Ibroximov Abrorbekning falsala fanidan amaliy ishi

Ibroximov Abrorbekning FALSALA fanidan amaliy ishi

Amaliy (seminar) mashg’ulotlar mazmuni (2 soat)

10-mavzu:

Mantiq ilmining predmeti, asosiy qonunlari. Tushuncha tafakkur shakli sifatida.

Reja:

1. Tafakkurning mantiqiy shakllari va qonunlari.

2. Mantiq ilmining fanlar tizimidagi o'rni.

3. Tushunchaning ta'rifi, tuzilishi va turlari.

4. Tushunchalar bilan bajariladigan mantiqiy amallar.

TOPSHIRIQ

1. 
   Avtоritеt (autoritas – hоkimiyat, ta’sir) – kеng ma’nоda ijtimоiy hayotning turli sоhalarida birоr shaхsning yoki tashkilоtning ko’pchilik tоmоnidan tan оlingan nоrasmiy ta’siridir.
   
2. 
   Insоn tafakkuriga хоs bo’lgan bu qоnunni birinchi marta nеmis faylasufi va matеmatigi G. Lеybnist ta’riflab bеrgan.
   
3. 
   «Diqqat bilan tikilib qarayman», dеgan ma’nоni lotinchada Intuistiya – lоtincha intuitio – so’zi anglatadi.
   
4. 
   Kishining ishоnchini qоzоngan va shuning uchun ham uning faоliyatida хatti-harakatlarini bеlgilab bеradigan, uning dasturi bo’lib хizmat qiladigan qarashlarning majmuasi E’tiqоd dir.
   
5. 
   Mantiqiy tafakkur ikki turdagi dialеktika qоnunlari va fоrmal mantiq qоnunlari ga bo’ysunadi.
   
6. 
   Alоhida оlingan yakka buyumga nisbatan bir хil vaqt va munоsabat dоirasida o’zarо zid fikr bildirilganda, Uchinchisi istisnо qоnuni qo’llaniladi.
   
7. 
   Tilning ikkita turi mavjud. Tabiiy va sun’iy tillar
   
8. 
   fikrlashning tuzilishi va uning qоnunlari haqidagi fan bu - ________________.
   
9. 
   Yangi davrda F. Bekоn birinchilardan bo’lib mеtоd muammоsini mantiq fani dоirasida taхlil qilgan.
   
10. 
    Mantiqning grekcha atamasi logos deyiladi.
    

TEST

1. Formal mantiqning asoschisi

1. 
   Platon
   
2. 
   Aristotel
   
3. 
   Gegel
   
4. 
   Abu Rayhon Beruniy
   

2. Intuitiv mantiq:

1. 
   to'g'ri fikrlash qonunlarini mukammal bilmaslik, har qanday fikrni ko'plab xatolar va noto'g'ri xulosalarga olib keladi;
   
2. 
   hayot tajribasi jarayonida o'z-o'zidan shakllangan to'g'ri fikrlash shakllari va tamoyillarini bilish;
   
3. 
   maktabda yoki universitetda mantiq kursini o'rganganidan keyin odamda qolgan nazariy bilimlar;
   
4. 
   nazariy mantiqning to'liq buzilishi;
   

3. Har qanday tushuncha qanday shaklda ifodalanadi:

1. 
   oddiy jumla;
   
2. 
   murakkab jumla;
   
3. 
   so'zlar yoki iboralar;
   
4. 
   tegishli matn.
   

4. Tushunchaning mazmuni:

1. 
   o'z ichiga olgan barcha ob'ektlarning jamiyati;
   
2. 
   ob'ektning eng muhim belgilari;
   
3. 
   foydalanish mumkin bo'lgan hukm;
   
4. 
   ifoda etilgan so'z yoki ibora;
   

5. Umumiy, jamoaviy, aniq, ijobiy, tushunchasiga mos keladigan mantiqiy xarakteristika:

1. 
   Real Madrid futbol terma jamoasi;
   
2. 
   oila;
   
3. 
   guldasta gullari;
   
4. 
   barcha ro'yxatdagi;
   

test javoblari

1:a

2:b

3:c

4:d

5:c

MANTIQIY SAVOLLAR

(tog’ri javobni toping)

1. 
   Finlyandiya, Nоrvegiya, Shvetsiyada yangi yil kuni uni sоvg’a qilishsa bilingki, sizga baxt va iliqlik istashayоtgan bõladi. Yunоnistоn va Ispaniyada u havf-xatar belgisi bõlgan. Haqiqatdan ham undan katta xavf bõlishi mumkin. Savоl u nima?
   To’g’ri javob: ko’mir
   

2. 
   Tizza bo’g’imlari 4 ta bo’lgan yagona sutemizuvchi hayvon qaysi?
   To’g’ri javob:
   

3. 
   Topishmoq: Dengiz ham emas, yer ham emas. Unda kema ham suzmaydi, odam ham yurmaydi.
   To’g’ri javob:xarita
   

4. 
   Shunday bir narsa borki u dastlab qo’shiq kuylab, so’ngra ko’zyosh to’kadi. Bu nima?
   To’g’ri javob:
   

5. 
   Dunyoda o’qitiladigan fanlar ko’p. Har bir fan o’z ma’nosiga ega. Qaysi fan “Donolikni sevaman” ma’nosini bildiradi?
   To’g’ri javob:falsafa
   

6. 
   Qayerda ot ustidan ot sakrab o’tishini ko’rish mumkin?
   To’g’ri javob:rasmda
   
7. 
   Itning bo’yniga 3 metr keladigan arqon bog’langan edi, lekin it to’g’ri yo’nalish bilan 5 metr yura oldi. U bunga qanday erishdi?
   To’g’ri javob:orqasiga qarab yurgan
   

8. 
   Qaysi oyda 28 kun bor?
   To’g’ri javob: 12 ta oyning hammasida
   

9. 
   Futbolda “Quruq barg” degan termin bor, qaysi holda ishlatiladi?
   To’g’ri javob:keksa futbolchilarga
   

10. 
    Bir kishi sochini oldirib bo’lib qancha bo’ladi dedi. Usta esa g’aladanda necha so’m bo’lsa shuncha tashlab 2000 so’m oling dedi .Keyingi odamga ham shu qaytarildi va 3- odam ham g’aladanda qancha bo’lsa shuncha pul tashlab 2000 so’m olib chiqib ketdi va galadanda pul tugadi. Dastlab g’aladonda necha so’m bor bo’lgan?
    To’g’ri javob:pul bolmagan