Ii-mavzu. Sanoat korxonalarini rivojlantirish strategiyasini shakllantirish

2.5.Korxona faoliyatini rejalashtirish
Rejalashtirish - bu boshqariladigan iqtisodiy obyektning rivojlanish maqsadlarini, ularga erishish usullari va usullarini, yaqin va kelajakdagi istiqboldagi har xil darajadagi batafsil faoliyat dasturlarini ishlab chiqishdir.
Rejalashtirish jarayoni quyidagi bosqichlardan о‘tadi.

• hal qilinishi kerak bо‘lgan muammolarni shakllantirish;

  
  

• bozorni tahlil qilish;

  
  

• maqsad va vazifalarni asoslash;

  
  

• amal qilish muddatini aniqlash;

  
  

• korxonaning mumkin bо‘lgan resurslari va potensialidan foydalanish xususiyatlari;

  
  

• rejalashtirilgan davr uchun maqsadlarga erishishning asosiy yо‘nalishlarini aniqlash;

  
  

• bozor va korxonadagi о‘zgarishlarni baholash;

  
  

• rejalashtirilgan kо‘rsatkichlarni ijrochilarga etkazish;

  
  

• rejalashtirilgan kо‘rsatkichlarni haqiqiy ma’lumotlar bilan taqqoslash va ruxsat etilgan darajadan oshgan hollarda tuzatish.

  
  

Rejalashtirish quyidagi prinsiplarga asoslanadi.

a) uzluksizlik;
b) moslashuvchan;
v) aniqlik.
Uzluksizlik prinsipi barcha tsikllarni, rejalashtirish bosqichlarini belgilangan ketma-ketlikda, muhim uzilishlarsiz amalga oshirishni nazarda tutadi.
Moslashuvchanlik prinsipi rejalashtirish va rejalashtirish jarayonida manevr qilish qobiliyatini, shu jumladan kutilmagan holatlarga javoban yо‘nalishni yо‘naltirishni о‘z ichiga oladi. Moslashuvchanlikning muhim sharti - rejalashtirilgan kо‘rsatkichlarga, "xavfsizlik chegaralari" deb nomlanadigan zaxiralarning mavjudligi va ularning cheklangan qiymatlarini aniqlash.
Aniqlik prinsipi ijrochilar uchun vazifalar va kо‘rsatkichlarning yuqori darajada aniqligi bilan rejalarni ishlab chiqish zarurligidan kelib chiqadi. Kelgusidagi rejalar uchun aniqlik talabi faoliyatning ustuvor yо‘nalishlari va strategik maqsadlarni aniqlash bilan cheklangan. Qisqa vaqtga mо‘ljallangan (shuningdek alohida bо‘limlar uchun) ishlab chiqilgan rejalarda vazifalarning aniqligi darajasi, ularni amalga oshirish usullari, manbalarni taqdim etish turlari va hajmi ular ijrochilar tomonidan harakatlarning maqsadi, mazmuni va tartibini belgilaydigan kо‘rsatmalar sifatida qabul qilinishi kerak.
Korxona samarali faoliyat kо‘rsatishi uchun turli faoliyat sohalaridagi pozitsiyalarni aniqlashga mо‘ljallangan rejalar tizimini ishlab chiqishi va amalga oshirishi kerak. Kompaniya quyidagi rejalashtirish turlarini ajratib turadi (2.5.1-rasm).