Iii bob matnda qisqartmalarning o‘rni va ahamiyati 1 Turli kasb-hunarlarni o‘qitish jarayonida qo‘llaniladigan qisqartmalarning o‘rni

1. Sog‘liqni saqlash sohasida. Sog‘liqni saqlash sohasida qisqartmalar tibbiy ma’lumotlarni ifodalashda asosiy rol o‘ynaydi. Masalan, "CPR" kardiopulmoner reanimatsiyaga, "BPM" esa daqiqada urish tezligiga ishora qiladi. Tibbiyot oliy o‘quv yurtlari talabalari yoki mutaxassislariga dars berishda ushbu qisqartmalardan foydalanish ularga muhim tibbiy tushunchalar va protseduralarni tezda eslab qolishlariga yordam beradi.
2. Huquqshunoslik sohasida. Yuridik kasblarda qisqartmalar murakkab huquqiy jargonlarni samarali va to‘g‘ri yetkazish uchun keng qo‘llaniladi. Misol uchun, "SCOTUS" Qo‘shma Shtatlar Oliy sudiga, "ADR" muqobil nizolarni hal qilishga, "DUI" esa alkogol ichimliklar ta’sir ostida haydashga ishora qiladi. Ushbu qisqartmalar odatda huquqiy hujjatlarda va huquqshunos talabalarni o‘qitishda qo‘llaniladi.
3. Muhandislik sohasida. Muhandislik sohasida qisqartmalar odatda o‘lchovlar, sxemalar va qurilmalarni belgilash uchun ishlatiladi. Masalan, "VFD" o‘zgaruvchan chastotali haydovchiga, "AC" o‘zgaruvchan oqimga va "AWG" Amerika sim o‘lchagichiga ishora qiladi. Ushbu qisqartmalardan foydalanish muhandislarga texnik ma’lumotlarni tezkorlik bilan etkazish va samaradorlikni oshirishga yordam beradi.
4. Moliya-iqtisod sohasida. Moliya-iqtisod sohasida qisqartmalar moliyaviy tushunchalar va ma’lumotlarga tez murojaat qilish uchun ishlatiladi. Masalan, “ROI” investitsiyalardan olingan daromadga, “P/E” – Narxning daromadga nisbatiga va “NAV” sof aktiv qiymatiga ishora qiladi. Moliya va iqtisodiy fanlarni o‘qitishda ushbu qisqartmalardan foydalanish talabalarga murakkab moliyaviy tushunchalarni samaraliroq tushunishga yordam beradi.
Umuman olganda, turli kasblarni o‘rgatishda qisqartmalardan foydalanish talabalarga murakkab tushunchalarni tushunishga va samaradorlikni oshirishga yordam beradi. Biroq, qisqartmalarni to‘g‘ri, izchil va tegishli professional standartlarga muvofiq ishlatish muhimdir.
Umuman olganda, tadqiqot va ilmiy aloqada qisqartmalardan foydalanishning ilmiy asoslanishi samaradorlik, aniqlik, ravshanlik va izchillikni oshirishdan iborat. Biroq, qisqartmalarni to‘g‘ri va tegishli ilmiy konvensiyalar va standartlarga muvofiq ishlatish muhimdir.

1^ https://uzsmart.uz/encyclopedia/encyclopedia/24325.html

2^ https://qomus.info/encyclopedia/cat-q/qisqartma-sozlar-uz/

3^ ИСЛАМОВ Р.С. АББРЕВИАЦИЯ КАК ПРОБЛЕМА ПЕРЕВОДА НАУЧНОГО ТЕКСТА С АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА (НА ПРИМЕРЕ ПОЛИЭТНИЧЕСКОЙ ГРУППЫ СТУДЕНТОВ-ФИЗИКОВ). ЯЗЫК И КУЛЬТУРА В ЭПОХУ ИНТЕГРАЦИИ НАУЧНОГО ЗНАНИЯ И ПРОФЕССИОНАЛИЗАЦИИ ОБРАЗОВАНИЯ. Номер: 1-2/2020. Стр. 170-176
https://www.elibrary.ru/item.asp?id=44506428

4^ Криворот В.В. ОСОБЕННОСТИ АББРЕВИАЦИИ В РУССКОМ, АНГЛИЙСКОМ И ФРАНЦУЗСКОМ ЯЗЫКАХ // Язык, речь, общение в контексте диалога языков и культур: Сборник научных трудов; отв. ред. О.И. Уланович. – Минск: Изд. центр БГУ, 2012. – С. 42 – 50.

5^ Кожанова Наталья Викторовна ОСОБЕННОСТИ ФУНКЦИОНИРОВАНИЯ АББРЕВИАТУР В ЛЕКСИЧЕСКОЙ ГРУППЕ НАИМЕНОВАНИЙ ЛИЦ ПО ПРОФЕССИИ В НЕМЕЦКОЯЗЫЧНЫХ РЕАЛИЯХ // Филология и человек. 2022. №1. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/osobennosti-funktsionirovaniya-abbreviatur-v-leksicheskoy-gruppe-naimenovaniy-lits-po-professii-v-nemetskoyazychnyh-realiyah

6^ Кубрякова, Е.С. Типы языковых значений / Е.С. Кубрякова – М.: Наука, 1981. – 200 с.