Monograf - shaklan bir harfga teng grafema.
Poligraf — shaklan ikki yoki undan ortiq harflar qo‘shilmasiga teng bo‘lgan analitik grafema.
Monofonemali grafema — mazmun planida faqat bitta fonema kodlashtirilgan fonografema.
Polifonemali grafema — mazmun planida ikki va undan ortiq fonema kodlashtirilgan fonografema.
Sintetik grafema — nutq oqimida bir yo‘la ikki fonemani ifodalaydigan monograf. Kirill o‘zbek yozuvidagi e, e, so, a harflari shunday grafemalardir
Grafik simmetriya (fonetik-grafik simmetriya) — so‘z tarkibidagi tovush va harflaming miqdoran teng bo'lishi («bir tovushga bir harf» munosabatining ta’minlanishi).
Grafik asimmetriya (fonetik-grafik asimmetriya) — so‘z tarkibida o‘zaro munosabatga kirishayotgan harf va tovushlar o‘rtasidagi miqdoriy tenglikning buzilishi.
Grafik sinonimiya — shakli har xil bo‘lgan ikki grafemaning ma’lum fonetik-grafik pozitsiyalarda bitta fonemani ifodalashi.
Prosodemografemalar — yozuv tizimining noharfiy belgilari (urg‘u belgisi va tinish belgilari).
Logografemalar — tushunchalarni yoki tushuncha nomi bo'lgan so'zlarni yozuvda ifodalaydigan grafemalar (raqamlar, simvollar).
Do'stlaringiz bilan baham: |
