Har qanday eritma erigan


Download 37.49 Kb.
bet2/2
Sana29.04.2023
Hajmi37.49 Kb.
#1400075
1   2
Bog'liq
2 leksiya

Genri qonuni - oʻzgarmas temperatura va pastroq bosimlarda gazning biron suyuqlikda eruvchanligi shu gazning eritma ustidagi bosimiga toʻgʻri proporsional; bunda gaz eriyotgan suyuqlikka nisbatan ogʻirlik konsentratsiyasida ifodalanadi. Bu qonunni ingliz olimi U. Genri yaratgan (1803). G. q. ideal eritmalar uchungina oʻrinli.
Jismoniy jihatdan kimyoGenri qonuni a gaz qonuni suyuqlikdagi erigan gaz miqdori unga mutanosib ekanligini bildiradi qisman bosim suyuqlik ustida. Proportionallik koeffitsienti Genri qonuni konstantasi deb ataladi. Bu ingliz kimyogari tomonidan tuzilgan Uilyam Genri, mavzuni 19-asrning boshlarida o'rgangan. O'zining nashrida suvga singib ketgan gazlar miqdori haqida,[1] u o'zining tajribalari natijalarini quyidagicha tasvirlab berdi:
Genri qonuni o'ynaydigan misol, qonda kislorod va azotning chuqurlikka bog'liq erishi suv osti sho'ng'inlari davomida o'zgaradi dekompressiya, olib boradi dekompressiya kasalligi. Kundalik misol insonning tajribasi bilan keltirilgan gazlangan alkogolsiz ichimliklar, tarkibida erigan karbonat angidrid mavjud. Ochilishdan oldin uning idishidagi ichimlik ichidagi gaz deyarli toza karbonat angidridga nisbatan yuqori bosim ostida atmosfera bosimi. Shishani ochgandan so'ng, bu gaz chiqib ketadi va karbonat angidridning qisman bosimini suyuqlikdan ancha pastroqqa o'tkazadi, natijada eritilgan karbonat angidrid eritmadan chiqqanda degazatsiya qilinadi.
Alpinistlar yoki baland balandlikda yashovchilar uchun
Konsentratsiyasi O
2 qon va to'qimalarda shu qadar pastki, ular o'zlarini zaif his qiladilar va to'g'ri fikrlay olmaydilar, bu holat shunday deb ataladi gipoksiya.
Yilda suv osti sho'ng'in
Atrofdagi bosim tufayli gaz nafas oladi, bu chuqurlik tufayli ortadi gidrostatik bosim. Gazlarning eruvchanligi Genri qonuniga muvofiq chuqurlikda oshadi, shuning uchun tana to'qimalari vaqt o'tishi bilan chuqurlikka to'yguncha ko'proq gaz oladi. Ko'tarilayotganda g'avvos dekompressiyalanadi va to'qimalarda erigan gazlarning eruvchanligi mos ravishda kamayadi. Agar super to'yinganlik juda katta bo'lsa, pufakchalar paydo bo'lishi va o'sishi mumkin va bu kabarcıkların mavjudligi kapillyarlarda tiqilib qolishi yoki qattiqroq to'qimalarda buzilishlarni keltirib chiqarishi mumkin, bu esa ma'lum zarar etkazishi mumkin. dekompressiya kasalligi. Ushbu jarohatni oldini olish uchun g'avvos etarlicha sekin ko'tarilishi kerak, shunda ortiqcha eritilgan gaz qon bilan olib boriladi va o'pka gaziga chiqadi.
Osmotik bosim
Erituvchini o’tkazadigan, ammo erigan moddani o’tkazmaydigan parda yarim o’tkazgich parda deyiladi. Agar eritma erituvchidan

Gibbs enrgiyasi. Joul – Tomson effekti
Joul-Tomson effekti
Ideal gazning U ichki energiyasi, uning molekulalari harakatining kinetik energiyasidan iborat; bu energiya berilgan gazning hajmiga ham, bosimiga ham bog‘liq bo‘lmay, faqat uning T harorati bilan aniqlanadi; bir mol ideal gaz uchun U=Ek=CvT, bunda Cv - o‘zgarmas hajmdagi molyar issiqlik sig‘imidir.
Real gazda molekulalar orasidagi o‘zaro ta'sir kuchlari katta ahamiyatga ega ekanligini ko‘rib o‘tgan edik. Shuning uchun real gazning ichki energiyasi uning molekulalari harakatining kinetik energiyasi bilan molekulalarning o‘zaro ta'sir potensial energiyasi yig‘indisidan iborat bo‘ladi:
Download 37.49 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling