Husnixatga o‘rgatishning grafik asoslari. Husnixatga o‘rgatish tamoyillari. Husnixatga o‘rgatishning metod va usullari


Download 32.53 Kb.
bet2/8
Sana12.11.2023
Hajmi32.53 Kb.
#1768670
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
2-ma\'ruza Husnixat

- td UM
-RFBTP
-J HKYGG'
x p Kichik harflar va ulaming tutashtirilishi. Alifbodagi harflar yozilish shakliga ko'ra:
a г и у
n m i -tdUM
-RFBTP
Yozma harflar, odatda, qo‘l bilan yoziladi, bosma harflar esa, asosan, yoz.uvga oid (cxnik vositasilar (kompyutcr) yordamida shuningdek, qo‘l bilan yoziladi.
Kichik va bosh bosma liarflar rasmiy ma’qullangan shaklda bir-biriga mtashtirilmay, (ik yoziladi. Yozma harflaresa o‘ngtomonga 75 -80 daraja qiya qilib Uilashiirib yoziladi. Kichik hiarflar o‘ng va chap tomonidan, bosh harllar esa o'zidan kcyingi harf bilan tutashadi.
So'zda yozma harllar bir-biri bilan tutashtirilib, bir butunlik zanjir liosil qiladi. Ammo bu zanjir so'zlarda imlo belgilari (tutuq, kochish bclgilari, chiziqcha) bolgan o'rinlarda uziladi, qol harakati to'xtab, bclgilar qo'yilgandan kcyin harakat davom etadi.
Mazkur belgilarni so'zni yozish jarayonida qo‘yib borish, harflarning usliga qo'yiladigan ishorani esa so'zni yozib bo'lgandan keyin, uni o'qib turib qo'yish lavsiya qilinadi.
Yozma bosh harflarda qo'l harakati kichik harflarni yozishga nisbatan ko'proq uziladi: ayrim harflarga unsurlari qo'shiladi va hokazo.
Lot in yozuviga asoslangan yangi o'zbek alifbosidagi yozma kichik va bosh harllar yozuvda bir-biri bilan tutashtirilishi jihatidan ikki guruhga ajratiladi:
tarkibida tutashtiruvchi unsuri bo'lgan liarflar;
tutashtiruvchi unsuri bo'lmagan liarflar (Bunday harflarga tutashtiruvchi unsur yozuv jarayonida qo'shiladi).
Tutashtiruvchi unsurli kichik harllar o'zidan keyingi harf bilan qayeridan tutashtirilishiga kora uch guruhga bolinadi:
ustki qismidan tutashtiriladigan harflar: o, o‘, v (bunday ikki chiziq (asosiy chiziqlar) orasiga yoziladigan harflarning bo'yi 4 mm f,g, j, p, y, g, ng, eni 3 mm bo'ladi);
o'rta qismidan tutashtiriladigan harflar: b, (ikki chiziqdan yuqoriga ko'tarilib yoziladigan harflarning bo'yi 8 mm, pastga tushadiganlari 7 mm, f ning bo'yi esa 11 mm bo'ladi).
v) ostki qismidan tutashtiriladigan harflar:
a, d,e, k, t, h, 1, m, п, r, t, u, x, z, sh, ch, * y»4»^S-
Harflarni tutashtirib yozish deyilganda, odatda, kichik va bosh harflarning o'zidan keyingi harfga - o'ng tomonidagi harfga tutashtirilishi nazarda tutiladi. Aslida esa harflar yozuvda har ikki tomonidan ham tutashadi. Bunga erishish uchun, ayniqsa, kichik harflarni shakllantirishda chizilgan chiziq ustidan qol harakatini davom ettirib, tutashuvchi nuqtagacha olib borish kerak boladi. Quyida bu ishlar qanday amalga oshirilishi togrisida to'xtalamiz.
Ostki qismidan tutashtiriladigan harflar o'zidan oldingi va keyingi harflar bilan (bundan z, r, x, s mustasno) quyidagicha tutashtiriladi, misollar:
ma, tni, те, mu, ек, cl, lekin, gul, jiyda, yil, g ‘alia, lenglik
Unli harflar o‘zidan keyingi, z, r, x, s harflarining yuqori qismiga tutashtiriladi; tutashtirish jarayonida z, r harflarining yuqori qismida tugunchak hosil qilinadi:

Download 32.53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling