I-bob Psixologik konsultatstiyaning asosiy tushunchalari va predmeti

Ettinchi toifa hissiy zo’riqqan,yaqinlarini yo’qotgan,qurquv. fobiyalar, psixik buzulishlar samatik kasalliklarga uchragan shaxslar.
Sakkizinchi toifa kasbiy zo’riqishda xayotguzaronlik qilgan,vijdon oldida xolis shaxslar.
To’qqizinchi Nuqsonlarning tibbiy va deffektologik tabiatini aniqlaydi va korrekstion ishlar olib boradi;
O’ninchi giyoxvandlik, taksikomanlik, alkogolizm, o’g’irlik, daydilikning ijtimoiy-psixologik ildizlarini tekshiradi, ularning omillarini tahlil qiladi va va korrekstion ishlar olib boradi;
Konsultastiyani o’tkazishda nazariya va dunyoqarash.
Konsultastiyani o’tkazishda psixolog turli millat vakillari bilan ishlashga to’g’ri keladi.Bu turli millat vakillari urf odatlar,dunyoqarashlari xar xil shuni hisobga olgan holda talabalarni fanining nazariy asoslari va inson tarakkiyoti konuniyatlarini tadkik etish uchun amaliy materiallar bilan qurollantirish. Konsultastiyani o’tkazishning nazariy asoslarining talabalar tomonidan ongli ravishda o’zlashtirilishi; mazkur fan amaliyoti bilan tanishish; mustaqil bilim olish muhimligini anglash.Nazariy tomondan;
-psixologik tadqiqotlarni tashkil etish, o’tkazish metodlari va uning vositalaridan foydalana olish;
-konsultastiyani o’tkazishning tizimlari, tamoyillari, mexanizmlari, kategoriyalari sifatida tasavvurga ega bo’lishi;
-psixologiya nazariyasi va metodologiyasiga aloqador tizimlar, kategoriyalar, mexanizmlar, qonuniyatlar, asosiy holatlar;
-insonlarning ish qobiliyatini oshirish va funkstional holati optimallashtirishni bilishi va ulardan foydalana olishi;
-turli xil hayotiy vaziyatlarda shaxsni o’rgaiishda umumiy psixologiyaning har xil usullarini qo’llash;
-psixologik, ijtimoiy-etnik va yosh-pedagogik tadqiqotlarping metodlarini qo’llash;
-shaxsning bilish jarayonlari xususiyatlari, uning shaxslilik xususiyatlarini shakllantirish vositalarini qo’llash ko’nikmalariga ega bo’lishi kerak.
Dunyoqarash -inson tomondan anglangan va qabul qilingan me’yorlarninng bir tizimga joylashganligi.
-milliy va umuminsoniy xarakter xislatlari;
-tarixiy davr va xarakter tipi ;
-urf-odat va an’analarda halqning ijtimoiy ehtiyojlari, manfaatlari va amaliy tajribalarining aks etishi;
- milliy urf-odat va an’analar ijtimoiy tajribalar va ahloqiy hulq-atvor normalar vorisligi ;
-milliy jarayonlarga ona tabiatga va zaminga, tarix va ma’naviy merosga bo’lgan munosabati ;
-milliy tuyg’ularga xos xususiyatlari
-milliy tuyg’ularning millat jipslashuvidagi va mustaqil davlat tuzish davridagi o’rni;
-milliy tuyg’ular va ta’b (did)lar
-milliy ong bu o’zining muayyan millatga (etnik birlikka) mansubligini anglashi;
-borliqni idrok qilishning milliy til xususiyatlariga bog’liqligi;
-milliy xarakter, temperament;
-ezilgan, jabr ko’rgan halqlarida va aksincha, ezuvchan millat vakillarida turlicha namoyon bo’lishi
-etnik streotip yoka turli xil streotiplar

Xulosa qilib aytganda har bir maslahat berishda psixolog nazariy, amaliy(hayotiy),diniy va dunyoviy tomonlarini hisobga olgan holda har tomonlama mijozning shaxsiyatiga tegmagan holda o’ziningstreotiplariga,hissiyotiga berilmagan holda fikr yuritishi kerak. Terapiya va konsultastiyada shaxsiy uslub.Umumiy talablardan boshqa bir necha boshqa talablar mavjudki amaliy psixolog barcha yo’nalishlarni o’ziga mujassamlashtirishi kerak bular ;oila psixologiyasi,pedagogik psixologiya va kasb psixologiyasi,yosh davrlar psixologiyasi va boshqalar.Muammolar ko’proq intim munosabatlar doirasida murojat qilinadi.bunda mijoz bilan o’ta ehtiyotkorlikda muloqotda bo’lish kerak psixolog kasbini puxta bilishi ish staji yutuqlari va ish prinstipi orqali mijozni ishontirib bilishi kerak bo’ladi.Iloji bo’lsa mijozga nisbattan yoshi kattaroq psixolog bo’lsa yaxshiroq.O’z hayoti davomida ortirilgan bilimlari,natijalari orqali muammoga tezroq echim topa oladi.Faqatgina psixolog va mijoz o’rtasidagi yosh farqi ko’pam katta bo’lmasin misol uchun 20 yil.Bunda davrga xos farqlar kuzatilishi mumkin bu mijoz va konsultant o’rtasida fikrlar kelishmovchiliklarini keltirib chiqarishi mumkin.Psixolog maslaxatchi quyidagi maxsus tayyorgarlikka ega bo’lishi kerak;

1.Psixologik maslaxatning tayyorgarlik qismini o’rganishi.
2.O’z bilimini yangilab borishi, psixolog maslahatchi ishidagi.malumotlarni o’rganib borishi.O’z dunyoqarashi ega bo’lishi.
3.Psixolgik maslaxat berish uslubini bilishi.Maqsadga intiluvchan,pozitiv energiyaga ega bo’lishi.
4. Asosan psixologik maslahat berishda oila psixologiyasi,pedagogik psixologiya va kasb psixologiyasi,yosh davrlar psixologiyasidan bilimga ega bo’lishi.
5.O’z kasbini muttaxasisi bo’lishi.Turli xil vaziyat va xolatlarda hozirjavoblik va aniq xulosa chiqarishi.
Xulosa qilib aytganda psixolog konsultant barcha chet el psixolog olimlari uslublarini o’rgangan holda hozirzamon o’z uslubda faoliyat yuritishi kerak.