Hashorotxo`r o`simliklarning oziqlanishi Reja

Hashorotxo`r o`simliklarning oziqlanishi
Reja:

• Organik moddalar hisobiga geterotrof oziqlanish
• Unuvchi urug`larda zahira oqsillarning foydalanilishi.

Hozirgi vaqtda mayda hashorotlar va boshqa kichik organizmlarni tutuvchi va hazm qiluvchi ya`ni ulardan qo’shimcha oziq sifatida foydalanuvchi 400 tadan ortiq yopiq urug`li o`simliklar vakillari aniqlangan.
Ularning ko`pchiligi tarkibida azotli birikmalar kam bo`lgan botqoqli joylarda uchraydi. Hashorotxo`r o`simliklarning epifit va suv o`tlari formalari mavjud.
Ovlovchi mexanizmlar
Hashorotxo`r o`simliklarning barglari o`zgarib maxsus «qopqonlarni» tashkil qiladi va fotosintez bilan birga o`ljani tutish uchun ham xizmat qiladi.
Hashorotxo`r o`simliklarning hayvon qoldiqlari bilan ovqatlanishi xususiyatlari asosida ular hujayralarining boshqa organlardan oqib keluvchi yoki zahira birikmalardan ajraluvchi organik moddalar bilan oziqlanishi yotadi.
Organik moddalar hisobiga geterotrof oziqlanish
Endospermdagi oziqlanish jarayonlari
O`simliklarda ovqat hazm qilish jarayonini o`rganish uchun mos hol bu endospermasi tarkibida organik moddalar mavjud bo`lgan unayotgan urug`lar va ularning maysalaridir.
Unuvchi urug`larda zahira oqsillarning foydalanilishi
O`simliklarning mavsumiy rivojlanishi tinchlik davrlarini ham o`z ichiga oladi. Tinchlik davridan oldin barglardan oqib kelayotgan assimilyatlar zahira holatiga o`tkaziladi.
O`simliklarning mavsumiy rivojlanishi tinchlik davrlarini ham o`z ichiga oladi. Tinchlik davridan oldin barglardan oqib kelayotgan assimilyatlar zahira holatiga o`tkaziladi. Bu zahiralangan oziq moddalari o`simlikning keyingi o`sish vegetatsiyasi davri uchun zarurdir.
Unuvchi urug`larda zahira oqsillarning foydalanilishi.
Oqsilli tanachalar
Ular boshoqdoshlarning donlarining kraxmali ko`p bo`lgan endosperm qismida joylashgandir. Ular bir necha mikrometr ulchamga ega bo`lib, geterogen tuzilishga ega, ya`ni tarkibida zahira oqsillardan tashqari kraxmal, lipidlar va bir qancha nordan gidrolazalar mavjud.
Ma`lumki, uglevodlar urug`lar zahira oziq moddasining eng muhim birikmalaridir. Ammo ayrim urug`larning zahiralari tarkibida saxaroza juda oz miqdorda bo`lib o`simliklarning turiga qarab, qisman staxiozalar, maltozalar, galaktozalar, ribozalar, fruktoza va glyukozalar bo`lishi mumkin.
Zahira uglevodlarning sarflanishi.
Foydalaniladigan adabiyotlar:

• Burigin V. A., Jongurazov F. X. Botanika. Toshkent, “O‘qituvchi”, 1977.
• Kursanov A. va boshqalar. Botanika. Toshkent O‘rta va Oliy maktab Davlat nashriyoti. 1963.
• Mustafayev S. M. Botanika. Toshkent, “O‘zbekiston”, 2002.
• Sahobiddinov S. S. O‘simliklar sistematikasi. Toshkent, “O‘qituvchi”, 1976.