Hojimurod Toshpulatov 1 eritma dispers sistemalar. Eritmalar. Hojimurod Toshpulatov

4. Molyal konsentratsiya 
– 1 kg erituvchida erigan moddaning mollar sonini ifodalaydi. 
C
m
(M) 
– harfi bilan belgilanadi, mol/kg – da ifodalanadi. 
C =
C =
· 
· 
C
m
– molyal konsentratsiya;  n – erigan modda miqdori; m
1
– erigan modda massasi;
m
2
– erituvchining massasi; M – erigan modda molyar massasi.


5. Titr konsentratsiya 
– 1 ml eritmada erigan moddaning grammlar sonini ifodalaydi.
T 
– harfi belgilanadi, gr/ml – da ifodalanadi. 
T =
m
V
T =
C ∙ E
T =
C ∙ M
T - titr konsentratsiya; C - molyar konsentratsiya; 
C – normal konsentratsiya; 𝑚 - erigan modda massasi;
V - eritma hajmi (ml); E - erigan moddaning ekvivalenti;
M - erigan moddaning molyar massasi. 
Eruvchanlik 
– deb, moddaning biror erituvchida eriy olish qobiliyatiga aytiladi.
Eruvchanlik quyidagilarga bog’liq bo’ladi: 
1) Modda tabiatiga 
– qutbli modda qutbli erituvchilarda yaxshi eriydi. Qutbsiz moddalar 
esa qutbsiz erituvchilarda yaxshi eriydi. 
2) Temperaturaga 
– suyuq va qattiq moddalarning eruvchanligi temperatura ortishi bilan 
ortadi. Gaz moddalarning eruvchanligi esa kamayadi. 
3) Bosimga 
– gaz moddalarning erish jarayoni ekzotermik bo’lganligi uchun, bosim 
ortishi bilan gaz moddalarning suyuq erituvchilarda erishi ortadi. 
Eruvchanlik koeffitsiyenti 
– deb, ayni bir haroratda 100 gramm erituvchida erigan 
moddaning grammlar sonini ifodalaydi va S harfi bilan belgilanadi. 
Eritmalar erigan moddaning eruvchanlik koeffitsiyentiga nisbatan quyidagicha turlanadi: 
1)
To’yinmagan eritma 
2)
To’yingan eritma 
3)
O’ta to’yingan eritma 

Foydalanilgan adabiyotlar: Kimyo, S. Masharipov, I. Tirkashev, Toshkent-2018. 

Umumiy kimyo, A. Nasimov, X. Tashpulatov, Samarqand. 

---