Хуфёна иқтисодиётнинг моҳиёти, сабаблари, таркиби

“Хуфёна иқтисодиёт” фани “Хуфёна иқтисодиётнинг моҳияти, сабаблари, таркиби” мавзуси

режа

• 1.Хуфёна иқтисодиётга қарашлар эволюцияси
• 2.Хуфёна иқтисодиёт тушунчасининг мазмуни ва таркиби.
• 3.Хуфёна иқтисодиёт вужудга келишининг сабаблари.
• 4.Хуфёна иқтисодиётнинг ижтимоий-иқтисодий оқибатлари

Хуфёна иқтисодиётга қарашлар эволюцияси

20-асрнинг 30-йилларидан бошлаб	Хуфёна иқтисодиёт мавжудлигига эътибор бера бошладилар
20-асрнинг 70-йилларидан бошлаб	хуфёна иқтисодиётни илмий тадқиқ қилиш бошланди
инглиз социологи К.Харт	норасмий иқтисодиёт атамасини илмий муомалага киритди
П.Гутман (АҚШ)	хуфёна иқтисодиёт кўламига ва ролига эътибор қилиш лозимлигини асослади
Фернандо де Сото “Бошқа йўл” асарида	хуфёна иқтисодиётни халқнинг коррупциялашган давлатнинг қашшоқлашаётган аҳолининг асосий эҳтиёжларини қондиришга лаёқатсизлигига нисбатан стихияли ва ижодий реакцияси (жавоби) деб атади
1991 йилда Женевада Европа статистикларининг яширин иқтисодиётга бағишланган конференцияси	ривожланган бозор иқтисодиёти мамлакатларида хуфёна иқтисодиёт статистикаси бўйича махсус кўрсатмалари нашр этилган.

• Хуфёна иқтисодиёт (shadow economy) деб давлат ҳисоби ва назоратидан ташқарида ривожланадиган ва шу сабабдан расмий статистикада акс этмайдиган хўжалик фаолиятига айтилади.

Хуфёна иқтисодиётга методологик ёндашувларнинг мазмуни

Методологик ёндашув	мазмуни
Иқтисодий	хуфёна иқтисодиёт глобал, макро- ва микродаражада тадқиқ қилинади
институционал	хуфёна иқтисодиётнинг институционал жиҳатлари тадқиқ қилинади
Ҳуқуқий	тартибга солишнинг норматив тизимига муносабати, яъни расмий, давлат рўйхатига олишдан, назоратидан қочиш эътиборга олинади
Ҳисоб-статистик	статитик органларда рўйхатга ва ҳисобга олинмаган
Криминалогик	жамиятга, шахсга зарар келтирувчи фаолиятлар ҳисобга олинади
Кибернетик	хуфёна иқтисодиёт ривожланишини прогнозлаштиришнинг иқтисодий-математик моделлари ишлаб чиқилади
Комплекс ёндашувда	барча ёндашувлар ва критериялар асосида хуфёна иқтисодиёт тадқиқ қилинади