Gurux talabasi Tangirov Shahzodning Pul va Banklar ishi fanidan tayyorlagan matni

Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Iqtisod yo’nalish 9-gurux talabasi Tangirov Shahzodning Pul va Banklar ishi fanidan tayyorlagan matni (referat)

Mavzu: Inflatsiyani yuzaga kelishi, turlari va bartaraf etish yo'llari


REJA:

1. 
   Inflyatsiya, uning mazmuni, kelib chiqish sabablari va shakllari.
   
2. 
   Muomaladagi pul massasi va uni boshqarish.
   
3. 
   Inflyatsiyaning ijtimoiy, iqtisodiy oqibatlari.
   
4. 
   O‘zbekiston Respublikasida inflyatsion jarayonlarning o‘ziga xosligiInflyatsiyaga qarshi kurashish maqsadida pul- kredit siyosati va uning amaliy ahamiyatiInflyatsiya, uning mazmuni, kelib chiqish sabablari va shakllari.
   
5. 
   Muomaladagi pul massasi va uni boshqarish.
   

Inflyatsiya lotincha inflatio» so‘zidan olingan bo‘lib «ish»,«bo‘rtish», «ko‘pchish» degan ma‘noni anglatadi. Bu so‘z XIX asrning o‘rtalaridan boshlab iqtisodchilar tomonidan iqtisodiy termin sifatida ishlatilguncha qadar, u tibbiyotda xavfli o‘sma kasalini ifodalashda qo‘llanilgan. Tarix haqiqatda ham bu so‘zning har tomonlama xavfli ekanligini ko‘rsatdi. Chunki inflyatsiya qandaydir alohida olinganInflyatsiya lotincha inflatio» so‘zidan olingan bo‘lib «ish»,«bo‘rtish», «ko‘pchish» degan ma‘noni anglatadi. Bu so‘z XIX asrning o‘rtalaridan boshlab iqtisodchilar tomonidan iqtisodiy termin sifatida ishlatilguncha qadar, u tibbiyotda xavfli o‘sma kasalini ifodalashda qo‘llanilgan. Tarix haqiqatda ham bu so‘zning har tomonlama xavfli ekanligini ko‘rsatdi. Chunki inflyatsiya qandaydir alohida olinganBozorda tovarlar va xizmatlar narxining o‘sishidangina iborat bo‘lmasdan, bu umumiqtisod uchun xavfli hodisadir.Inflyatsiya so‘zining iqtisodiy tarjimasi – muomalada mavjud bo‘lgan tovarlar va ularnin bahosiga nisbatan ko‘p pul chiqarish degan ma‘noni anglatadi. Inflyatsiyaning yakuni tovarlar bahosining o‘sishiga, qoniqtirilmagan, lekin qisman to‘lanishi mumkin bo‘lgan talablarning vujudga kelishga olib keladi. Odatda inflyatsiyaning bu turi - klassik inflyatsiya deb yuritiladi. Inflyatsiya so‘zi pul muomalasi sohasida AQSh ning Shimoliy va Janubiy shtatlari o‘rtasida fuqarolar urushi bo‘lganda muomalaga juda ko‘p miqdorda (450mln. grin bek) qog‘oz dollar chiqarilgan boshlab qo‘llanila boshlagan. Ularning sotib olish qobiliyati ikki yildan keyin 50 foizlargacha tushib ketgan .Qisqa qilib aytganda, ijtimoiy ishlab chiqarish rivojlanishida yuzaga keluvchi disproportsiyalar sababli tovarlar va xizmatlar bahosining umumiy yoki to‘xtovsiz o‘sishi va natijada pul muomalasi qonunining buzilishi oqibatda pul biriligining qadrsizlanishiga inflyatsiya deb aytiladi. Inflyatsiya quyidagi shakllarda namoyon bo‘ladi:Qisqa qilib aytganda, ijtimoiy ishlab chiqarish rivojlanishida yuzaga keluvchi disproportsiyalar sababli tovarlar va xizmatlar bahosining umumiy yoki to‘xtovsiz o‘sishi va natijada pul muomalasi qonunining buzilishi oqibatda pul biriligining qadrsizlanishiga inflyatsiya deb aytiladi. Inflyatsiya quyidagi shakllarda namoyon bo‘ladi:Tovar va xizmatlar bahosining uzluksiz va tartibsiz o‘sib borishi natijasida p ulning qadrsizlanishi va uning sotib olish qobiliyatining tushib borishi;Chet el valyutasiga nisbatan milliy valyuta kursining tushib ketishi;Milliy pul birligida oltin narxining oshib borishi va boshqalar.Ba‘zi bir iqtisodchilarimizning fikricha inflyatsiya - bu barcha tovarlar baholarining oshishini bildirmaydi. Inflyatsiya juda tez o‘sgan taqdirda ham ayrim tovarlar bahosi barqaror bo‘lib qolishi, boshqalarniki tushishi ham mumkin ekan. Bizning fikrimizcha, bunday xulosalar 70-80 yillarning inflyatsiyasiga mos kelishi mumkin. Albatta, inflyatsiya davrida baholarning oshishi doim bir xil sur‘atlarda bo‘lmasdan, sakrab turadigan bo‘lishi mumkin. Lekin, ba‘zi tovarlar bahosining tushishi yoki barqaror bo‘lib turishi XX asrning inflyatsiyasi uchun mos deb to‘liq ishonch bilan uqtira olmaymiz. Ba‘zida davlat aralashuvi bilan aholi iste‘moli uchun zarur bo‘lgan ayrim bir tovarlar bahosining ma‘lum davrda barqaror ushlab turish mumkin, ammo inflyatsiyaning kuchayib borishi shu tovarlar baholarining ham oxir oqibatda oshishiga olib keladi.Inflatsiya turlari:Inflatsiya turlari: