Hukm borliqni aks ettirishning mantiqiy shakli

---

Hukm (mulohaza) 
REJA: 
  
1. 
HUKM BORLIQNI AKS ETTIRISHNING MANTIQIY SHAKLI 
SIFATIDA. 
2. ODDIY HUKMLAR. 
3. MURAKKAB HUKMLAR. 
4. HUKMLAR O’RTASIDAGI MUNOSABATLAR. 
5. HUKMLARNING MODALLIGI. 
6. SAVOL VA JAVOBNING MUHOKAMA YURITISHDAGI TUTGAN 
O’RNI. 
7. NORMA VA HUKM. 

---

Hukm predmetga ma’lum bir xossaning, munosabatning 
xosligi yoki xos emasligini ifodalovchi tafakkur shaklidir. 
Hukmning asosiy vazifasi predmet bilan uning 
xususiyati, predmetlar o’rtasidagi munosabatlarni 
ko’rsatishdir. Ana shuning uchun ham u doimo tasdiq 
yoki inkor shakldagi fikrdan iborat bo’ladi. Fikr 
yuritish jarayonida biz predmet va hodisalarning 
oddiy, tashqi xususiyatlari bilan birga ularning ichki, 
zaruriy bog‘lanishlarini, munosabatlarini bilib 
boramiz. Predmet va hodisalarning xususiyatlarini 
ketma-ket o’rganib, ular haqida turli abstraksiyalar 
hosil qilamiz. Bu abstraksiyalar hukmlar yordamida 
ifodalanadi. 

---

Oddiy hukmlar
 
Hukmlar tuzilishiga ko’ra oddiy va murakkab 
bo’ladi. Oddiy hukm deb tarkibidan yana bir 
hukmni ajratib bo’lmaydigan mulohazaga aytiladi. 
Tarkibidan ikki yoki undan ortiq hukmni ajratish 
mumkin bo’lgan mulohazalarga murakkab hukm 
deyiladi.
Oddiy hukmlar sifati va miqdoriga 
ko’ra turlarga
 
bo’linadi. Sifatiga ko’ra 
tasdiq va inkor hukmlar farqlanadi. 
Hukmning sifatini vantiqiy bog’lama 
belgilaydi. Tasdiq hukmlarda belgining 
predmetga xosligi, inkor hukmlarda, 
aksincha, xos emasligi ko’rsatiladi. 
Umumiy hukmlarda birorta belgining 
yakka predmetlar sinfining hammasiga 
yoki undagi har bir predmetga taalluqli 
yoki taalluqli emasligi haqida fikr 
bayon qilinadi. 

---

Mulohazalarning to’g’ri yoki noto’g’riligini aniqlashda va ba’zi 
boshqa holatlarda oddiy hukmlarning miqdor va sifati bo’yicha 
birlashgan klassifikatsiyasi (asosiy turlari) dan foydalaniladi.
Ular qo’yidagilardan iborat: