I-topshiriqga javob: Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarning predmetlarni idrok qilish, taqqoslashning o'zigaxos xususiyatlari

---

13-VARIANT 
 
I-topshiriqga javob:
Ilk va maktabgacha yoshdagi bolalarning predmetlarni idrok qilish, 
taqqoslashning o'zigaxos xususiyatlari 
 
 
Bolalarda predmet tushunchasi. Tushuncha-bu predmetlar va xodisalarni 
ba’zi bir muxitni alomatlariga ko’ra farqlash yoki umumiylashtirish natijasidir. 
Masalan, son, miqdor, kesma, to’g’ri chiziq va xokazo. Alomat (belgi) esa predmet yoki 
xodisalarning bir- biriga o’xshashligi, tengligi yoki farqlanishini bildiruvchi xossadir. 
Predmetlar deganda obyektlar nazarda tutiladi. 
Маktabgacha yoshdagi bolalarda bog‘chada elementar matematik tasavvurlarni 
tarkib toptirishda dasturning “Kattalik” bo‘limida narsalarni kattaliklari bo‘yicha 
taqqoslash malakalarini, o‘lchash faoliyatlarini amalga oshirishga, narsalarning 
shakllarini aniqlash va boshqa malakalarga katta ahamiyat beriladi. 
Kattalik, shuningdek, o‘zgaruvchanlik bilan ham xarakterlanadi. V.V.Davidov 
bunday deydi: “o‘lchamlar— obyektning shunday holatiki, u ma’lum chegaralargacha 
o‘zgara borib, aqalli berilgan alohida obyektni o‘zgartirsa, ham, ammo uning tur, 
boshlang‘ich sifatini o‘zgartirmaydi” 
Kattalikning “baland”, “past”, “uzun”, “yo‘g‘on” kabi aniq ta’riflaridan 
foydalanadilar (“Bolaga past stul kerak”, “Mashinalar keng yo‘ldan bormoqda”, 
“Baland archa sotib olishdi” va h.k.)

---

Predmetlarning o‘lchamini aniqlashda ajratilgan belgilari (“uzun-kalta”, “tor-
keng”) bo‘yicha qiyoslab, ustiga va yoniga qo‘yish usullaridan foydalanishni o‘rgatish.
Kattalik. Kichik guruhda tarbiyachi bolalarga uzunligi, kengligi, balandligi, 
shuningdek, kattalik bo‘yicha butunlay keskin farq qiluvchi buyumlarni (tasmalar, 
qog‘oz, karton poloskalari, brusoklar va b.) taqqoslashni o‘rgatadi.