Hissiyot Eksperimental psixologiya

Hissiyot

Eksperimental psixologiya

Turanmuratova Dilnura 211-guruh

Reja:

• Hissiyot.
• Hissiyotning turlari.
• Tuyg’ularning namoyon bolishi.

Hissiyot - bu haqiqiy yoki mavhum ob'ektlarga sub'ektiv baholovchi munosabatni aks ettiruvchi shaxsning hissiy jarayoni. Hissiyotlar affektlardan, his-tuyg'ulardan va kayfiyatlardan farqlanadi.
Tuyg'ular - bu real yoki mavhum, konkret yoki umumlashtirilgan ob'ektlarning u uchun mavjud bo'lgan ma'nosini (uning hayotiy faoliyati jarayoni uchun ma'noni) aks ettiruvchi inson faoliyatini ichki tartibga solish jarayonlari, boshqacha aytganda, sub'ektning ularga munosabati. . Tuyg'ular sub'ektiv shakldagi ongli tarkibiy qismga ega
Tuyg'ular ob'ektiv emas, balki ob'ektning sub'ektiv, odatda ongsiz bahosini aks ettiradi. Tuyg'ularning paydo bo'lishi va rivojlanishi barqaror hissiy munosabatlarning (boshqacha aytganda, "hissiy doimiylar") shakllanishini ifodalaydi va ob'ekt bilan o'zaro ta'sir qilish tajribasiga asoslanadi. Ushbu tajriba qarama-qarshi bo'lishi mumkinligi sababli (ijobiy va salbiy epizodlarga ega), ko'p ob'ektlarga nisbatan his-tuyg'ular qarama-qarshi (ikkivalent) bo'ladi.
Yuqori tuyg'ular faqat insonga xosdir . Ular uning shaxsiyati, hayotga, odamlarga munosabati, e'tiqodi, qarashlari bilan chambarchas bog'liq.
Tuyg'ular turli darajadagi o'ziga xosliklarga ega bo'lishi mumkin: haqiqiy ob'ektga nisbatan bevosita his-tuyg'ulardan tortib, ijtimoiy qadriyatlar va ideallar bilan bog'liq his-tuyg'ulargacha. Bu turli darajalar sezgi ob'ektining turli shakldagi umumlashtirishlari bilan bog'liq.
Eng umumlashtirilgan tuyg'ularning shakllanishi va rivojlanishida ijtimoiy institutlar, ularning barqarorligini qo'llab-quvvatlovchi ijtimoiy belgilar, ba'zi marosimlar va ijtimoiy harakatlar muhim rol o'ynaydi. Hissiy jarayonlar sifatida his-tuyg'ular rivojlanadi va ular o'zlarining biologik jihatdan aniqlangan asoslariga ega bo'lsalar ham, insonning jamiyatdagi hayoti, muloqot va ta'limning mahsulidir [1].
Tuzilishi bo'yicha his-tuyg'ular ikki yoki undan ortiq asosiy his-tuyg'ulardan va ularni bir-biriga bog'laydigan mantiqiy algoritmdan iborat. Masalan, hasad tuyg'usi g'azab, nafrat va nafrat hissiyotlaridan iborat bo'lib, bog'lovchi algoritm hasadgo'y odam (moddiy yoki ma'naviy) uchun muhim bo'lgan qadriyatlarda muvaffaqiyatga erishgan odam bilan taqqoslashdir. uning o'rnida bo'lish. Shu bilan birga, hasadni sog'lom raqobat tuyg'usi - oq hasad deb ataladigan narsa bilan aralashtirib yubormaslik kerak.
Xuddi shu tuyg'u insonning hozirgi paytda qanday hissiy holatiga bog'liqligiga qarab, turli yo'llar bilan boshdan kechirilishi va namoyon bo'lishi mumkin. Masalan, do'stlik tuyg'usi turli vaqtlarda quvonch, qiziqish, norozilik, uyat va g'azab hissi bilan birga bo'lishi mumkin.
Tuyg'ular odamlarda turlicha namoyon bo'ladi, chunki har bir insonning his-tuyg'ulariga ta'sir qiluvchi o'ziga xos individual xususiyatlar va shaxsiy xususiyatlar mavjud.
Faoliyatga ta'siriga ko'ra, his-tuyg'ular stenik (qadimgi yunoncha stinos - kuch) va astenik (qadimgi yunoncha ἀsthétia - iqtidorsizlik) ga bo'linadi. Stenik tuyg'ular faol faoliyatni rag'batlantiradi, insonning kuchlarini (sevgi, nafrat va boshqalar) safarbar qiladi. Astenik tuyg'ular kuchlarni bo'shashtiradi yoki falaj qiladi (masalan, qo'rquv, uning ba'zi ko'rinishlarida yoki nafrat).
Yuqoridagi belgilar bilan bir qatorda, his-tuyg'ular mazmuni jihatidan farq qiladi, ularni keltirib chiqaradigan ob'ektlarning turli tomonlarini, ma'no xususiyatlarini aks ettiradi.

Adaboyitlar:

• Л. В. Кривых. К вопросу о типологии чувственности. М., 1984 г.
• Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005)