Хоразм маъмун академияси ахборотномаси

XORAZM MA’MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMASI –6-1/2023___________ 
205
маълум бир декодлаш муаммосини ҳал қилиш учун яроқлилигини аниқлашга имкон бермайди 
( тупроқларнинг шўрланиш контури) керакли масштабдаги (М1:5000). Бу ҳолатда кўпроқ мос 
характерли хусусият - бу тасвирнинг маълумот мазмуни (кулранг оҳангдаги ёруғлик доғлари 
контурларининг шакли ва ўлчами - қишлоқ хўжалиги экинлари, пахта - суғориладиган далада), 
бу потенциал имкониятларнинг эксперт баҳоси. ушбу тасвирлардан ўрганилаётган объектлар 
ҳақида керакли маълумотларни олиш[5]. Ер ва масофавий усуллар билан тузилган 
картограмманинг ахборот мазмуни одатда оғзаки баҳоланади, чунки бу ҳолда ягона миқдорий 
мезонни танлаш ҳали мумкин эмас. Бироқ, бизнинг фикримизча, агар суғориладиган гектардан 
олинган маълумот миқдори формула бўйича ҳисобланса, бу кўринишни ўзгартириш 
мумкин[6]. 
Н= 
𝑛
𝑚∙𝑙𝑛𝑎
Бу ерда: n – дискрет элементлар сони; 
а – логарифм асоси-2 
m – максималдан мингача бўлган диапазонда сигнал аналогларининг даража қиймати 
Олд шартлар, - анъанавий тупроқ шўрланиш картограммаларининг ахборот сиғими 
баҳоланганда, n – гектарига тупроқ намуналари сони, m – шўрланиш даражаси. 
1-расм. Сирдарё ҳавзасида сув ва ер ресурслари ҳамда экинлар тузилишини қуёш радиациясининг 
кучига қараб мониторинг қилиш 

---

 ___________XORAZM MA’MUN AKADEMIYASI AXBOROTNOMАSI –6-1/2023  
206
Расм.2. Тупроқ шўрланишини башорат қилиш натижалари: ёзда (а), кузда (b), қишда (s) ва баҳорда (d) 
тупроқ шўрланишининг уч ўлчовли интерполяция хариталари; ёзда (е), кузда (f), қишда (g) ва баҳорда 
(h) шўрланиш даражаларининг майдон нисбати структураси хариталари. Эслатма: ①, ②, ③ ва ④ мос 
равишда сирт, юза, о'рта ва чуқур тупроқ қатламлари.