I. Kirish Atom fizikasi

Atom fizikasi bo`limiga oid mavzularni o`qitishga pedagogic texnologiyalardan foydalanish usullari.
Reja:
I. Kirish
II. Asosiy qism
2.1 Atom haqida umumiy ma`lumot
2.2 Atom fizikasi bo`limlari
2.3 Atom fizikasini o`qitish metodikasi
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
I. Kirish
Atom fizikasi – fizikaning atom xossalari, elektron qobiqlari tuzilishi, elektronlar va ionlar xos-salari, ularning elektromagnit maydo-nidagi harakatini oʻrganadigan boʻlimi. Moddalarning atom Atomlardan tashkil topganligini qadimgi yunon faylasuf-mate-rialistlari Epikur, Levkipp va Demo-kritlar aytgan. Demokritning fikricha, bizga uzluksiz boʻlib koʻringan jismlar haqiqatda boʻlinmas mayda zarralardan, ya’ni Atomlar va ular orasidagi boʻshliqdan tashkil topgan; bu Atomlar hamma vaqt harakatda boʻladi. 15 – 18-asrlarda tabi-atni tajriba asosida oʻrganish usullari taraqqiy eta boshlaydi. Hamma fanlar qatori kimyo fani ham rivojlandi. Tajribada olingan natijalar jismlar atomlardan tashkil topgan degan nazari-yani tasdiqlay bordi. Tajribalar kimyo-viy birikma hosil qilishda bir moddaning zarralari ikkinchi modda zarralari orasiga kirib, ular oʻzaro birlashadi va yangi birikma zarralarini hosil qiladi, degan xulosaga keltirdi. Atom fizikasi nazariya-sining rivojlanishida Dalton, fran-suz kimyogari J. L. Prust, Lomonosov va Avogadroning ilmiy gipotezalari katta rol oʻynadi. Avogadro bir xil temperatura va bosimdagi teng hajmli har xil gazlarda molekulalar soni oʻzaro teng degan fikrni aytdi. Avogadroning bu qonuni har xil elementlarning A. ogirliklarini oʻzaro taqqoslash imkonini berdi. Har bir moddaning gramm-molekulasida molekulalar soni bir xil, ya’ni JV0 = 61023 ga teng ekanligi ma’lum (qarang Avo-gadro qonuni). Avogadro soni ma’lum boʻlsa, har bir A.ning ogʻirligi gramm-molekula ogʻirligini Avogadro soniga boʻlib topiladi. Hatto 19-asr oxirlariga-cha A.ni boʻlinmas zarra deb qaraganlar. 1897 – 98 yillardan Tomson (Lord Kel-vin) A. tarkibida elektronlar bor de-gan farazni aytdi. 1911 yi.aa Rezerford A.ning planetar modelini yaratdi. A. – proton va neytronlardan iborat yadro va uning atrofida aylanuvchi manfiy zaryadli elektronlardan tashkil topgan. Elektron (ye) zaryadi 4,810~10 CGSE ga teng, massasi esa proton massasigi dan 1840-marta kichik boʻlgan zarradir. Pro-766ton vodorod A.ning yadrosidir. Proton zaryadi musbat boʻlib, qiymati elektron zaryadiga teng. Neytron massasi tp taxminan proton massasiga teng, lekin zaryadsiz zarradir. Yadrodagi protonlar soni yadro atrofida aylanuvchi elektronlar so-niga, bu son esa elementlarning davriy tizimidagi oʻrnining raqami, ya’ni A. raqamiga teng. Elementlarning A. ogir-ligidan A. rakamini ayirganda yadrodagi neytronlar soni kelib chiqadi.