I. U. Raxmonov, K. M. Reymov, N. N. Niyozov

6.3. Energiya iste’molini hisobga olishning maqsadlari
Texnik vositalarga b o g ‘liq boTm agan energiya resurslari 
iste’molini nazorat qilish va hisobga olish yordamida quyidagi ikki 
maqsadga erishish mumkin:
1. E nergiya is te ’m olini real hajm ig a m uvofiq energiya 
resurslariga b o ig a n talabni ta ’minlash;
2. Energiya resurslarini ishlab chiqarish va ular bilan bogTiq 
boshqa xarajatlarni minimallashtirish.
Bu maqsadlarga erishishning turli y o ‘llari mavjudligi sababli 
energiya resurslariga xarajatlarni m inim allashtirish m asalasini 
energiya resurslaridan foydalanish hajmini kamaytirmasdan hamda 
ulardan foydalanish hajmini kamaytirish hisobiga amalga oshirish 
mumkin.
6.4. Nazorat qilish va hisobga olish tizimlarining vazifalari
N azorat qilish va hisobga olish tizim larin in g vazifalari 
quyidagilardan iborat:
• energiya resurslari iste’molini real hajmiga va ulami ishlab 
chiqarishga bogTiq boTm agan xarajatlarini m inim allashtirishga 
m uvofiq, xususan, aniqlilik darajasi yuqori b o ‘lgan oTchash 
asboblaridan foydalanish yoki birlam chi m a’lum otlarni y ig ‘ish 
uzviyligi hisobiga energiya resurslariga hisoblashlarni ta ’minlash 
m aqsadida energiya resurslari iste’moli param etrlarini aniq 
oMchash;
• en erg iy a ta ’m inoti k o rx o n ala ri su b ab o n en tlari bilan 
m oliyaviy hisoblashlar va boshqarish yechim larini qabul qilish 
uchun ishlatiladigan maTumotlar ishonchliligini oshirish hisobiga 
ulardan foydalanishni real hajm iga bogTiq ravishda energiya 
resurslari iste’moli hisobini ta ’minlash m aqsadida m a’lum otlar 
to‘liqligini tahlil qilish;
• energiya resurslarini ishlab chiqarish bilan bogTiq va bog‘liq 
boTm agan xarajatlarni m inim allashtirish m aqsadida am aldagi
96

---

tariflar tizimiga asosan korxona, uning obyektlari va sexlari b o ‘yicha 
energiya resurslarini kom pleks avtom atlashtirilgan tijorat va 
texnik hisobga olish tizimi yordamida iste’molni nazorat qilish;
• energiya resu rslari x a ra ja tla rin i m in im allash tirish va 
energiya ta ’minoti xavfsizligini ta ’m inlash m aqsadida berilgan 
limitlarga nisbatan berilgan vaqt intervallarida (5, 30 minut, zonalar, 
smenalar, sutkalar, dekadalar, oylar, kvartallar va yillar) quvvat, 
sarf va haroratni rejimli va texnologik jarayonlar hisobga olish