Ihyou ulumid-din

www.ziyouz.com kutubxonasi 106
vasallam) unga: «Ilmning boshi haqida nima qilding?» deb so‘radilar. U kishi: «Ilmning
boshi nima?» dedi. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): «Ulug‘ Parvardigorni
tanidingmi?» deya so‘rdilar. U kishi: «Ha», dedi. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam):
«Uning haqqini ado etishda nima qilding?» deb so‘raganlarida u kishi: «Alloh xohlagan
ishlarni qildim», dedi. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): «O‘limni tanidingmi?»
dedilar. U: «Ha», dedi. «Unga nimani tayyorlading?» deb so‘radilar keyin. «Alloh
xohlagan narsani», dedi u. Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam): «Bor, o‘sha
narsalarni chiroyli qilib bajar. Keyin kelsang, senga ilmning g‘aroyibotlarini
o‘rgatamiz»,156 dedilar.
Har bir mutaallim Shaqiq Balxiyning talabasi Hotamul Asom haqida rivoyat qilingan
toifadan bo‘lishi lozim. Shaqiq (r.a.) talabasi Hotamdan so‘radilar: «Qanchadan beri
mening huzurimdasan?» Hotam: «O‘ttiz uch yildan beri», dedilar. U zot: «Shu muddat
ichida mendan nima o‘rganding?» deb so‘radilar. Hotam: «Sakkiz masalani», deb javob
berdilar. Shunda Shaqiq: «Innalillahi va inna ilayhi roji’un. Umrim sen bilan o‘tgan
bo‘lsa-yu, sen faqat sakkiztagina masalani o‘rgandingmi?» dedilar. Hotam aytdilar: «Ey
ustoz! Yolg‘on gaprishni yoqtirmayman. Haqiqatda boshqa hech narsani o‘rganmadim».
Ustozi: «Mayli, o‘sha sakkiz masalani ayt, eshitaylik», dedilar. Hotam so‘zlay
boshladilar: «Odamlarga qaradim. Ko‘rdimki, ularning har birining bir mahbubi bor,
o‘sha mahbubi bilan qabrgacha birga bo‘ladi. Qabrga yetganda esa, undan ajrab qoladi.
Shuning uchun men hasanotni (savobli ishlarni) o‘zimga mahbub qildimki, qachon
qabrga kirsam, mahbubim ham men bilan birga kirsin». Shaqiq: «Juda chiroyli
so‘zlading, ey Hotam! Ikkinchisi nima?» dedilar. Hotam aytdilar: «Alloh taoloning:
«Endi kim (hayoti-dunyodalik paytida Qiyomat kuni mahshargohda)
Parvardigorining (huzurida) turishi ( va U zotga hisob-kitob berishi)dan