Guruh Bajardi Qabul qildi

Guruh	Bajardi	Qabul qildi
610-17	Ixvolov Sherzodbek

11-Laboratoriya mashg`uloti

Turli tezliklarda signallarga ishlov berish asoslari

Ishdan maqsad: Turli tezliklarda signallarga raqamli isshlov berish,interpolyatsiya va detsimatsiya jarayonlari haqida umumky tushunchaga ega bo’lish.

Namuna olishning pastlatilgan tezligiga Matlab dasturida misol

MATLAB-da signallarni qisqartirish misolini ko'rib chiqamiz. Ushbu skriptda biz avval 1000 Gts va 3400 Gts chastotali ikkita harmonik signallarning yig'indisining xaqiqiy signalini hosil qilamiz. Keyin esa namuna olish tezligini bir necha marta kamaytiramiz. Namuna olishning dastlabki tezligi fs = 30000 Gts. Keling, vaqt va chastota diapazonlarida signalni ko'rib chiqamiz. Signalni tinglaymiz.

Signal spektrida 1000 va 3400 Gts chastotalarda aniq cho'qqilarni ko`rishimiz mumkin.

Endi bizning vazifamiz namuna olish tezligini pasaytirishdir. Buni DOWN = 3 nisbatida uch marta bajaramiz. Birinchidan, biz DOWNSAMPLE usuli bilan, so'ngra DECIMATE buyrug'i bilan namuna olamiz.

Eshitilishida farq yo`q, vaqt bo'yicha namunalar farq qilmaydi. Aspektlarda 1000 va 3400 Gts chastotali cho`qqilarni ko`rish mumkin. Biz namuna tezligini o'n kiloпertsgacha pastlatdik. NYQUEST zonasi, ya'ni bizning holatda namuna olish chastotasining yarmi besh kilogerts bilan cheklangan. Ammo namuna olish tezligini olti marta pastlatsak nima bo'ladi? NYQUEST 2,5 kilogertsga siljiydi. 3400 signalida nima bo'ladi? ALIASING effekti uni 1600 Gts signaliga aylantiradi.

Kotelnikov teoremasiga rioya qilinmaganligini signal spektrida ham, tinglash paytida ham ko`rishimiz mumkin. Ammo DECIMATE buyrug'i signalni oldindan filtrlaydi. Shunday qilib, faqat chastotasi chiqish signalining namuna olish chastotasining yarmidan oshmaydigan signallar hosil bo'lgan NYQUEST zonasiga tushadi va biz 1000 gertslik toza ohangni eshitamiz.

Namuna olishning oshirilgan tezligiga Matlab dasturida misol

Endi Live Scriptning garmonik signalining namuna olish darajasini ko`tarishga doir ba'zi misollarini ko'rib chiqamiz. 1000 gers chastotali va 8000 gertsli namuna olish tezligi bilan sinus to'lqinlarining xaqiqiy signali. Keling ushbu signalni vaqt va chastota diapazonlarida ko'rib chiqamiz hamda tinglaymiz. Spektrda biz 1000 gerts diapazonida bitta aniq cho`qqini kuzatamiz va spektrning kuzatish zonasi 4 kilogerts bilan cheklangan.

Endi UPSAMPLE usuli yordamida namuna tezligini uch baravar oshiraylik. Namunalar orasida nollar paydo bo'ladi va ovoz buziladi. Bu holatda diskret signal spektri davriy.

Namuna olish tezligini oshirib, biz NYQUEST maydonini uch marta kengaytirdik. Endi spektr 0 dan 12 kilogertsgacha bo'lgan chastotalarni o'z ichiga oladi va biz 7 va 9 kilogerts chastotalarda spektral nusxalarni aniq kuzatishimiz mumkin.

Spektr 8 kiloherts diapazonda aks ettiriladi va 8 kiloherts davri bilan takrorlanadi. Bu bizning namuna olish tezligimizning qiymati. Olingan spektral nusxalar bizga audiomizni buzadigan uchta ohangni beradi.

Endi REPEAT usulini ko'rib chiqamiz, namunalarni takrorlash sinusoid shaklini ham buzadi.

Ammo nollarni qo'shishdan ko'ra kamroq darajada signal 1 kilogerts ohangiga o'xshaydi, vaqt diapazonida u kamroq pasayadi va 7 va 9 kilogertsdagi spektral nusxalar bir kilogertsga nisbatan bostirilgan holda ko'rsatiladi.

Ammo namuna olishning oshirilgan tezligida bitta tonni ajratib olishning yagona usuli - bu interpolatsiya hisoblanadi.

Bu bizga kirish signalining haqiqiy namunalari o'rtasida taxminiy qiymatlarni olishimizga imkon beradi, ammo interpolyatsiya qilingan sinus to'lqinining shakli buzilmagan bo`ladi. Biz spektrda bitta cho`qqini ko`rishimiz mumkin.

Signalni eshitib ko`rganimizda xaqiqiysidan, ya`ni birinchi eshitganimizdan farq qilmaydi.

Amaliy qism