I arxey davri II. Klassik era III

jirkanchligidan tozalanayotgan yili , Doniyor kitobida Zevsning qurbongohi deyilganidek ,
An ox IV o'z fuqarolarining bir qismi tomonidan xo'rlanib, shu paytgacha hech kim egallab
olmagan holda vafot etdi. jiddiy. Makkabiylarning kitoblarida bu yahudiylarning kurashi
"Xudo xalqi" tarixining yana bir sahifasi sifa da qayd e lgan.
Mag'lubiyatga uchragan va parchalanib ketgan Makedoniyada o'zini Filip va Perseyning o'g'li
deb da'vo qilgan qirollikka da'vogar paydo bo'ldi. Uning hayo davomida tekshirish qiyin
bo'lgan afsonalar darhol yara ldi. Ba'zilar uning asl ismi Andrisk ekanligini, Suriyada
yollanma bo'lganini va qirol Dimitriy (162-150) uni Rimga topshirganini da'vo qilishdi.
Haqiqiy Filipp Rimda mahbusda vafot etganini hamma bilganidek, hech kim unga e' bor
bermadi va shuning uchun u qochishga muvaffaq bo'ldi. Italiyadan u Milet, Pergam va
Frakiyaga o' b, u erda kerakli yordamni topdi. Ta'sirchan narsa shundaki, u ko'plab
makedoniyaliklarni qirollik kelib chiqishiga ishon rdi, Pellada binafsha rang kiyib, qirollikni
biroz qayta kladi va ha o Fesaliyaga tahdid soldi. U mashhur jangda unga qarshi turishga
majbur bo'lgan rimliklarni tor-mor qildi va Rim sarkardasini o'ldirdi. Biroq, 148-yilda u kuchli
armiya va flot tomonidan mag'lubiyatga uchradi va kurashni to'xta shga majbur bo'ldi.
Bu sarguzasht rimliklarga Makedoniyaning parchalanishi ham uning aholisining his-
tuyg'ularini zararsizlan rish uchun etarli emasligini o'rgatdi. Oxir oqibat, qirollikning
jozibasi, ha o ururper qiyofasida ham xavfli edi. Yechim mintaqani Rim hududiga to'liq
qo'shib olishda edi.
Ikkinchi Karfagen urushida Rim o‘z maqsadiga erishganini hisobga olib, 50 yil davomida
Karfagen bilan nch-totuv yashadi. Ammo Karfagen yana moliyaviy jihatdan klana
boshladi va qo'shni Numidiya qirolligining doimiy provokatsiyalariga u urush bilan javob
berishga qaror qildi. Bu harakat shartnomani buzish deb topildi va Rim 149-yilda uchinchi
Karfagen urushini e’lon qilib, 80 ming piyoda va 4 ming otliq qo‘shin yubordi. Rimliklar
Karfagenliklarning muzokaralar o'tkazish haqidagi il mosiga shaharni buzib tashlash va
o'zlari dengizdan uzoqda quriladigan yangi joyda yashash talabi bilan javob berishdi. Shu
tariqa Karfagenliklar oxirigacha kurashishga majbur bo‘ldilar.

---

01.05.2023, 22:49
Antik yunon
https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/history/arxaiotita/page_050.html
7/7
© 2012 Yunon li markazi, Barcha huquqlar himoyalangan. 
Yuqoriga qay sh ↑
Rimliklar g'alaba ular kutganidan ham qiyinroq ekanini aniqladilar. 146 yilda ular
urushni yangi general Poplius Kornelius Scipio Aemilianusga ishonib topshirdilar, Aemilius
Paulusning o'g'li va Scipio Africanus oilasi tomonidan asrab olingan. Bu tanlov bilan ular
Karfagenni qo'lga kiri shga, rik qolgan barcha aholini so shga va shaharni xazinalaridan
tor b olib, olovga topshirishga muvaffaq bo'lishdi. (Scipio Aemilianusning o'qituvchisi
bo'lgan va unga maslahatchi sifa da hamroh bo'lgan Polibiy ham halokatda ish rok etgan.)
Darhol vayron qilingan shahar hududi Rim hududiga qo'shildi.
Xuddi shu yili axeylarning taqdiri hal qilindi. Ular Sparta bilan urushga kirishdilar va
shu bilan Rimning aralashuvini qo'zg'atdilar, bu ularning Hamdo'stligini tarqa b yuborishni
talab qildi. Ular rad e shdi va general sifa da Levsiy Mommius boshchiligidagi Rim qo'shini
Korinfni egallab, rik qolgan aholini surgun qildi. Shahar xazinalari talon-taroj qilindi. Polibiy
ba'zi san'at asarlarini saqlab qolish uchun o'z vaq da keldi va eh mol ba'zi Axeylar nomidan
shafoat qildi.
Dimitris I. Kirtatas