I умумий бўлим

2Zmin, мкм	Ҳисобий ўлчам dp, мкм	Допуск , мкм	Оралиқ ўлчам, мм
Қуйимнинг оралиқ қийматлари, мкм
Rz	T			dmin	dmax	пр 2Zmin	пр 2Zmах
Хом ашё	150	250	260	–	–	67,484	1500	65,984	67,484	–	–
Хомаки йўниб кенгайтириш	50	50	13	618	21071	69,626	400	69,226	69,626
Тозалаб йўниб кенгайтириш	30	30	2	31	2134	69,894	70	69,824	69,894
Жилвирлаш	10	20	–	8	268	70,03	30	70	70,03
ЖАМИ

Бу турдаги хом ашё учун фазовий четланишларнинг йиғинди қиймати қуйидагича топилади

бу ерда – хом ашёнинг буралиш хатолиги
_к – хом ашёнинг нисбий буралиши _к=1,0 [1.71]
d – хом ашёнинг диаметри d=70,0 мм
_в - «В» ўлчамнинг допуски



Биринчи технологик ўтишдан кейинги қолдиқ фазовий четланиш
₁=0,05=0,05260= 13 мкм
Иккинчи технологик ўтишдан кейинги қолдиқ фазовий четланиш
₂=0,005=0,005260= 2 мкм
Ўрнатиш хатолигини қуйидаги формула орқали ҳисоблаймиз:

Бу ерда
- асослаш хатолиги = 150 мкм [3.34]
- Маҳкамлаш хатолиги = 600 мкм [1.75]
Асослаш хатолиги мазкур ҳолатда хом ашёнинг горизонтал ва вертикал текисликда қийшиқ ўрнатиш ва маҳкамлаш натижасида келиб чиқади.

Иккинчи технологик ўтишда қолдиқ ўрнатиш хатолиги
₂=0,05₁ = 0,05618 =31 мкм
Жилвирлашда ўрнатиш хатолиги
₃=0,05₂+_инд. = 0,0531+6 =8 мкм
_инд. = 6 мкм детални қайта ўрнатиш хатолиги [3.67].
Олинган натижаларни ҳисоблашлар жадвалига киритамиз.
Жадвалга ёзилган натижалар асосида операциялараро қуйимларнинг минимал қийматларини аниқлаймиз:

Минималь қуйим:
Хомаки йўниб кенгайтириш учун

Тозалаб йўниб кенгайтириш учун

Жилвирлаш учун

Ҳисобий ўлчам охирги тайёр деталнинг ўлчамидан бошлаб аниқланиб, ҳар бир технологик ўтишнинг минимал припуски айриш орқали топилади.
Шундай қилиб, жилвирлаш учун ҳисобий ўлчамни (чизмада кўрсатилган ўлчам) билган ҳолда (бизнинг ҳолатимизда d_p3=70,03 мм) қолган технологик ўтишлар учун ҳисобий ўлчамларни аниқлаймиз:
Тозалаб йўниб кенгайтириш учун ҳисобий ўлчам d_p2=70,03-0,136=69,894 мм
Хомаки йўниб кенгайтириш учун ҳисобий ўлчам d_p1=69,894-0,268=69,626 мм
Хом ашё учун ҳисобий ўлчам d_{p заг.}= 69,626-2,142=67,484 мм
Ҳар бир технологик ўтиш учун допусклар:
Жилвирлаш учун ₃=30 мкм
Тозалаб йўниб кенгайтириш учун ₂=70 мкм
Хомаки йўниб кенгайтириш учун ₁=400 мкм
Хом ашё учун _заг=1500 мкм


Оралиқ ўлчамларнинг қийматини аниқлаймиз:
Жилвирлаш учун d_min3=70,0 мм; d_max3=70,0+0,03=70,03 мм;
Тозалаб йўниб кенгайтириш d_min2=69,894-0,07=69,824 мм; d_max2=69,894 мм;
Хомаки йўниб кенгайтириш d_min1=69,626-0,4=69,226 мм; d_max1=69,626 мм;
Хом ашё учун d_{min заг}=67,484-1,5=65,984 мм d_{max заг}=67,484 мм;


Қуйимларнинг оралиқ қийматларини аниқлаймиз:
Жилвирлаш учун
70,03-69,894=0,136=136 мкм
70-69,824=0,176=176 мкм
Тозалаб йўниб кенгайтириш
69,894-69,626=0,268=268 мкм
69,824-69,226=0,598=598 мкм
Хомаки йўниб кенгайтириш
69,626-67,484=2,142=2142 мкм
69,226-65,984=3,242=3242 мкм
Олинган натижаларни ҳисоблашлар жадвалига киритамиз.
Умумий қуйим қийматини ҳисоблаймиз:
2Z_0min = 136+268+2142=2546 мкм
2Z_0max = 176+598+3242=4016 мкм
Номинал қуйим қийматини топамиз
Z_0ном=Z_0min+B_з-В_Д =2546+750-30 = 3266 мкм
d_{з ном}= d_{д ном} – Z_0ном = 70 - 3,3 = 66,7 мм
Бажарилган ҳисоблашлар тўғрилигини текширамиз:

Қоридагидан кўриниб турибдики ҳисоблашлар тўғри бажарилган ва уларни кейинги ҳисоб-китоблар учун қабул қиламиз.



70Н7 тешикка механик ишлов бериш учун қуйимлар ва оралиқ ўлчамлар жойлашишининг график тасвири.