I bob. Nara davri boshqaruvi

1.3. Qurolli Kuchlar
Yamatoda doimiy harbiy kuchlarni yaratish jarayoni imperator Tenmu davrida boshlangan. Bu vaqt ichida Yamato hukmron elitasi doimo Tang Xitoy yoki Silladan to‘satdan bostirib kirishdan qo‘rqardi. Koreya yarim orolidagi geosiyosiy vaziyatlarni yo‘qotish Yamxo armiyasining tarkibiga kirganligini ko‘rsatdi. Faqat kerak bo‘lganda safarbar qilingan qo‘shinlar muntazam qo‘shinlarga nisbatan raqobatbardosh emas edi.² 675-yilda Vosnius vazirligi tashkil etildi. 689-yilda esa harbiy xizmat joriy etildi, uni dehqonlar oilasidagi har to‘rtinchi erkak to‘lashi kerak edi.Markazlashtirilgan ishga qabul qilish eng muhim tarkibiy qismlardan biriga aylandi. Davlat Qurolli Kuchlarini tashkil etish jarayoni, uning yakunlanishi VIII asrda bo‘lib o‘tdi. Nara davrida Yaponiya armiyasi ikkita asosiy tarkibdan iborat edi. Bu bo‘linmalar: gundan va efularni o’z ichiga olgan. Gundanning kattaligiga muvofiq ular quyidagilarga bo‘lingan: katta - 1000 askar, o‘rtacha - 600, kichik - 500 kishidan kam. Harbiy qism chaqiriluvchilar asosida tuzildi, 3-4 okrugdan yollangan. Hammasi bo‘lib 140 ga yaqin Gundanlar bor edi. Qonunga ko‘ra, har bir dehqon uyi voyaga yetgan uchta erkakdan bitta yollovchini yetkazib berishi kerak edi. Biroq, hovli nuqtai nazaridan olingan ma'lumotlar shuni ko‘rsatadiki aslida, bitta yollanma 3-5 kishiga to‘g‘ri keldi, ya'ni har bir hovli bitta qurollangan piyoda askarini ta'minlardi. Kanallarni tozalash, ta’mirlash ham ushbu hovli tomonidan ta'minlangan.Ishchilarning bir qismi poytaxtga xizmat qilish uchun yuborilgan. Ularning xizmat muddati bir yil bo‘lgan, ba'zilari Kyushuda, uch yilgacha qolgan. Xitoy va Sillaning tahdidi tufayli va shuningdek, xayooni tinchlantirish uchun, sharqiy viloyatlarda armiyasiga qarshi turish uchun qolishgan. Qolgan askarlar ularning harbiy tayyorgarligi o‘tkaziladigan joylarini qurish, qisqa muddatli to‘lovlaramalga oshirish ishlari bilan shug’illanishgan. Bundan tashqari, Qurilish va irrigatsiya ishlarida harbiy qismlardan keng foydalanilgan. Mahalliy vakillar dvoryanlar Xitoyda barcha zobitlar markazdan tayinlangan. Gundanlarga viloyat hokimlari rahbarligiga topshirilgan, viloyat darajasida ma'muriyatning fuqarolik va harbiy vazifalari ajratilmagan.
Harbiy xizmat, ayniqsa Kosyuda va arxipelagning shimoli-sharqidagi ispan tilidagilar bilan juda og‘ir edi. Yaponlar, odatdagi turmush tarzidan uzilib qolgan edi. Nihon ryo ikki Kosi rivoyat qiladi: Syomuning buyuk vayronasi davrida Osmaro uch yil davomida Kosyu chegarasida boshqarilgan. Osmaro uzoq Musashi viloyatidan keladi. Osmaroning rafiqasi ona iznida qoladi va onasi uni qo‘llab-quvvatlaydi. Bunday joyda onasiga aytgan Lotus Sutrasiga bag‘ishlangan bir hikoya bor.Poytaxtda jamlangan askarlarning umumiy soni 8290 ta bo’lgan, ularda 2600 kishi asosiy ob'ektlarni qo‘riqlashgan. Saroy va poytaxt qolgan 2690 kishi imperator va uning oilasining tansoqchilari bo’lgan. Shu bilan birga, poytaxt armiyasida ko‘plab lavozimlar merosxo‘r bo’lgan. Bu harbiylarning ibtidosi edi.Poytaxt qo‘shinlari besh qismni o‘z ichiga olgan: saroy qo‘riqchilarining chap va o‘ng kengashlari, Saroyning chap va o‘ng qo‘riqchilari (Sayfu va Ueshifoo), saroyning tashqi qo‘riqlash idorasi (Emonfu) VIII asr birinchi yarimlarida Goefu qo‘mondonlarining aksariyati Oogomo va Sazki klanlaridan, keyin VIII asrning ikkinchi yarmida poytaxt qo‘riqchilari bo‘linmalari qo‘mondonlarining aksariyati Fujivara oilasiga tegishli edi.
Maxsus pozitsiyasi tufayli (imperatorning himoyasi) saroy soqchilar uchun maxsus talablar qo‘yildi. Har bir viloyatning uchdan ikki qismiga kamondan otish va ot minish kabilardan tanlab olingan. Saroyga qarashgan ular bir yil xizmat qilishgan. Birinchi kun ular navbatchilikda bo‘lishgan, ikkinchisi kun kamondan o‘q otish, otda yurish bilan shug‘ullangan, shuningdek, qilich va nayza ishlatishni o‘rgangan. Soqchilarga qarindoshlari bilan birga bo‘lishga ruxsat berilmagan.³ Agar qarindoshlari qotillik ayblovi bilan tergov ostida olinsa va agar sud hukmi chiqarilgan bo‘lsa, Saroy qo‘riqxonasidan chetlashtirildi. Yaponiya armiyasi uchun asosan tashqi xavfga qarshi kurash juda zarur bo‘lgan. Vaqti-vaqti bilan Gundanlar mavjudligining maqsadga muvofiqligi to‘g‘risida savol tug‘iladi.Shunday qilib, 739 yilda Gundan tizimi (bir necha viloyatlardan tashqari) bekor qilindi, 746-yilda u avvalgi hajmiga, 780- yilda qayta tiklandi. Gundanlarning miqdoriy tarkibi qisqartirildi (Mino va Chikuzen viloyatlari bundan mustasno, bu yerda postlar joylashgan, poytaxtni himoya qilgan), 792-yilda butun mamlakat bo‘ylab harbiy qismlar yo‘q qilindi. Mutsu, Deva, Sado viloyatlari va Saykaydo okrugi o‘rtasida. Tarixiy amaliyot shuni ko‘rsatdiki, tashvishlar materikdan qilingan hujumlar haddan tashqari oshirib yuborilgan edi. Xitoy yoki Koreyadan hech qanday yangilik kuzatilmadi.IX asrning boshlarida emisiga qarshi kurash armiya uchun jiddiy sinov bo‘ldi. Yaponiyaning Xonsyu shimoli-sharqidagi hujumini tugatish bilan yakunlandi.