Hujayra Guliston-2023

Hujayra

Guliston-2023.

Hujayra – barcha organizmlarning asosiy tiriklik birligi hisoblanadi. Hujayralarning bajaradigan vazifalari turli-tuman bo‘lishi bilan birga, ularning shakli va o‘lchamlari ham turlichadir. Masalan: muskul hujayralari duksimon, qoplovchi to‘qima hujayralari ko‘p qirrali va yassi, nerv hujayralari yulduzsimon, leykotsitlaramyobasimon, tuxum hujayralari esa yumaloq yoki oval shaklida bo‘lishi mumkin. Hujayralarning katta-kichikligi ham turlichadir. Ba’zi hujayralarning o‘rtacha kattaligi 10–100 mkm keladi

• Hujayra – barcha organizmlarning asosiy tiriklik birligi hisoblanadi. Hujayralarning bajaradigan vazifalari turli-tuman bo‘lishi bilan birga, ularning shakli va o‘lchamlari ham turlichadir. Masalan: muskul hujayralari duksimon, qoplovchi to‘qima hujayralari ko‘p qirrali va yassi, nerv hujayralari yulduzsimon, leykotsitlaramyobasimon, tuxum hujayralari esa yumaloq yoki oval shaklida bo‘lishi mumkin. Hujayralarning katta-kichikligi ham turlichadir. Ba’zi hujayralarning o‘rtacha kattaligi 10–100 mkm keladi

Har bir hujayra bir-biriga bog‘liq 3 qismdan: hujayra qobig‘i, sitoplazma va yadrodan tashkil topgan. Hujayra sitoplazmasida bir qancha o‘ziga xos bo‘lgan tarkibiy qismlar mavjud bo‘lib, u muayyan vazifani bajaradi. Bularni butun bir organizmdagi a’zolarga qiyos qilish mumkin. Shunga ko‘ra, ular organoid yoki organella deb ataladi.

• Har bir hujayra bir-biriga bog‘liq 3 qismdan: hujayra qobig‘i, sitoplazma va yadrodan tashkil topgan. Hujayra sitoplazmasida bir qancha o‘ziga xos bo‘lgan tarkibiy qismlar mavjud bo‘lib, u muayyan vazifani bajaradi. Bularni butun bir organizmdagi a’zolarga qiyos qilish mumkin. Shunga ko‘ra, ular organoid yoki organella deb ataladi.

Organoidlar ikki guruhga: umumiy va xususiy organoidlarga bo‘linadi. Umumiy organoidlar hamma (o‘simlik va hayvon) hujayralarda uchraydi. Umumiy organoidlarga: mitoxondriyalar, hujayra markazi (sentriolalar – hayvon, tuban o‘simliklar hujayrasida), Golji apparati, ribosomalar, endoplazmatik to‘r, lizosomalar, plastidalar (o‘simlik hujayrasida) kiradi. Xususiy organoidlar, ular faqat ayrim hujayralar uchungina xosdir.

• Organoidlar ikki guruhga: umumiy va xususiy organoidlarga bo‘linadi. Umumiy organoidlar hamma (o‘simlik va hayvon) hujayralarda uchraydi. Umumiy organoidlarga: mitoxondriyalar, hujayra markazi (sentriolalar – hayvon, tuban o‘simliklar hujayrasida), Golji apparati, ribosomalar, endoplazmatik to‘r, lizosomalar, plastidalar (o‘simlik hujayrasida) kiradi. Xususiy organoidlar, ular faqat ayrim hujayralar uchungina xosdir.