ishdan ixtiyoriy ravishda boʻshaganlar;
tanaffusdan soʻng ish qidirayotganlar;
birinchi bora ish qidirayotganlar
ishdan boʻshatilishi natijasida ish joyini yoʻqotganlar;
ISHSIZLIKNING DARAJASI
ishsizlar soni
Ishsizlikning darajasi = ---------------------- x 100
ishchi kuchi
Ishsizlikning darajasi tabiiy darajasidan kamdan kam past bo’ladi va unga faqatgina favqulotdagi vaziyatlarda qachonki talab taklifdan anchaga oshganda erishiladi.
Ishsizlikning tabiiy darajasi doimiy bo’lmaydi va har yili o’zgaradi
Ishsizlikga oid asosiy tushunchalar
ishsizlik — mehnat bozorida talabga ega bo‘lmagan mehnatga layoqatli ishchi kuchining mavjudligi;
ishsizlik nafaqasi — ishsiz shaxslarni davlat tomonidan kafolatlangan tarzda pul shaklida qo‘llab-quvvatlash turi;
ish qidirayotgan shaxs — ishga joylashishda ko‘mak olish uchun mahalliy mehnat organlariga murojaat qilgan va u yerda ish qidirayotgan shaxs sifatida ro‘yxatga olingan shaxs;
mehnat resurslari — mehnatga layoqatli yoshdagi, mehnatga layoqatli aholi hamda band bo‘lgan, mehnatga layoqatli yoshdan kichik va katta shaxslar;
band bo‘lmagan aholi (band bo‘lmagan shaxslar) — haq to‘lanadigan ishga yoki ish haqi (mehnat daromadi) keltiradigan mashg‘ulotga ega bo‘lmagan shaxslar;
aholining ijtimoiy ehtiyojmand toifalari — ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan va ish topishda qiynalayotgan hamda mehnat bozorida teng sharoitlarda raqobatlasha olmaydigan shaxslar;
Ish kuchi - mehnat qilish qobiliyati — insondagi jismoniy va maʼnaviy qobiliyatlar majmui.
Ishsizlar ishlayotganlar bilan bir qatorda mamlakat ish kuchini tashkil qiladi. Iqtisodiyotda ishsizlik muammosini oʻrganishdan asosiy maqsad aholining ish bilan bandligini yaxshilash orqali mamlakat ishlab chiqarishni kengaytirish va aholi turmush darajasini yanada yaxshilashga aloqador tadbirlar ishlab chiqishdan iboratdir.
XULOSA
Do'stlaringiz bilan baham: |