I-bob. Dastlabki tushunchalar
Download 0.63 Mb.
|
4-dars
- Bu sahifa navigatsiya:
- • X-(rentgen) nurlarining ochilishi (nemis olimi V.Rentgen, 1895- yilda kashf etib, “X” nur deb atagan).
- • Atom yadrosi zaryadining elementning davriy sistemadagi tartib raqamiga tengligi (ingliz olimi D.Mozli, 1913-yil).
- Elementar zarralarning xarakteristikasi
- A) yadrodagi protonlarning umumiy massasi
- A) 20 B) 19 C) 21 D) 18 5.
- A) 67 B) 36 C) 71 D) 69
- A) 232 B) 235 C) 156 D) 159
Atom tuzilishi. Atom yadrosining tarkibiMurtozaqulov Muslimbek4-dars Atom tuzulishielektronlar nuklonlar • X-(rentgen) nurlarining ochilishi (nemis olimi V.Rentgen, 1895- yilda kashf etib, “X” nur deb atagan).• X-(rentgen) nurlarining ochilishi (nemis olimi V.Rentgen, 1895- yilda kashf etib, “X” nur deb atagan).• Radioaktivlikning kashf etilishi (fransuz olimi A.Bekkerel, 1896- yil).• Elektronning kashf etilishi (ingliz olimi J.Tomson, 1897-yil).• Atom yadrosi zaryadining elementning davriy sistemadagi tartib raqamiga tengligi (ingliz olimi D.Mozli, 1913-yil).• Yadro tuzilishi proton-neytron nazariyasining yaratilishi (rus olimlari D.D.Ivanenko va E.N.Gapon hamda nemis olimi V.Geyzenberg, 1932- yil).Tomson modeli Rezerford modeli 1911-angliyalik olim Ernest Rezerford atom tuzilishini planetar modelini taklif qildi. 1/8000 ATOM TUZULISHIMolekula MODDA Atom nuklon neytron praton yadro Elektron qobiq elektron elektron proton neytron nuklon Elementar zarralarning xarakteristikasi
Ar – nisbiy massasi. Z – yadro zaryad (elementning tartib raqami). N(1p) – proton soni. N(0n) – neytron soni. N(e-) – elektron soni. A = N(1p) + N(0n) Z = N(1p) = N(e-) N(0n) = A - Z Proton bilan neytronlarni yadroda tutib turuvchi kuchlar yadro kuchlari deyiladi. Bular juda qisqa masofalarda (10-15m atrofida) ta’sir etuvchi nihoyatda katta kuchlar bo‘lib, itarilish kuchlaridan katta bo‘ladi.Kimyoviy element atomi yadrosida protonlar soni bir xil, ammo neytronlar soni turlicha, shuning uchun ham atom massalari bilan farqlanuvchi atomlarning turlari Izotoplar deyiladi. Z1=Z2, N1 ≠ N2, A1≠A2 168O, 178O, 188O vodorod Geliy Litiy Izotop Izobar – atom massasi bir xil, ammo praton va neytronlarning soni turlicha bo’lgan atom turi. Z1 ≠ Z2, A1=A2 40Ar, 40Ca,40K Izoton – neytron soni bir xil, ammo praton va elektronlarning soni turlicha bo’lgan atom turi. Z1 ≠ Z1, N1 = N2, A1 ≠ A2 157N, 146C Izoelektron- elektronlar soni teng bo’lgan zarrachalar 1. Quyidagi kattaliklardan qaysilari atomlarga tegishli?1. Quyidagi kattaliklardan qaysilari atomlarga tegishli?1) tartib raqami; 2) yadro zaryadi; 3) elektron qobig’i; 4) suv molekulasining tarkibiy qismiA)1,2 B) 1,4 C) 1,3 D) 2,32. Nisbiy atom massa deyilganda .... tushuniladi.A) yadrodagi protonlarning umumiy massasiB) yadrodagi neytronlarning umumiy massasiC) atomdagi elektronlarning umumiy massasiD) yadrodagi pratonlar va neytronlarning umumiy yig’indisi3. Yadro atrofidagi fazoda elektronning harakatlanish ehtimolligi katta bo’lgan fazo .... deyiladi.3. Yadro atrofidagi fazoda elektronning harakatlanish ehtimolligi katta bo’lgan fazo .... deyiladi.A) kvant B) yacheyka C) yadro zaryadi D) orbital4. X atomida proton soni 17 ta. Neytron soni elektron sonidan 3 taga ko’p. X atomining zaryadsiz nuklonlar sonini aniqlang.A) 20 B) 19 C) 21 D) 185. X+ ionida proton soni 11 ta, neytron soni elektron sonidan 3 taga ko’p, X atomining neytronlar sonini aniqlang.5. X+ ionida proton soni 11 ta, neytron soni elektron sonidan 3 taga ko’p, X atomining neytronlar sonini aniqlang.A) 13 B) 12 C) 14 D) 396. X-3 ionida elektronlar soni neytronlar sonidan ikkitaga kam. X ning yadro zaryadi 33 bo`lsa, atom massasini toping.A) 67 B) 36 C) 71 D) 697. E3+ ioni tarkibida 80 ta neytron va 76 ta elektron bo’ladi. Shu ion tarkibidagi barcha zarrachalar yig’indisini toping?7. E3+ ioni tarkibida 80 ta neytron va 76 ta elektron bo’ladi. Shu ion tarkibidagi barcha zarrachalar yig’indisini toping?A) 232 B) 235 C) 156 D) 159Download 0.63 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|