Характеристика ансамбля «Айкулаш»


Download 69 Kb.
Sana07.03.2023
Hajmi69 Kb.
#1246844
Bog'liq
Характеристика ансамбля


«Айкулаш жулдызлары» 3оракалпо3 давлат миллий фольклор ансамбли


Ижодий турмуши
Ансамбль 1956 йили Бердах номидаги давлат филармонияси 3ошида тошкил 3илинди. Биринчи 3ора3алпо3 хореография санъати б7либ хисобланди. Ансамбль жамоасида №ора3алпо2истон Республикаси туман ва шахар хавоскар кадрлар ижодий иш юрита бошлади. Енг биринчи синовларини ансамбль 1957 йили Тошкент шахрида 7тказилган №ора3алпо3 адабиёти ва маданияти декада кунларида 7тказди.
&збекистон Республикаси 1991 йил 1-сентябрь кунини Муста3иллика эришганидан с7нг «Мустакиллик» байрами деб белгилаб, «Айкулаш жулдызлары» 3ора3алпо3 давлат миллий фольклор ансамбль жамоати хал3имиз 3увончига 3увонч 37шиб, 7з маданий хизматларини к7рсатиб мустакиллигимиз шарофати билан катта мувоффа3иятларга эришиб келмо3да. Масалан хар йили &збекистон Республикаси пойтахти Тошкент шахрида б7либ утадиган умум хал3 «Навруз» ва «Мустакиллик» байрам дастурларида 3атнашиб еъзозли мехмонлардан б7либ келмо3да. &збекистон Республикаси мустакилликка эришгандан с7нг 3ора3алпок ёшлари олдида муси3а ва хореогрфия мактаблари, санъат билим юртлари ва консерваторияларининг эшиклари кенг таризда очилди. Ансамбль жамоаси хар доим вокал солистларининг ва ра33осларнинг профессионал усталик даражасини к7таради. Ансамбль 7зининг такрорланмас ю3ори ижодий даражасига эришди.
Шуни хам айтиб 7тиш жоизки, ансамбль #ора3алпо2истон Республикасида ягона давлат миллий фольклор жамоаси б7либ хисобланади. Хардоим 7збек, 3ора3алпо3 миллий санъатини намоиш этиб ва хамма дастурларда,маданий кунларда, декадаларда, ва бош3ада 7тказилган тантанали юбилей дастурларида шулардан: Аль-Фар2оний юбилейи Фаргона шахрида, Самарканд шахридаги «Шарк таронолари», Ж.Мангубердининг 2500 – йиллигини, Урганч шахридаги Авестонинг 2700-йиллигини, Алпомишнинг 1000-йилигини, Термизийнинг 2500-йиллигини ва хар йили белгиланиб к7таринки р7хда 7ктгазиладиган салтанатли байрамларда &збекистон Республикаси Ватан химоячилар кунини, Узбекистон Республикаси Конституция кунини, укутувчилар кунини, Хал3-аро хотин-3излар кунини хамда барча байрамларда 3атнашишини мисол тари3асида келтирса б7лади.
Мустакиллигимиз шарофати билан «Айкулаш жулдызлары» 3оракалпо3 давлат миллий фольклор ансамбли чет эл мамлакатларида б7лди, 2004 йили июнь ойида Жанубий Корея мамлакатидаги Кангин шахрида 7тказилган дуньё юзи буйича фольклор ансамбльларининг фестивалида, 2004 йили август ойида Китайдаги Пекин ва Ичан шахарларида 7казилган 7-чи хал3аро Туризм ва маданият фестивалида, Россия давлатида 3ора3алпо3 маданияти кунларида 3атнашиб чет эл тамошобинларига 3ора3алпо3 хал3ининг миллий урф одатларини, маданиятини танитиб катта мувоффакиятларга эришиб, ижодий г7рухи бир неча хал3ларнинг миллий фольклорини 3исман урганиб 7з–аро фикрлар алмашиниб узимизнинг диёримизга яхши тъасуротлар билан 3айтиб келишди.
