Iii. Yakuniy qism Xulosa; Foydalangan adabiyotlar

Ma'lumotlar tuzilmasi - bu ma'lumotlarni samarali o'qish yordam beradi, ma'lumotlarni saqlash va boshqarishning bir formatga solingan shaklidir.
Soddaroq qilib aytganda, ma'lumotlar tuzilmasi - bu ma'lumotlarning ma'lum bir strukturaga solingan, ular o'rtasida ma'lum bir bog'lanishlar va ular bilan bog'liq ishlarni bajaruvchi funktsiyalardan tashkil topgan guruh. Eng sodda ma'lumotlarni tuzilmasiga misol qilib massiv (array)ni ko'rsatishimiz mumkin.

Quyida keltirilgan ma'lumotlar tuzilmalari dasturlashda eng ko'p ishlatiladigan tuzilmalardir. Ularga:

1. Qator (Qator)
2. Tegishli ro'yxat (bog'langan ro'yxat)
3. Navbat (Ceue)
4. Suyakka (Suyakka)
5. Hash jadvallar (Hash tables)
6. Daraxtlar (Daraxtlar)
7. Grafika (Grafikalar)


Dasturlashda eng ko’p qo’llaniladigan tuzilmalarga:

1. Massiv (Array)

2. Bog’langan ro’yhat (Linked List)
3. Navbat (Queue)
4. Stek (Stack)
5. Hash jadvallar (Hash tables)
6. Daraxtlar (Trees)
7. Graflar (Graph)


Massiv (Array).

Massiv ( array) - bu indeks tomonidan aniqlangan qiymatlar to'plamini (massiv elementlarini) saqlaydigan ma'lumotlar tuzilmasi yoki berilgan uzluksiz diapazondan butun (yoki konvertatsiya qilinadigan) qiymatlarni oladigan indekslar to'plami. Bir o'lchovli massivni mavhum ma'lumotlar turini vektorni amalga oshirish sifatida qarash mumkin. Ba'zi dasturlash tillarida massivni jadval, qator, vektor, matritsa deb ham atash mumkin.

Bog’langan ro’yhat (Linked List).

Linked list — bu tugunlardan ya’ni Nodelardan iborat chiziqli tuzilma bo’lib, har bir tuzulma o’zida elementni va keyingi (ba’zan oldingi ham) node adresini ko’rsatuvchi ko’rsatkichni (pointerni) saqlaydi.

Navbat (Queue)

Navbat (ing. priority queue)- bu mavhum ma'lumotlarning turi bo'lib, ular odatdagi navbat yoki ustunlar singari ma'lumotlar tuzilmasiga ega, ammo bundan tashqari har bir element u bilan bog'liq bo'lgan "ustuvorlik" ga ega. Ustuvorlik navbatida yuqori ustuvorlik past ustuvor elementdan oldin beriladi. Ba'zi bir amaliy dasturlarda, agar ikkita element bir xil ustuvorlikka ega bo'lsa, ular navbatga qo'yilgan tartibda xizmat qiladi.

Stek (Stack)

Stack (ing. stek o'qiladi) - mavhum ma'lumotlar turi, bu LIFO tamoyili bo'yicha tashkil etilgan elementlar ro'yxati (ing. oxirgi kir - birinchi chiqadi, "oxirgi kir - birinchi chiqadi") digan ma’noni anglatadi. Ko'pincha, stack printsipi plitalar to'plami bilan taqqoslanadi.