I respublikamiz hududidagi tabiiy gaz konlari I tabiiy gazlardan butan aralashmasini ajratib olish usullari

III XULOSA
Mening kurs ishimning yozilishi sodda va qulay ko’rinishga ega. Unda ko’rsatilgan kattaliklar va keltirilgam malumotlar aniq tuzilishga ega. kurs ishi kirish qismi bilan boshlanib, unda respublikamizda gaz va neft sohasida qilinayotgan ishlar mavzusiga oid malumotlar keltirilib. Kurs ishining dolzarbligi ko’rsatilgan. Hisoblangan konstruktiv o’lchamlar asosida qobiq quvurli issiqlik almashtirgichning umumiy ko’rinishi hamda umumiy ko’rinish asosida jihoz detallari loyihalanishini o’rgandim.
Kurs ishini tayyorlash neftni qayta ishlash zavodlarida butan fraksiyalari jarayon va jihozlarni to’g’ri tanlash hamda yangi texnika-texnologiyalarni yanada mukammal o’rganishga ko’maklashadi. Ushbu kurs ishi bizga ishlab chikarish korxonalarida qo’llanilayotgan jarayonlarni borishi hamda ularni amalga oshiruvchi qurilmalarni ishlash prinstiplari, qurilmalarda jarayon davomida kelib chiqadigan nosozliklarini oldini olish, bartaraf etish, uskuna va qurilmalarni hisoblash usullari kabi bilimlarni berdi
1. Viloyatimizda gazni qayta ishlash sohasi jadal sur’atlar bilan rivopjlanib bormoqda. Bu sohada tabiiy gazdan qimmatli komponentlar etan, propan va butan ajratib olish ishlari amalga oshirilmoqda.
2. SHо‘rtan neftgaz va SHо‘rtan gaz kimyo majmuasida tabiiy gazni qayta ishlash jarayonida hosil bо‘ladigan propan va butan fraksiyasi tarkibi quyidagi foiz hisobida bо‘lishi aniqlandi: etan-5,5, propan-40,1, izobutan-22,15, n-butan-28,58, pentanlar-2,12, azot-0,13, ulglerod dioksid – 0,42.
3. Propan va butan fraksiyasi tarkibidagi quyidagi komponentlarni temperaturalari bir-biriga yaqinligi aniqlandi.
izobutan T_q = - 11,7°S; izobutilen T_q - - 6,9°S; buten-1 T_q = - 6,26°S;
butadiyen T_q = - 4,4°S; n-butan T_q = - 0,5°S
4. Propan va butan fraksiyasini ajratishda kamida 200 dona tarelkasi bor rektifikatsion kolonna tanlash kerak.
5. Absorbsiya usuli tabiiy gaz aralashmasidagi propilendan pentangacha bо‘lgan fraksiyalarni ajratib olish uchun ishlatiladi. Bu usul bilan 90-95% butan, 75-80% propan va 25-30% etan ajratib olish mumkin.
6.Tabiiy gaz uglevodorodlarini tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri fraksiyalarga ajratish ancha qiyin bо‘lib, rektifikatsiya usulidan foydalanish kerak.
7. Absorbsiya va rektifikatsiya usullarida suniy sovutgichlar ishlatmasdan propan va butan fraksiyasini 80-85°C da 90-95% ajratib olish mumkin.