1. Xulosa qoidasi (yoki modus ponens):
.
2. Umumiylik kvantori bilan bog‘lash qoidasi (yoki umumlashtirish qoidasi):
.
Muammoli masala va topshiriqlar
-
Qanday shartlar bajarilganda aksiomatik nazariya formal aksiomatik nazariya bo‘lishini aniqlang.
-
Birinchi tartibli nazariya yuqori tartibli matematik nazariyalardan qanday xususiyatlari bilan farq qilishini izohlang.
-
Mantiqiy amallar zanjiri ham funksional harflar sifatida qaralishi mumkinligini isbotlang.
-
Agar bo‘lsa, u holda bo‘lishini isbotlang.
Mustaqil ishlash uchun savollar
-
Aksiomatik nazariya deganda nimani tushunasiz?
-
Formal va formalmas aksiomatik nazariyalar bir-biridan nimasi bilan farq qiladi?
-
Birinchi tartibli til nima?
-
Terma va formulalar ta’rifini bilasizmi?
-
Funksional va predikat harflar deganda nimani tushunasiz?
-
Birinchi tartibli nazariyaning simvollari qanday aniqlanadi?
-
Predmet o‘zgaruvchilar va konstantalar ta’rifini bilasizmi?
-
Kvantorning ta’sir etuvchi sohasi qanday aniqlanadi?
-
Mantiqiy va xos (maxsus) aksiomalar bir-biridan nima bilan faqlanadi?
-
Keltirib chiqarish qoidasi deganda nimani tushunasiz?
-
Xulosa qoidasi qanday ta’riflanadi?
-
Umumiylik kvantori bilan bog‘lash qoidasini bilasizmi?
Elementar formulalar. Kvantorlar. Predikatlarning rostlik sohasi.
Predikatlar mantiqida quyidagi simvollardan foydalanamiz:
1. a, b, p, q, ... simvollar-1(rost) va 0 (yolg’on) qiymatlar qabul qiluvchi o’zgaruvchi mulohazalar.
2. x, y, z, ..., – biror M to’plamdan qiymat oluvchi predmet o’zgaruvchilar; -predmet konstantalar, ya’ni predmet o’zgaruvchilarning qqiymatlari.
3. - bir o’rinli (unar) predikatlar; -n o’rinli (n-ar) predikatlar simvoli.
4. - bir o’rinli (unar) predikatlar; -n o’rinli (n-ar) o’zgarmas predikatlar simvoli.
5. - mantiqiy amallar simvollari.
6. -umumiylik va mavjudlik kvantorlari simvollari.
7. ( , ) – qavs va vergul qo’shimcha simvol.
Do'stlaringiz bilan baham: |