Ichlab chiqarish modellari Iqtisodiyotda chiziqli modellar Iqtisodiy tahlilda elastiklik

Masala. O’zaro hamkorlikda faoliyat ko’rsatuvchi ikki tarmoqda mahsulot ishlab chiqarish va ularning mahsulotlarini ichki istemol va tashqi bozorga taqsimlanishi masalasini ko’rib chiqaylik. Birinchi tarmoqda 1so’mlik mahsulot ishlab chiqrish uchun ikkinchi tarmoqning 0,3 so’mlik maxsuloti sarflansin, ikkinchi tarmoqda 1 so’mlik maxsulot ishlab chiqarish uchun esa birinchi tarmoqning 0,5 so’mlik maxsuloti sarflansin. Shu bilan birga birinchi tarmoq 3 mln. so’mlik mahsulot, ikkinchi tarmoq esa 5 mln. so’mlik mahsulotni tashqi bozor uchun ishlab chiqarish rejalashtirilgan bo’lsin. Bunday rejani bajarish uchun har bir tarmoq qanchadan mahsulot ishlab chiqarishi kerak?
Masalaning echimi.
Masalaning shartiga ko’ra va . Berilgan ma’lumotlarni sistemaga qo’yib, quyidagi ko’rinishdagi ikki tarmoqli ishlab chiqarish modeliga ega bo’lamiz:

Ushbu model parametrlari echimning yagonalik shartlarini qanoatlantiradi. Yagona echim quyidagidan iborat bo’ladi:
mln.so’m ,
mln.so’m.
Demak birinchi tarmoq korxonasi 6,471 mln. so’mlik maxsulot ishlab chiqarib, 3 mln so’mlik maxsulotni tashqi bozorga chiqaradi, 3,471 mln.so’mlik maxsulotni ichki istemolga sarflaydi. Ikkinchi tarmoq korxonasi 6,941 mln.so’mlik maxsulot ishlab chiqarib, 5 mln. so’mlik maxsulotni tashqi bozorga chiqaradi, 1,941 mln. so’mlik maxsulotni ichki istemol uchun sarflaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar

Asosiy adabiyotlar:

1.Christopher Dougherty. Introduction to Econometrics. Oxford University Press, 2011. – 573 p. 2.Gujarati D.N. Basic Econometrics. McGraw-Hill, 5^th edition, 2009. – 922 p. 3.Абдуллаев О.М., Ходиев Б.Ю., Ишназаров А.И. Эконометрика. Учебник. –Т.: Fan va texnologiya. 2007. – 612 с. 4.Шодиев Т.Ш. ва бошқалар. Эконометрика. –Т.: ТДИУ, 2007. – 270 б. 5.Абдуллаев О.М., Жамалов М.С. Эконометрическое моделирование. Учебник. –Т.: Fan va texnologiya. 2010. – 612 с.