I-bob. Opera janrining rivojlanish tarixi

O’ZBEK KOMPOZITORLARI IJODIDA OPERA JANRI
MUNDARIJA
Kirish……………………………….………………….…………….2-3
I-bob. Opera janrining rivojlanish tarixi……………….………..4-6

1. 
   Operaning musiqiy dramaturgiya tarixi va qoliplari …………..7-11
   
2. 
   Mashxur opera uylarining vujudga kelishi ………….………..12-18
   

II- bob J.Verdining hayoti va ijodiy faoliyati………………..….19-20
2.1 D. Verdining yoshlik davrlari ta’limot yillari……………….…..21-23
2.2 D.Verdining ijodiy faoliyati…………………………………….24-27
Xulosa…………………………………………………………..….28-29
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………..30-31

Kirish
Kurs ishining dolzarbligi:Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev O’zbek xalqini musiqaga qiziqtirish maqsadida “Nimaga korxonalarda, oliygohlarda tanaffuslarda maqom ansamblining ashulalarini, Ma’murjon Uzoqovni qo‘yib qo‘ymaymiz? Namanganning xalq artistlari bor. Nega ularni qo‘yib qo‘ymaymiz? Biz tashvishlar bilan bo‘lib, maqom eshitmay qo‘ydik. 
Bilasizlarmi, madaniyat bilan yaqin bo‘lgan insonning dunyoqarashi madaniyatli bo‘ladi. Uning umri uzoq bo‘ladi. Har bir katta korxonada ham mana 10 million investitsiya olib kelyapti. Lekin, 10 million investitsiya olib kelganda bitta cholg‘u ansambli qilsa bo‘ladimi? Bitta maqom ansambli qilsa bo‘ladimi? Shanba kuni ashula eshitadigan kun qilib ko‘ygin o‘sha yerda. Ashula bilan seni ishingda 10 baravar baraka bo‘ladi. Madaniyat bilan seni o‘sha korxonangda 10 baravar yangi-yangi rejalarga kirishadi. Odamning chehrasida mehr paydo bo‘ladi”, deydi Prezident. Lekin musiqa ular orasida yetakchi oʻrin egallaydi. Operaning adabiy asosi — librettodagi voqealar musiqiy dramaturgiya vositalari bilan, avvalo, vokal musiqa shakllarida gavdalantiriladi. Qahramonlarning hissiy kechinmalari, asosan, yakkaxon xonandalar ijrosidagi ariya, kavatina kabi tugal musiqa lavhalarida oʻz ifodasini topadi. Operadagi rechitativ tugal musiqa shakllarini oʻzaro bogʻlab, musiqiy dramaturgiya ja-rayonida muhim vazifalar bajaradi. Turli vokal ansambl (duet, trio va boshqalar)larda qahramonlarning oʻzaro munosabatlari, dramatik voqealar oʻz aksini topadi. Xor roʻy berayotgan voqealarning izoxlovchi vositasi vazifasini bajaradi, uning yordamida xalq hayoti lavhalari gavdalanadi. Operada orkestr ham katta oʻrin egallaydi: vokal shakllarga joʻr boʻladi, mustaqil cholgʻu qism (antrakt, uvertyura, introduksiya va boshqalar)larda vaziyatning mazmunini ochib beradi, har bir sahnaning ruhiy holatini ifodalashga yordam beradi. Operaning tuzilishi uning gʻoyaviy maqsadiga, syujet xususiyatlariga, musiqiy-ijodiy maktab anʼanalari va uslublariga hamda kompozitorning ijodiy tafakkuriga bogʻliq ekanligini tushuntirishdan iborat.