I bob. Tristorlar umumiy malumot

1.3.Tiristorli kuchlanish rostlash tavsiflari

Agar boshqarish burchagi  ning qiymati  ga teng bo‘lsa,

u holda har yarim davrda tiristorlar navbati bilan ochilib turishi natijasida yuklanishdagi tok turg‘un tok i_turg‘ ga teng bo‘ladi.Agar  > bolsa, u holda yuklanishdan o‘tayotgan tok  –  vaqtga kechikadi,
kuchlanish va tok tavsiflarida toksiz pauza yuzaga keladi. Har bir yarim davrda yuklanishdagi tokning qiymati turg‘un va ozod toklarning yigindisidan iborat bo‘ladi

Tiristiorlarning o‘tkazuvchanlik burchagi  va  larga bog‘liq bo‘lib, i_yuk ni topishdagi  ni o‘rniga qo‘yish bilan aniqlanadi

O‘tkazuvchanlikning chegaraviy qiymatlari  = bo‘lganida  ga va  =

bo‘lganida esa nolga teng bщlishi shuni ko‘rsatadiki ning  dan to  gacha 
o‘zgarishi, yuklanish kuchlanishi yarim davri o‘rtacha qiymati eng katta qiymati  (tiristordagi kuchlanish pasayishi hisobga olinmaganda) to 0 gacha o‘zgarishi mumkin.

1.3.1 – rasm. TKR chiqishidagi kuchlanish va toklarning shakllanishi tavsiflari

1.3.1– rasmda uch fazali nol simsiz TKR ning tavsiflari keltirilgan bo‘lib, bu yerda boshqarish burchagi  qayd etilgan yuklanishning fazasi  esa o‘zgaruvchan ko‘rsatkich sifatida qaraladi.

1.3.2– rasm. Uch fazali nol simli TKRning kuchlanishni rostlash tavsiflari

TKRning impuls – faza boshqaruv tizimi TO‘ IFBT dan prinsipial farq qilmaydi, ishlash prinspi vertikal prinsipga asoslangan. Blok sxemasi xuddi I.1.1 – rasmda tasvirlangan TKR li avtomatlashtirilgan asinxron elektr yuritmadagi tiristorlarning tartib sonlari tiristorlar ishlashining ketma – ketligini anglatib, GI ning uch fazali ko‘prik sxemali to‘g‘rilagich uchun mo‘ljallangan tiristorlarni boshqarish uchun ishlab chiqarilayotgan impulslarning tarqalish diagrammasi ham TKR ishchi tiristorlarini boshqarishga mos keladi.
Asinxron motor uchun  o‘zgaruvchan ko‘rsatkich bo‘lib, odatda  dan  gacha o‘zgarishi mumkin.  bo‘lgani uchun boshqaruv burchagi yuklanish toki fazasi siljishining funksiyasi bo‘lib o‘zgaradi, bu esa albatta IFBTni murakkablashtirishga olib keladi. Agar  ni o‘zgarmas qiymat deb qarasak va  bo‘lsa, u holda  qiymatlarida impulslarning kengligi  bo‘ladi va TKRda bir yarim davrli ish rejimi vujudga keladi. Haqiqatda ham  bo‘lib, V1 tiris-tordan tokning o‘tish vaqti yarim davrdan ko‘pdir (I.1.4 – rasm).  ga teng vaqtda V2 tiristor ochilishi kerak, ammo V1 dan tok o‘tishi to‘xtamaydi va V2 ning ochilishiga yo‘l qo‘ymaydi. V1 dan tokning o‘tish vaqti tugaganda V2ga berilayotgan boshqaruv impuls o‘chadi va V2 yopiladi. Shunday qilib,  bo‘lishiTKRning normal ishlashi uchun impulslarning kengligi  bo‘lishi shart ekanligini anglatadi va bu esa asinxron motorlar uchun 60,70^o ni tashkil etadi. Nol simsiz uch fazali TKR larning uzluksiz tok rejimi uchun  bo‘lgan holda bir paytda ikki tiristor ishlaydigan rejim uchun impulsning kengligi 60^o dan keng bo‘lishi talab etiladi.