Мустакиллика еришганимиздан с7нг хозиргача яний 20 йил мобайнида хал3имиз маданияти ва саньатини ривожлантиришга 7зининг к7ч ва 2айратини аямасдан мехнат 3илиб келаётган санъаткорлар *урматли Президентимизнинг фармони билан давлат мукофатларига мияссар булди, булардан: Президентимизнинг «Навруз» байрамида енг яхши хореографиялик композицияси учун фахрий ёрлиги, «Мехнат шухрати» орденига, «Фидокорона» орденига – бадий ра8бар ва бош балетмейстер ?збекистон ва №ора3алпо2истон хал3 артисти давлат мукофотининг лауреати П. Мадреимовни, «Халқлар Дустлиги ордени»га ансамбль ветерани ?збекистон ва №ора3алпо2истон хал3 артисти давлат мукофотининг лауреати Б. Мурадовни, «?збекистонда хизмат к7рсатган артист» унвонига К.Тлегенов, С.Жуманиязова, С.Кунназаровлар, #ора3алпо2истон хал3 артисти» З.Торениязова, «Коракалпогистонда хизмат к7рсатган артист» унвонига Д.Мамбетмуратов, О.Мамешов, З.Нуратдинова, С.Сарсенова, Г.Аманбаева, Ж.Ешимбетов, Р.Раджаповлар, «#ора3алпо2истон Республикасида хизмат к7рсатган маданият ходими»Р.Сайыпназарова,«Нихол» мукофотининг совриндори Г.Абиповалар та3дирландилар.
Хар йили республикамиз жароёнида 7тказиладиган Мукаррама Турғунбоева номидаги миллий рақс ижрочилари Республика к7рик – танловида ансамблимиз ёш ра33осалари 7зини синаш ма3садида 7з устозларининг мерос 3илиб инъом этган ра3сларини марромига етказиб ижро этиб биринчиликларга эришиб келмо3да.
«Айкулаш жулдызлары» 3оракалпо3 давлат миллий фольклор ансамбли бош балетмейстери ?збекистон ва №ора3алпо2истон хал3 артисти П.Мадреимов ансамбль репертуарини яратишда, ра3сларни 3айта тиклаш, янги ра3сларни яратишдаги хизматлари алохида эътиборга лойи3. Тинмастан изланишлар туфайли асрлар мероси булган хал3 ра3слари бойитилиб, янги 80 га якин хореографиялик ра3сларни яратди. Масалан «Ауылда туй», «Айкулаш», ?збекистон фарзандиман», «Айдар туй», «Еллерим бар», 7збек йигитлар ра3си «Уч дуст», «Алты кыз», «Чавандузлар», «Ша2ала», «№ора3алпо3 йигитлари», хореографиялик картина «Мать у вечного огня» ва 3ора3алпо3 хал3ининг биринчи «Ажинияз» операсининг ра3сларин сахналаштирган.
Нукус шахрининг 70 йиллигига ба2ишланган концерт дастури Президентимиз ва хал3 эътиборини эгаллаб, хурмат ва тахсинларга ансамблимиз сазавор б7лди. «Айкулаш жулдызлары» 3ора3алпо3 давлат миллий фольклор ансамбли 2006 йили 7зининг 50 йиллик туйини белгилаб катта концерт дастури билан хал3имизнинг табрикларини 3абул 3илди.
«Обод маконимда туй», «Соч бо2ли олти 3из» номли мусикий – хореографик композицияларни, П.Мадреимов сахналаштирган, халк мусикаси, А.Султанов сузига хореографик – вокал сюитаси «Патшайы койлегим», финалга - К.Хилалов муси3асига, ра3си яратилди. Бу композиция аёл гоззаллигини ва юрт гоззаллигини тасвир этади, «Навруз» ва «Мустакиллик» байрамларида к7плаган ансамбль ижросида ра3слар Тошкент шахри тамошобинлари томонидан 3из2ин 3абулланди.

