Хорижий мамалакатларнинг озиқ овқат хавсизлигини таъминлаш бўйича тажрибалари

«Iqtisodiy rivojlanish strategiyasi» MA’RUZACHI: RASULOVA DILNOZAXON

Reja:

• «Iqtisodiy rivojlanish strategiyasi» Iqtisodiy xavfsizlik
• Iqtisodiy xavfsizlik modelleri
• Davlarlararo iqtisodiy xavfsizlik me’zonlari

«Iqtisodiy rivojlanish strategiyasi» Iqtisodiy xavfsizlik

Har qanday davlatning iqtisodiy rivojlanishi va iqtisodning barqaror ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot va xalq farovonligining asosidir.

Bugungi kunga qadar jahon tajribasi shuni ko‘rsatadiki, mamlakatlarning iqtisodiy xavfsizligini aniqlashda yagona yondashuv mavjud emas. Mutaxassislarning fikricha, iqtisodiy strategiyaga yondashuv iqtisod fani tushunchasi bilan xalqaro munosabatlar nazariyasi o‘rtasida.

Iqtisodiy strategiya xavfsizligni ta’minlash doirasidagi AQSh siyosatining ustuvor yo’nalishlari quyidagilardan iborat:

• mahalliy ishlab chiqarilgan mahsulotlarning raqobatbardoshligini oshirish;
• Savdo-iqtisodiy sohalarda hamkorlikni rivojlantirish;
• Xorijiy kreditlar sonining kamaytirish.

• Mamlakatning iqtisodiy siyosatini ishlab chiqish maqsadida AQSH keyinchalik iqtisodiy strategiya tizimini boshqarishning asosiy mexanizmini ishlab chiqqan Idoralararo ishchi guruhini tuzdi. Natijalar asosida yangi huquqiy hujjatlar qabul qilinib, kadrlarni qayta tayyorlash ishlari olib borildi. Ishchi guruh tomonidan mamlakat iqtisodiy xavfsizlik tahdid soluvchi asosiy tahdidlar aniqlanib, “Iqtisodiy xavfsizlikka tahdidlar va ularni baholash katalogi” ishlab chiqildi.

• Iqtisodiy xavfsizlikning yapon modelining tahlili urushdan keyingi ishg'ol tufayli Amerika modeli bilan o'zaro bog'liqligini ko'rsatdi, keyinchalik Yaponiya va AQSh o'rtasidagi ittifoqchilik munosabatlariga aylandi. Yaponiyaning asosiy iqtisodiy xavfsizlik hujjatlari XX asr oʻrtalarida qabul qilingan Yoshida doktrinasi (Yaponiya Bosh vaziri) va iqtisodiy xavfsizlikning keng qamrovli doktrinasi boʻlib, ular urushdan keyingi iqtisodiy xavfsizlik siyosatiga asoslangan va iqtisodiy xavfsizlikni jadal rivojlantirishga qaratilgan.

IQTISODIY XAVFSIZLIK MODELLERI

• Yaponiyaning tabiiy resurslari cheklanganligi sababli boshqa davlatlar bilan ilmiy-texnikaviy va savdo hamkorligiga oʻtishga, iqtisodiy xavfsizlik borasida AQSH siyosatini qo‘llab-quvvatlash maqsadida xalqaro institutlarga sarmoya kiritish yo‘li bilan G‘arb-Sharq va Shimol-Janub ziddiyatlarini hal qilishga qaror qilindi.

• Franciya esa iqtisodiy xavflarni g

quyiidagi mezonlarini belgilab olgan:

• tashqi xavflarni minimallashtirish;
• tadbirkorlik sub'ektlari uchun

to'siqlarni bartaraf etish;

• mamlakat iqtisodiyotining ustuvor

tarmoqlariga ta'sir etuvchi tashqi

omillardan halos etish.

DAVLATLARARO IQTISODIY XAVFSIZLIK ME’ZONLARI

• Germaniya esa iqtisodiy xavflarni g quyiidagi mezonlarini belgilab olgan:
• raqobatni rivojlantirish;
• monopoliyalarni cheklash;
• milliy valyuta kursining

barqarorligini ta’minlash.

Velikobritaniya

• biznesni qo'llab-quvvatlash;
• tarmoq yaratish:

muassasa - davlat - biznes;

• iqtisodiy tahdidlarni

bashorat qilish va himoya qilish

kooperativlarni joriy etish;

• kooperativlarni joriy etish;
• mahalliy tadbirkorlar va

ishlab chiqaruvchilarni

himoya qilish

ITALIYA

mustahkam me'yoriy-huquqiy baza;

• mustahkam me'yoriy-huquqiy baza;
• mas'ul davlat organlarining

dinamik tuzilishi;

• nazorat qiluvchi davlat

organlarini tashkil etish

ISPANIYA

O’zbekiston jadal rivojlanayotgan davlat sifatida Yevropa Ittifoqi mamlakatlari tajribasi asosida iqtisodiy xavfsizlik tamoyillarini shakllantirishni ta’minlaydi. O’zbekiston Respublikasining Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOI)dagi ishtiroki Ittifoqqa a’zo mamlakatlarning iqtisodiy xavfsizligini yangi formatda shakllantirish imkoniyatini beradi.

O’zbekiston jadal rivojlanayotgan davlat sifatida Yevropa Ittifoqi mamlakatlari tajribasi asosida iqtisodiy xavfsizlik tamoyillarini shakllantirishni ta’minlaydi. O’zbekiston Respublikasining Yevroosiyo iqtisodiy ittifoqi (YEOI)dagi ishtiroki Ittifoqqa a’zo mamlakatlarning iqtisodiy xavfsizligini yangi formatda shakllantirish imkoniyatini beradi.

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!

ЭЪТИБОРИНГИЗ УЧУН РАХМАТ!