Guruh: 620-19 guruh Bajardi: Xalilov J

Ayrim holatlarda arxitekturali shakllar boshqa plastik sun’iy haykallar, dekorativ shakllar bilan to’ldirilishi mumkin. Boshqa holatlarda, agar alohida arxitekturali yechim talab qilinmasa (kichik ko’priklar, memorial vazifa bo’lmasa) 197 ko’prikka kiraverishni oddiy monolit yoki yig’ma temirbetonli parapet shaklida (4.28-rasm) qilish mumkin

Ko’prikka kiraverishda parapet

Yo’l o’tkazgich va transport yechimi arxitekturasi.

Yo’l o’tkazgich va transport yechimi arxitekturasi.

Yo‘l o‘tkazgichlarning arxitekturaviy yechimi o’zining kompozitsion xususiyatlari bilan kichik ko’priklarning arxitekturasiga yaqin. Yo’l o’tkazgichlari o’zining morfologiyasi bo’yicha transport tugunlarining bir qismi hisoblanadi. Yo’l o’tkazgichlarining konstruktiv sxemasini tanlash ko’p jihatdan yig’ma qurilish industriyasiga bog’liq. Asosiy yuk ko’taruvchi elementi – balkalar odatda korxonalarda yasaladi. Shuning uchun uning prolyoti uzunligi chegaralangan bo’ladi, ayrim hollarda bitta prolyot bilan qatnov qismini berkitib bo’lmaydi. Ajratuvchi yo’lakchada tayanchlarni o’rnatish, odatda, maqsadga muvofiq emas.

Sun’iy inshoot asosiy yo’l ustida turganida landshaft jihatining uyg’unlashuvi prinsipial muhim hisoblanadi. Bunday joylashuv amalda hamma vaqtda yo’l muhitida yaxshi taassurot qoldiradi. Yo’l o’tkazgich oldida ko’tarma qurilganda uni mustahkamlash tavsifi katta ahamiyatga ega. Mustahkamlashning sun’iy tavsifi (temirbetonli panjara, tosh materiallari to’kish, plitkalar) inshoot o’lchamining ko’rinishini oshiradi. Tabiiy material (o’t ekish) yordamida mustahkamlash, aksincha, yo’l o’tkazgichning ko’rinishini kichraytiradi. Tabiiy materialni sun’iy material bilan uyg’unlashtirish maqsadga muvofiqdir, masalan temirbetonli mustahkamlovchi panjarani ko’p yillik o’t ekish bilan.

Sun’iy inshoot asosiy yo’l ustida turganida landshaft jihatining uyg’unlashuvi prinsipial muhim hisoblanadi. Bunday joylashuv amalda hamma vaqtda yo’l muhitida yaxshi taassurot qoldiradi. Yo’l o’tkazgich oldida ko’tarma qurilganda uni mustahkamlash tavsifi katta ahamiyatga ega. Mustahkamlashning sun’iy tavsifi (temirbetonli panjara, tosh materiallari to’kish, plitkalar) inshoot o’lchamining ko’rinishini oshiradi. Tabiiy material (o’t ekish) yordamida mustahkamlash, aksincha, yo’l o’tkazgichning ko’rinishini kichraytiradi. Tabiiy materialni sun’iy material bilan uyg’unlashtirish maqsadga muvofiqdir, masalan temirbetonli mustahkamlovchi panjarani ko’p yillik o’t ekish bilan.

Xulosa

Ko’prik qurilishi doimo birinchi bo’lib yuzaga kelgan va amaliyotda qo’llangan konstruktiv g’oyalarni qamrab olgan. Keyinchalik ular boshqa sohalarda ham qo’llanib kelingan va ularnngi arxitekturasiga kuchli ta’sir qilingan.

Asosiy yuk ko’taruvchi elementi – balkalar odatda korxonalarda yasaladi. Shuning uchun uning prolyoti uzunligi chegaralangan bo’ladi, ayrim hollarda bitta prolyot bilan qatnov qismini berkitib bo’lmaydi. Ajratuvchi yo’lakchada tayanchlarni o’rnatish, odatda, maqsadga muvofiq emas.