Мана неча йиллардан буён халкимиз маданиятини ва саъатини ривожлантиришга к7ч ва 2айратини аямасдан мехнат килиб келаетган «Айкулаш» ансамблининг узининг хар бир ра3сида мустакиллик гоялари, миллийлик, ватанпарварлик, дустлик, мехнат севарлик ва маънавий баркамоллик туй2улари мужассамлангандир. Ансамбль жамотида еш нав3ирон йигит ва 3излар к7плаган белгили санъат устозлар билан ижодий ишларида каттадан-катта мувоффа3иятларга эришиб келмо3да.


2011 йил 2 февральдан бошлаб «Нихол» мукофоти совриндори №ора3алпо2истон ва ?збекистон Республикасига хизмат к7рсатган артист Махсет Отемуратов ра8барлик 3илмо3да, «Айкулаш жулдызлары» 3оракалпо3 давлат миллий фольклор ансамбли хозирги ва3тда ?збекистон Республикаси Тошкент шахрида б7либ 7тадиган Умум хал3 «Навруз» байрами ва ?збекистон Республикаси давлат мустақиллигининг байрам дастурида иштирок этиш ма3садида янгидан-янги ра3с ва дастурлар сахналаштириш ишларида ижод килмо3да.

№ара3алпа3 м1млекетлик «Айкулаш жулдызлары» миллий фольклор ансамбли


№ара3алпа3 м1денияты менен к5ркем – 5нерин ра7ажландыры72а салма3лы 6лес 3ос3ан №ара3алпа3 м1млекетлик «Айкулаш жулдызлары» миллий фольклор ансамбли д1слеп 1956 жылдан баслап Берда3 атында2ы м1млекетлик филармония болып д6зилип, республикамызда ая3-ойын 81м миллий музыкамызды ра7ажландыры72а, миллий мийрасларымызды жыйна7, байыты7, 6гит - н1сиятла7да о2ада ба8алы ислер 1мелге асырылды.


Е4 биринши жыллардан баслап 3осы3 81м ая3-ойынлары 3ала 81м район к5ркем – 5нер 817ескерлери менен д5рети7шилик жолы басланды. 1957 жылы Ташкент 3аласында болып 5ткен №ара3алпа3 1дебияты Декада к6нлеринде д1слепки сына3ты 5теди. %збекстан тур2ынлары жыллылы3 пенен ке7илленип ансамбльди4 ат3ары7ында2ы жа4а миллий ая3-ойын 81рекетлерин к5рип, хал3ымызды4 миллийлиги менен танысып 3ыз2ын к6тип алды. Усы жылы август айында биринши м1рте ансамбль ж1м11ти Москва 3аласында алтыншы д6нья ж6злик жаслар 81м студентлер фестивалинда 3атнасып г6мис медалына йие болды. Бул 6лкен басламаларда %збекстан балетмейстерлерини4 хореографиялы3 шы2армалары 1химийетли орны айры3ша болды.
Ансамбльди д6зи7ге ата3лы Лизаханым апа Петросова 81м бас3аларды4 си4дирген мийнетлери уллы. Лизаханым апамыз 3айта ислеп, сахналастыр2ан «Шопанлар», «Балы3шылар», «!ми7д1рья», бас3а да ойынлар ансамбль репертуарында мудамы са3ланы7да.
Бул 1жайып д5ретпелер миллетимизди4 мы4 жыллы3ларды 3амтыйту2ын уза3 5тмиш тарийхын, оны4 талантлы перзентлери д5реткен 8еш те4и-тайы жо3 мийрасларда, уллы ата-бабаларымызды4 маша3атлы 5мир жолларын, 6лкемизди4 т1кирарланбас т1биятын, исте з1бердес м1рт адамларыны4 хызметлерин са7лелендирди.
