Guruh talabasi sadriddinova zarnigorning psixologik trening asoslari fanidan 2-mustaqil ishi

T.Yaroshevskiyning chuqur, garchi inkor etib bo‘lmas mulohazasiga ko‘ra, zamonaviy tarixchilar, shuningdek, ekzistensializmning ayrim tanqidchilari bu yo‘nalishning asosiy g‘oyalarini o‘tmishdagi deyarli barcha mashhur faylasuflarning asarlaridan topishga harakat qilmoqdalar. Nitsshe, Shtirner, Hegel (Ruh fenomenologiyasi), Kantdan Jon Styuart Mill, Bentam, Jan-Jak Russo, Paskal va hatto Sokrat va Geraklitga qadar, garchi bu oqim asoschilari orasida eng keng tarqalgan ismlar K. Yaspers va borliq va vaqt kitobining muallifi. Aniqlik kiritish uchun shuni ta’kidlab o‘tamiz: tan olish kerak, S.Kyerkegor hozirda ekzistensializm asoschisi sanaladi, garchi shunga o‘xshash g‘oyalarni XIX asrning boshqa mutafakkirlari (birinchi navbatda, F. Nitsshe va F. Dostoyevskiy) ham bildirgan.
Kognitiv" so'zi lotincha so'zdan kelib chiqqan biz qilmaymiz, "Bilish", shuning uchun bilim bilan bog'liq bo'lgan hamma narsaga tegishli. Boshqacha qilib aytganda, inson turlarining fakulteti o'z mulohazalarini atrofni o'rab turgan tabiatni anglashda qo'llash, o'zaro munosabatlarni o'rnatish, xulosalar chiqarish, hodisalarni bashorat qilish va loyiha nazariyalariga qodir.
Aqliy jarayonlar yoki bilish jarayonlari deyiladi biz amalga oshiradigan turli xil aqliy operatsiyalar ma'lumotni idrok etish, kodlash, saqlash va bog'lash maqsadida. Bu tashqi dunyodan sezgirlar orqali olingan va bizning ichki forumimizda avtonom tarzda tuzilgan ma'lumotlar bo'lishi mumkin.
Ushbu jarayonlar atrof muhitga moslashish maqsadini bajarish, bu sodda tuyulishi mumkin, ammo aslida bu biz o'zimizning xulq-atvorimizni o'zgartiradigan, kelajakdagi harakatlarni bashorat qiladigan, faraz va nazariyalarni shakllantiradigan va o'zimizga qo'ygan maqsadlarni amalga oshiradigan juda murakkab dinamikadir.
Kognitiv o'rganish bu jarayon ma'lumotlar kognitiv tizimga kiradi, qayta ishlanadi va keyin reaktsiyani keltirib chiqaradi. Shveytsariyalik Jan Piaget (1896-1980) tomonidan taklif qilingan kognitiv rivojlanish nazariyasiga ko'ra, hayotning birinchi yillarida sodir bo'lgan ushbu imkoniyatni rivojlantirish quyidagi bosqichlarni o'z ichiga oladi:

• Sensorimotor davr. Bu tug'ilishdan boshlanadi va taxminan ikki yoshga to'ladi va hislar orqali o'rganishdan va shaxs boshdan kechirgan voqealarni xotirada qoldiradigan taassurotdan iborat. Voyaga etganda va ota-onasiga taqlid qilganda, chaqaloq aks ettirilgan mavjudotdan, shunchaki rag'batlantiruvchi javobdan, o'zining birinchi xulq-atvorini namoyish etishga o'tmoqda.

• Operatsiyadan oldingi davr. Ikki yoshdan etti yoshgacha bo'lgan davrda bola ramzlarni yaratish qobiliyatiga ega bo'ladi, shuning uchun u bolalarning hikoyalarini juda yaxshi ko'radi. Bu tilni egallash bilan chambarchas bog'liq, bu ularga dunyoni so'zlar orqali "olish" imkonini beradi, garchi ular hali ham mantiqiy operatsiyalarni o'tkazish qobiliyatiga ega emaslar, chunki bola dunyoni o'z egosentrik nuqtai nazaridan tushunadi.v

• Aniq harakatlar davri. Sakkiz yildan o'n bir yoshgacha bo'lgan davr va mantiqning shaxs ongiga kirishini taqdim etadi, garchi u hali ham konkretlik va zudlik bilan cheklangan bo'lsa ham. Yosh odam o'z bilimlarini tartibga solishi va tasniflashi kamdan-kam uchraydi, chunki uning tafakkuri shaxsan o'zi boshdan kechirishi mumkin bo'lgan narsalar bilan cheklangan.