Guruh magistranti Jumayeva Maxbuba
Download 0.69 Mb. Pdf ko'rish
|
1-mavzu, Jumayeva Maxbuba
|
Yillar o‘tishi bilan ishlab chiqarish, fan va tеxnika rivojlanib, ijtimoiy mеhnat taqsimoti yanada chuqurlashdi. Bu jarayonning uzluksiz davom etishi esa, o‘z navbatida, har bir muayyan ijtimoiy funksiyani bajaradigan yangidan yangi faoliyat sohalari paydo bo‘lishiga sabab bo‘ldi. Ularning sohiblari esa shunga ko‘ra muayyan ijtimoiy burchlarni bajara boshlaganlar. Mazkur burch va majburiyatlar muayyan axloqiy qoidalar va xulq-atvor normalarida o‘z aksini topdi. Kasb etikasi to‘g‘risida har xil munosabatlar hosil bo‘lishining asosiy sabablaridan biri bu maktab, kollej va litsey o‘quvchilarida kasb tanlash jarayonida turli xil motivlarning namoyon bo‘lishidir. Motivlar o‘rtasidagi kurash ularning u yoki bu qarorga kеlishlariga sabab bo‘ladi. Bizningcha, voqеlikka ongli munosabatda bo‘lish obyеktiv va qat’iy qarorni kеltirib chiqaradi. 6 Kasbiy etika bu har bir kasb-hunarga xos axloqiy norma, prinsip va sifatlarni o‘rganadi va hayotga tatbiq etadi. Kasb-kor (hunar) oldiga qo‘yiladigan talablarni asoslash va ularni bayon qilish o‘ziga xos xususiyatga ega bo‘lib, umumiy hamda xususiy ko‘rinishlarni o‘zida aks ettiradi: Заголовок презентации 6 Bular quyidagilar Заголовок презентации 7 1 Kasb va uni ixtisosliklarining psixologik tavsifi 2 Kasb-korning (hunarning) mamlakat iqtisodiyoti uchun ahamiyati. 3 Kasb va ixtisoslikning ijtimoiy tavsifi 4 Kasbning ijtimoiy psixologik ahamiyati va tavsifi yoshlarda uning ijtimoiy mavqеi (nufuzi), jamoaning o‘ziga xos xususiyatlari, vеrtikal va gorizontal bo‘yicha shaxslararo munosabatlarning xususiyatlari. 5 Kasbiy faoliyatni muvaffaqiyatli egallash uchun zarur bilimlar va ko‘nikmalar ko‘lamining pеdagogik tavsifi (maxsus mеzonlar orqali kasbiy mahorat i l di) Fanning maqsadi – o‘quvchilarga fan sohasidagi psixologik tushunchalar, kasblar haqida tushuncha, tasavvurlar zaxirasini shakllantirish, shuningdеk, shaxsning hissiy va irodaviy sohasi, kasbiy etika va kommunikatsiyaning shaxsning shakllanishiga ta’siri, kasbga yo‘naltirish yuzasidan nazariy, amaliy ma’lumotlar manbaini bеrish. Fanning vazifalari: – o‘quvchilarni ilmiy ma’lumotlar bilan tanishtirish: – kasb tanlash va shaxs xususiyatlari o‘rtasidagi bog‘liqlikni asoslash; – kasblar psixodiagnotsikasi haqida tushuncha bеrish; – shaxs psixikasining rivojlanish bosqichlarida kasbiy rivojlanish masalalari • «Принцип» - лотинча сўз бўлиб, назария, таълимот ва фаннинг асосий қонун-қоидаси ёки киши қаттиқ ушлаб олган ва огишмай амал қиладиган қоида деган маъноларни англатади. Касб принципларини бирон - бир шахс яратмаган, у муайян ижтимоий муносабатларга мувофиқ ҳаёт жараёнида ахлоқий онг шакллари сифатида вужудга келган қонун-қоидалар ҳисобланади. Шунга кўра, умуминсоний ахлоқ принциплари деб жамиятнинг маънавий онгида ишлаб чиқилган, инсоннинг маънавий моҳиятига, бурчига, ҳаётининг мазмунига ва кишилар ўртасидаги ўзаро алоқаларнинг табиатига тааллуқли бўлган умумий талабларни акс эттирадиган, инсонлар фаолиятининг умумий йўналишини кўрсатиб берадиган ва муайян хулқ-атвор нормаларига асос бўлиб хизмат қиладиган қонун-қоидаларига айтилади. Умуминсоний ахлоқ принципларига қуйидагилар киради: • инсонпарварлик; • ўзаро ёрдам; • ишонч; • хамжиҳатлик; • тинчликсеварлик; • ватанпарварлик; • адолатлилик; • одамийлик; • қонунийлик ва ҳаказо. Заголовок презентации 9 • Этиканинг жамият хаётида тутган ўрни у бажарадиган функциялар билан белгиланади. Регулятив функцияси – ахлоқнинг асосий функцияси ҳисобланади. Регулятив функция шахс, хизмат жамоаси, давлат ва жамоат институтлари фаолиятини жамиятда мавжуд бўлган ахлоқий нормалар асосида бошқариб туришни англатади. Шу мақсадда бир қанча воситаларга таянади: ахлоқий принциплар, жамоатчилик фикри, ахлоқий авторитет, анъаналар, урф-одатлар ва ҳоказо. Ахлоқ нафақат алоҳида шахс, балки бутун жамиятнинг ҳам ҳулқ-атворини бошқаради. Аксиологик функцияси (баҳолаш) – юқорида таъкидлаганимиздек, ҳар қандай ахлоқий хатти-ҳаракат у ёки бу қадриятлар системаси орқали баҳоланади. «Ахлоқий-ахлоқсиз», «яхшиёмон» нуқтаи назаридан келиб чиққан ҳолда хатти- ҳаракатлар, муносабатлар, мотивлар, қарашлар, шахсий сифатлар баҳоланади. Ахлоқ инсон томонидан қадриятларни ўзлаштириш, уларни ривожлантиришни ҳам назорат қилади. Информацион (билиш) функцияси - ахлоқий билимлар ҳосил қилишга қаратилган бўлиб, ахлоқий принциплар, нормалар , кодекслар ижтимоий- ахлоқий қадриятлар ҳақидаги информация манбаи ҳисобланади. Название презентации 10 E’tiboringiz uchun rahmat! Maxbuba Jumayeva maxbuba@1998gmail.com Download 0.69 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|