Ансамбльди4 31липлеси7инде 5злерини4 1жайып д5рети7шилик мийнетлери менен уза3 жыллар да7амында минсиз хызмет к5рсеткен %збекстан 81м №ара3алпа3стан халы3 артисти М1млекетлик сыйлы3тын лауреаты Б.Мурадов, бас балетмейстер %збекстан 81м №ара3алпа3стан халы3 артисти М1млекетлик сыйлы3тын лауреаты П.Мадреимовларды4 излени7шилиги 81м талантлылы2ы, 3осы3шылардан: %збекстан 81м №ара3алпа3стан халы3 артистлери, М1млекетлик сыйлы3ты4 лауреатлары Б.Матчанов, А.Худайшукуров, Г.Сырымбетова, Т.Дошумова, №ара3алпа3стан халы3 артисти №.Аллаяровлар, З.Торениязова, %збекстан2а 81м №ара3алпа3стан2а хызмет к5рсеткен артист М.Отемуратов, б1лент лапызлы ха7азлары менен, ойыншылардан: %збекстан 81м №ара3алпа3стан2а хызмет к5рсеткен артистлер !.Назарова, С.Разиев, Ю.Абипов, В.Шайдулина, С.Кунназаров, К.Тлегенов, №ара3алпа3стан халы3 артисти О.Алламбергенова, П.Надирбаев, Р.Базарбаева, О.Мурадова, О.Балтабаев, Ш.Бекмуратова, №ара3алпа3стан2а хызмет к5рсеткен артистлер Ш.Жантлеуов, К.Бердиков, Д.Мамбетмуратов, С.Сарсенова, Г.Аманбаева, Ж.Ешимбетов, Р.Раджапов, С.Жуманиязова, У.Матчанов, Р.Мурадов, Л.Бекбосынова, З.Нуратдинова, «Нихол» сыйлы2ыны4 лауреты Г.Абиповалар бас3а да к5плеген ойыншыларды4 ша33ан харекетли, тере4 мазмунлы, 81р 3ыйлы образларды к5рсети7ши ойынлары менен с1зенделерден: %збекстан2а хызмет к5рсеткен 81м №ара3алпа3стан халы3 артисти, М1млекетлик сыйлы3ты4 лауреаты Б.Турдымуратов, №ара3алпа3 халы3 артисти С.Абдижамилов, №ара3алпа3стан2а хызмет к5рсеткен артистлер Ф.Базарбаев, В.Горских, О.Мамешов, Х.Палуанов бас3аларды4 миллий ыр2а3лар2а толы намалары, №ара3алпа3 миллий к5ркем – 5нерини4 «Алтын 3орынан» 5з орынларын ийеледи.
№ара3алпа3стан Республикасы (ККАССР) Министрлер Ке4есини4 1982 жылы 10 сентябрь к6нги 505-р санлы бийлиги менен «Айкулаш» №ара3алпа3 М1млекетлик 3осы3 81м ая3-ойын ансамбли болып аталып, ж1м11тте 75 адам 3урамында 3айта д6зилди, ансамбльде Ташкент м1млекетлик консерваториясыны4, Н5кис музыкалы3 билим журтыны4, Ташкент хореографиялы3 жо3ары мектебини4 питкери7шилери д5рети7шилик ислерин да7ам етип келди.
Усындай айры3ша 31билиетли д5рети7ши инсанларды4 тынымсыз мийнетлери ар3алы 1сирлер мийрасы бол2ан халы3 ойынлары байытылып, таза ойынлар жаратылды. «№ара3алпа3 тойы», «Айкулаш», «Арал жигтлери», «Шабандозлар», «Жыл7а» 81м та2ы бас3а ойынлар хал3ымызды4 турмысын, миллийлигимизди ай3ын к5рсетеди.
