- Moddaning eritmada ionlanish va dissotsilanish jarayonlari erigan modda va erituvchi molekulalari orasidagi o‘zaro ta’sir bilan tushuntiriladi.
- Kimyoning rivojlanish tarixida kislota va asoslar haqidagi tasavvurlar mukammallashib, to ‘ ldirilib va oydinlashtirilib borildi. Agar ilgari olimlar, asosan, suvdagi eritmalar bilan ishlagan bo‘lsalar, hozirgi vaqtda ko‘plab boshqa erituvchilardan foydalanmoqdalarki, ular bizning odatdagi tushunchalarimizni tubdan o ‘zgartirib yubordi. Hozirgi vaqtda kislota va asoslarning o‘ziga xos xususiyatlari — kislota va asoslik xossalari faqat suvdagi eritmalardagina emas, balki suvsiz eritmalarda va erkin holda ham mavjud ekanligi isbotlangan
- Ostvald-Arrenius nazariyasi. Bizning kislota va asoslar haqidagi odatdagi tasavvurlarimiz Ostvald tomonidan Arrenius tavsiya qilgan elektrolitik dissotsiatsiya nazariyasi asosida taklif qilingan. Bu nazariyaga ko‘ra suvdagi eritmalarda kislotalar deb, vodorod ioni, asoslar deb esa gidroksid ioni hosil qilib dissotsilanuvchi moddalarga aytiladi. Suvsiz eritmalarda bu tushunchalar noaniq bo‘lib, kislota va asoslarni to ‘liq tav siflab berolm aydi. U shbu noaniqlikni oydinlashtirish maqsadida ko'plab nazariyalar tavsiya qilingan.
- Lioniy va liat ionlari. Hatto suvli eritmalarda ham vodorod ioni erkin holda bo‘lmasdan, gidratlar holida bo‘ladi. Kislotalarning suvsiz eritmalarda dissotsilanishi natijasida vodorod ionining turli solvatlari hosil bo'ladi. H+ ioni suvda H30 + (gidroksoniy), ammiakda NH4+ (ammoniy), piridinda C5H5NH+ (piridiniy) singari solvatlangan ionlar hosil qiladi. Erituvchi molekulalari bilan solvatlangan vodorod ioni (kation) - lioniy deb, erituvchining ionlanishi natijasida hosil bo'lgan anion - liat ioni deb ataladi. Masalan: suv dissotsilanganda
- 2H20 ↔H30 ++ 0H- hosil bo‘Igan H3 0 + va O H-
- 2NH3 ↔
Do'stlaringiz bilan baham: |
