Iii bob. To‘siqlar 208-modda. Umumiy qoidalar

209-modda. Vertikal to‘siq.
Istalgan tuzilishdagi to‘siqni surish tomonlaridagi barcha elementlari bir xil vertikal tekislikda joylashgan bo‘lsa, unda hech qanday tutqich (xerdel, banket) bo‘lmasa va ularning oldida hech qanday zovur bo‘lmasa vertikal deb atash mumkin.
210-modda. Keng to‘siqlar.
Keng to‘siqlar shunday quriladiki, ularni balandligi va uzunligi bo‘yicha sakrab oshib o‘tish talab etiladi.
Keng to‘siqlarning orqa tayoqlarini ushlash uchun FEI tomonidan tasdiqlangan xavfsiz kalabashkalardan foydalanish zarur; “uchlik” to‘sig‘ida xavfsiz kalabashkalar markaziy va orqa tayoqlarni ushlab turish uchun qo‘yilishi lozim. Xavfsiz kalabashkalardan, shuningdek, shug‘ullanish va mashg‘ulot maydonlaridagi to‘siqlarda ham foydalaniladi.
Xorijiy hakam va FEI texnik delegatga tashkiliy qo‘mitaga musobaqa boshlangunga qadar ushbu turnirda FEI tomonida rasman tasdiqlangan xavfsiz kalabashkadan foydalanilayotganini tushuntirish majburiyati yuklanadi. Biroq tashkilotchilardan ham o‘z vaqtida (musobaqa boshlangunga qadar) xorijiy hakam va texnik delegatni musobaqada foydalanilgan xavfsiz kalabashkani ishlab chiqqan firma (firma FEI tomonidan rasman tasdiqlangan firmalar qatoriga kiradimi) to‘g‘risida xabardor qilishlari talab etiladi. Turnirda foydalaniladigan FEI tomonidan tasdiqlangan xavfsiz kalabashkalarni yetkazib beruvchi kompaniya nomi musobaqalar to‘g‘risidagi nizomda ko‘rsatiladi.
211-modda. Suvli zovur.
1. Keng to‘siqlar “Suvli zovur” deb atalishi uchun ungacha ham, o‘rtasida ham, uning orqasida ham hech qanday to‘siq bo‘lmasligi kerak. Suvli zovur old tomonidan minimal 2,50 metr kenglikda bo‘lishi lozim.
2. Yerda itarish tomonida 40 smdan kam bo‘lmagan va 50 sm. dan baland bo‘lmagan joylashish elementi (to‘siq, katta bo‘lmagan devor) o‘rnatilishi lozim. Suvli zovur old tomoni kengligi, jumladan badiiy bezak rangi va elementlari uning uzunligidan minimum 30 foizdan oshmasligi kerak.
3. Olimpiya va Mintaqaviy o‘yinlarda, Chempionatlarda, CSIO, CSI va Jahon kubogi finalida, teginish tomonida joylashgan “Suv bilan sug‘orilgan ariq” kamida eniga 6 sm va maksimal 8 sm qalinlikdagi 1 sm qalinlikdagi plastilin qatlam bilan qoplangan bo‘lishi kerak - oq yoki rangli, tepasida oq rangda bo‘yalgan. Ushbu plastilin qoplami har safar otga tekkanda almashtirilishi kerak. Yasalgan reykalarni istalgan vaqtda almashtirish uchun plastilin bilan qoplangan bir qator zaxira reykalar tayyorlanishi kerak. Reykani suv oynasi chetiga yerga kerakli tarzda mustahkamlab joylashtirish lozim.
4. Agar suv zovurining pastki qismi beton yoki qattiq materialdan yasalgan bo‘lsa, uni yumshoqroq material bilan, masalan, hindiston yong‘og‘i tolasi yoki kauchuk mat bilan qoplash kerak. 5. ”Suvli zovur” dagi xatolik qachon hisoblanadi:
5.1. Ot suvli zovur suv bilan chegarasini belgilaydigan reykada bir yoki bir nechta iz qoldiradi. Xatolik tuyoqning izi, himoya “qo‘ng‘irog‘i” ning izi yoki oyoq bo‘g‘inining izi borligida hisoblanadi.
5.2. Ot bitta yoki bir nechta oyog‘i bilan suvga tushadi.
6. Bosish, pastga tushirish, itarish tomonidagi belgi yoki blokirovka qiluvchi elementni siljitish xato emas.
7. Agar to‘rtta bayroqchadan bittasi yiqilib tushsa yoki “Suvli zovur” ustiga siljigan bo‘lsa, u holda hakam yoqilgan suvli zovur bu holatda to‘siq paydo bo‘lganmi yoki yo‘qligini, otning bayroq qaysi tomonga o‘tganiga qarab qaror qiladi. Agar u yugurish oqimi bo‘lgan deb qaror qilsa, u holda qo‘ng‘iroq signali beriladi va sanash tugagan yoki siljigan bayroqni tiklash uchun zarur bo‘lgan vaqtga to‘xtaydi va 232-moddaga binoan ishtirokchining vaqti tuzatiladi (yana 6 soniya qo‘shiladi).
8. Hakamning suv arig‘i to‘g‘risidagi qarori qat’iydir. Shuning uchun u Bosh hakamlar hay’ati a’zosi bo‘lishi kerak.
9. ”Suv bilan sug‘oriladigan ariq” dagi sudya jarima solingan otning identifikasiya raqamini jarimaning sababini qayd qilishi shart.
10. Suv tirgaklari bo‘lgan zovurga vertikal tekislikda, to‘siqning old tomonidan 2,00 m masofada o‘rnatilishi mumkin. Ushbu qutblar balandligi 1,50 m dan oshmasligi kerak va ularni qo‘llab-quvvatlash uchun FEI tomonidan tasdiqlangan kolobashkidan foydalanish majburiydir. Bunday to‘siq “Suv zovuri” sifatida emas, balki kenglikdagi deb baholanadi. Shunga o‘xshash va shunga o‘xshash holatlarda, “suv” uning ustiga o‘rnatilgan to‘siqning “poydevori” sifatida ishlatilganda, to‘siqning chegaralarini ko‘rsatadigan shpal yoki boshqa moslama ishlatilmaydi.
11. Agar “suv” to‘siq ostida bo‘lsa, uning oldida yoki orqasida (“Liverpul” deb ataladi) bo‘lsa, unda to‘siqning umumiy kengligi, shu jumladan “suv” 2,00 m dan oshmasligi kerak.