№ара3алпа3 м1млекетлик «Айкулаш жулдызлары» миллий фольклор ансамбли бас балетмейстери %збекстон 81м №ара3алпа3стан халы3 артисти П.Мадреимов ансамбль репертуарын жараты7да, ая3-ойынларды 3айта тикле7, жа4а ая3-ойынларды жараты7да2ы хызметлери айры3ша итибар2а лайы3. Тынбастан излени7лер ар3алы 1сирлер мийрасы бол2ан халы3 ая3-ойынлары байытылып, жа4а 80 ге жа3ын хореографиялы3 ая3-ойынларды жаратды.
Ансамбль репертуарында 5збек миллий ойынларынан «Фергана ойыны», «Хорезм л1згиси», «Бухара ойыны», рус халы3 ойынларынан «Рус ойыны», Башкурша «Ора3шылар», Белорусь 81зил ойыны «Полкоянка», «Молдован сюитасы», Венгерше «Пантазау» ая3 ойынлары 81м бас3а да к5плеп ойынлар жо3ары д1режеде ат3арылды.
Сондай а3, ансамбль ж1м11ти барлы3 Орайлы3 Азия Республикалары, Россия, Прибалтика м1млекетлери, Азербайджан, Молдава, Дагистан, Украина, Белоруссия, Грузия, Армения, бас3а да еллерде гастрольлерде, Ташкент, Москва 3алалары, Хорезм 7алияты, Башкуристан, Татарстан, Да2ыстан, №аза3стан республикаларында 5ткерилген №ара3алпа3стан м1денияты к6нлеринде №ара3алпа3 к5ркем - 5нерини4 абройын к5клерге к5терди. Корея 81м №ытай м1млекетлеринде 5ткерилген Халы3- аралы3 фольклор фестивальларында 1жайып ойын 81м 3осы3ларымызды шеберлик пенен ат3арып, д6нья ж6зине алып шы3ты.
@1резсиз жыллары ансамбльде жа4а музыкалы3 шы2армалар сахналастырылып, олардан «№ара3алпа3 перзентимен», «Еллерим бар», «Абат м1к1нимде той», «Шашба7лы алты 3ыз», «Бир кесе шай», «Бес перде», «Кийиз басы7», «Н5кисим», атлы музыкалы-хореографиялы3 композициялар На7рыз, @1резсизлик байрамларында Ташкент 3аласында х6рметли Президентимиз т1репинен унамлы бахаланып, тамашаг5йлер т1репинен 3ыз2ын 3абылланды.
!лбетте бул жетискенликлер тек Республикамызда 2ана емес, п6ткил Орайлы3 Азия 81м д6нья еллерине танылып ж1м11тлер 3атарына ерискенлигин д1лиллейди.
Мине неше жыллардан берли хал3ымыз м1дениятин 81м санаатын ра7ажландыры72а аямастан к6ш-2айратын 81м мийнетин к5рсетип киятыр2ан №ара3алпа3 м1млекетлик «Айкулаш жулдызлары» миллий фольклор ансамбли 5зини4 ая3–ойын шы2армаларында –21резсизликти, миллийликти, дослы3ты, 7атанпарварлы3, мийнеткешликти 81м баркамал туй2ылары са7лелендирилген.
Ансамбль ж1м11тинде жас на73ыран жигит 81м 3ызлар к5плеген белгили санаат устазлары менен биргеликте д5рети7ши ислеринде к5плеген жетискенликлерге еристи.
*1зирги 7а3ытта ансамбль ж1м11тинде устазларыны4 жолын да7ам етип %збекстан 81м №ара3алпа3стан2а хызмет к5рсеткен артист, «Нихол» сыйлы2ыны4 лауреати Махсет Отемуратов басшылы3 етип келмекте.
№ара3алпа3 м1млекетлик «Айкулаш жулдызлары» миллий фольклор ансамбли жа4адан-жа4а ая3-ойынларын 81м д1ст6рлер сахналастыры7 ислерин алып барма3та.
Download 69 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling