I. A. Filipova sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish

Mundarija

Kirish…………………………………………………………………………. 5

1. 
   Ma'ruza. Sun'iy intellekt: tushunchasi, ma'nosi, tasnifi, yaratilish usullari
   

………………………………………………………………………………… 27

2. 
   Ma'ruza. Sun'iy intellektning rivojlanish tarixi, hozirgi holati va istiqbollari
   

………………………………………………………………………………… 43 3-Ma'ruza. Sun'iy intellekt va qonun. Sun'iy intellektni huquqiy tartibga solishni rivojlantirish ………………………………………………………… 63
4-Ma'ruza. Sun'iy intellektni xalqaro tartibga solish ....................................... 79

5. 
   Ma'ruza. Sun'iy intellektni milliy tartibga solish asoslari
   

………………………………………………………………………………… 107 6-Ma'ruza. Sun'iy intellekt va jamoat huquqi ……………………………….. 136 7-Ma'ruza. Sun'iy intellekt va xususiy huquq ……………………………….. 159

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 179

Kirish

Sun'iy intellekt to’rtinchi sanoat inqilobining muhim elementidir. Uning jadal rivojlanishi va amaliyotda qo’llanilishining kengayishi ushbu hodisani huquq sohasiga “qo’shish”ni taqozo etadi.

Sun'iy intellektni rivojlantirish va qo’llash bilan boliq bo’lgan u yoki bu tarzda jamoatchilik bilan aloqalarni tartibga solish murakkab vazifa bo’lib, mutaxassislar qaysi sohalar va faoliyatni tartibga solish kerakligi haqida turli xil qarashlarga ega va tartibga solishga taklif etilayotgan yondashuvlar turli mamlakatlarda sezilarli darajada farq qiladi.
Sun'iy intellektning ahamiyati ortib borayotganini inobatga olgan holda, u bilan boliq masalalarni huquqiy tartibga solish kelgusi yillarda ham milliy, ham xalqaro miqyosda kun tartibida bo’ladi. Sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish blokini shakllantirishda turli mamlakatlar hukumatlari o’rtasida kelishilgan pozitsiyani ishlab chiqish muhim, buning uchun bunday tartibga solishni yaratish ehtiyojlarini tushunish kerak. Bu mazkur mavzu bo’yicha nazariy tadqiqotlar olib borish va tegishli yo’nalishda o’quv kurslarini yaratishga turtki bo’lmoqda.
Sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish masalasi va bundan kelib chiqadigan muammolar allaqachon dunyoning yetakchi universitetlari talabalari tomonidan o’rganilmoqda, masalan, 2018 yildan boshlab Stenford universiteti dasturiga "Sun'iy intellektni tartibga solish" (Regulating Artificial intellekt) interaktiv kursi kiritilgan. Razvedka), kurs mualliflari sifatida kelajakdagi yuristlarning ushbu sohadagi joriy va o’rta muddatli muammolarni tushunishlarini chuqurlashtirish uchun mo’ljallangan.¹. Kursda sun'iy intellektni rivojlantirishning mumkin bo’lgan yo’nalishlari, sun'iy intellektning mavjud versiyalaridan foydalangan holda ishlab chiqish, turli xil yuridik ahamiyatga ega muammolar va sun'iy intellektni tartibga solishning asosiy tushunchalari ko’rib chiqiladi.
Rossiyada "Sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish" yangi o’quv kursi birinchi marta 2020 yilda N.I. nomidagi Nijniy Novgorod davlat universitetida magistratura dasturiga kiritilgan. Lobachevskiy. 2021 yildan boshlab Oliy Iqtisodiyot maktabida huquqshunoslik fakulteti talabalariga xuddi shunday kurs o’qitiladi. M.V nomidagi Moskva davlat universitetining yuridik fakultetida. Lomonosov tomonidan "Sun'iy intellekt va huquq" kursi yaratildi. Aytish mumkinki, kelgusi bir necha yil ichida Rossiyaning barcha yuridik maktablari va universitetlarning yuridik fakultetlarida sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish va uning huquqqa ta'siriga baishlangan o’quv fanlari paydo bo’ladi.
Mazkur ma’ruzalar kursi Samarqand davlat universitetining yuridik fakultetida tahsil olayotgan magistrantlarni huquqiy tadqiqotlarning yangi yo’nalishi bilan




¹Stenford universiteti tadqiqot kurslari. LAW 4039: Sun'iy intellektni tartibga solish. URL: https://explorecourses.stanford.edu/search?view=catalog&filter-coursestatus- Active=on&q=LAW%204039:%20Regulating%20Artificial%20Intelligence&academicYear=2018 2019 (kirish 01/02).
tanishtirish maqsadida tayyorlangan. Kurs N.I. nomidagi Nijniy Novgorod davlat universitetida nashr etilgan "Sun'iy intellektni huquqiy tartibga solish" darsligining ma'ruza qismining tahrirlangan tarjimasi. Lobachevskiy 2022 yilda.
Kursning ma'ruza materiali yettita mavzuga bo’lingan. Sun'iy intellektning huquqiy tartibga solinishini tushunish uchun sun'iy intellektning rivojlanish tarixi va nazariyasi asoslari haqida tushunchaga ega bo’lish kerak - bu kursning dastlabki ikkita mavzusidir. Uchinchi ma’ruzada umumiy nazariy xususiyatga ega bo’lgan huquqiy masalalar ko’rib chiqiladi. To’rtinchi va beshinchi ma'ruzalar xalqaro va milliy miqyosda sun'iy intellektni tartibga solish asoslarini yaratishni o’z ichiga oladi. Oltinchi va yettinchi ma’ruzalar tarmoq reglamentini shakllantirishning o’ziga xos xususiyatlariga baishlangan.