Hodisalari optika nochiziqli bob VII

n  n
 n ²
 ²
 nx

(35)

0

2

01

02
Bu yerda
nx (34) formulaning uchinchi hadi bilan belgilanadi, yangi tuzatma

nx  2n  
cos^{ 4} n x sin ^{' }

(36)

2 01 02
Hosil bo’lgan fazoviy panjara doimiysi
_{ } 0 0 _

d  

2n₀

1

0
sin ^'

(37)

(35) ning ikkinchi hadi va (36) bilan ifodalangan uchinchi hadi birgalikda sindirish ko’rsatkichiga nochiziqlilik tufayli kiritilgan tuzatmani tashkil etadi.
Shunday qilib, ekranda kuzatilgan manzarani tushuntirmoqchi bo’lsak, markazdagi ikkita yorug’ dog’ I va II nurlar tasviri. Tushuvchi nur intensivligi oshib ketsa nochiziqlilik tufayli muhitda hosil bo’lgan fazoviy panjarada difraksiya yuz beradi va I va II nurlar bilan bir hil yo’nalishda tarqa9luvchi difraksiyalangan nurlar dastalari hosil bo’la boshlaydi. Yangi nurlarning Z o’qi bilan hosil qilgan

burchaklarini
^Im
va _IIm
deb belgilab olsak, ularning qiymati I va II nurlarning

bog’lanishni quydagicha yozsak bo’ladi:

sin_Im  2m  1sin₀ ;
sin_IIm  2m 1sin₀
(38)

26. 
    Rasmning ikkinchi qismida SS ekran bizga qaratib quyilgan, ya‟ni XZ holatda turgan ekran XY holatda turibdi. Shu sababli X o’qi bo’ylab joylashgan difraksion maksimumlarni ko’ramiz. Maksimumlar tartibi yuqorida I_m va II_m ko’rinishda belgilab qo’yilgan. Difraksion maksimumlarga ikkitadan tartib raqami qo’yilgan, chunki har bir nurdan hosil bo’lgan va tartib raqami 1-ga farq qiladigan boshqa maksimum ustma-ust tushgan. Masalan, Y o’qining ustida I nurdan hosil bo’lgan markaziy maksimum, ostki qismida II nurdan hosil bo’lgan markaziy
    

maksimumlar joylashgan. Ularning tartib raqami m=0, demak,
_I  ₀
^{, }II
 ₀

0

0
bo’ladi, bu (38) formuladan ko’rinib turibdi. Ayni shu markaziy maksimumlar ustiga I va II nurlardan hosil bo’lgan birinchi tartibli difraksion maksimumlar tushgan, aniq qilib aytsak I nurning markaziy 0 tartibli maksimumi ustiga II

nurning
m  1
tartibli, II nurning markaziy 0 maksimumi ustiga I nurning
m  1

tartibli maksimumi tushgan. Yoki Y o’qining ustki tomonidagi ikkinchi maksimumni olsak unga 1 va 2 raqami qo’yilgan, demak, bu nuqtaga I nurdan hosil bo’lgan birinchi maksimum, II nurdan hosil bo’lgan ikkinchi maksimum tushgan. Pastdagi ikkinchi maksimumga -2 va -1 raqamlar qo’yilgan, demak, bu

nuqtaga I nurning