bit darajali, ko'rsatma darajasi, ma'lumotlar va vazifa parallelligi. Parallelizm uzoq vaqtdan beri ishlatilgan yuqori samarali hisoblash, ammo jismoniy cheklovlarning oldini olish tufayli keng qiziqish uyg'otdi chastota miqyosi.[2] So'nggi yillarda kompyuterlar tomonidan elektr energiyasini iste'mol qilish (va natijada issiqlik ishlab chiqarish) tashvishga solmoqda.[3] parallel hisoblash inverktiv paradigma bo'ldi kompyuter arxitekturasi shaklida, asosan ko'p yadroli protsessorlar.[4]


Parallel hisoblash bilan chambarchas bog'liq bir vaqtda hisoblash - ular tez-tez birgalikda ishlatiladi va ko'pincha bir-biriga qarama-qarshi bo'lib turadi, garchi ikkalasi bir-biridan farq qiladi: bir-biriga o'xshashliksiz parallellik bo'lishi mumkin (masalan, bit darajasidagi parallellik ) va parallelliksiz bir vaqtda (masalan, tomonidan ko'p vazifalarni bajarish kabi) vaqtni taqsimlash bitta yadroli protsessorda).[5][6] Parallel hisoblashda hisoblash vazifasi odatda mustaqil ravishda qayta ishlanishi mumkin bo'lgan va natijalari tugagandan so'ng birlashtiriladigan bir nechta, ko'pincha juda o'xshash kichik vazifalarga bo'linadi. Aksincha, bir vaqtda hisoblashda turli jarayonlar ko'pincha tegishli vazifalarni hal qilmaydi; ular qilganda, odatdagidek tarqatilgan hisoblash, alohida vazifalar har xil xarakterga ega bo'lishi mumkin va ko'pincha ba'zi birlarini talab qiladi jarayonlararo aloqa ijro paytida.