I. Qisqacha nazariy ma’lumotlar Elektr zanjir va uning elementlari

2-namuna. Sxemasi 18 - rasmda keltirilgan elektr zanjirda manba
kuchlanishi U=110V, elementlar qarshiliklari R1=R2=0,5 Om, R3=R5=10 Om, R4=R6=R7=5 Om.
SHu elektr zanjiridagi toklar va elementlardagi kuchlanishlar tushuvi qiymatlarini aniqlang.

18- rasm. 2-namunaga doir sxema

Berilgan: U=110V, R1=R2=0,5 Om, R3=R5=10 Om, R4=R6=R7=5 Om.
Yechish. Toklar qiymatini to„g„ridan-to„g„ri aniqlash mumkin emas, chunki elementlardagi kuchlanish qiymatlari noma’lum. SHuning uchun elektr zanjir sxemasini o„zgartirish usulini qo„llab, uning ekvivalent qarshiligini hisoblaymiz.

R_bc

R_ab
(R6 + R7) R5 (5 + 5) • 10
= = = 5 Ом,
R₆ +R₇ +R₅ 5+5+10
(Rbc + R 4) R3 (5 + 5) • 10
= = = 5 Ом,
R_bc + R ₄ + R₃ 5 + 5 +10
R^_B = R_ab + R1 + R 2 = 5 + 0,5 + 0,5 = 6 Ом.
Zanjirdagi umumiy tok Om qonuniga binoan aniqlanadi:

^I1 ⁼

U
R экв

110

= 18,33 А.

Kuchlanish Uab = Rab 11 = 5 - 18,33 = 91,65 В

yoki U_ab = U - (R1 + R₂)I1 = 110 - (0,5 + 0,5) -18,33 = 91,67 B.
SHoxobchalardan o„tuvchi toklar
13 ₌ Ub ₌ 91,65 ₌ 9,16 _A,
³ R₃ 10 ^{, ,}
14 = 11 -13 = 18,33 - 9,16 = 9,17 A.
I₅=I6 bo„lgani uchun R₅ va R6 rezistorlardan o„tuvchi toklar
15 = 16 = 14/2 = 9,16/2 = 4,58 A.
Tegishli kuchlanishlarning qiymatlari esa:
U_bc = R₅1₅ = 10 - 4,58 = 45,8 В,
Uас = R414 = 5 - 9,17 = 45,85 В.