Ijtimoiy me’yorlash yo‘llari

Bu metod kishilar o‘rtasidagi ijtimoiy-psixologik munosabatlarga ta’sir ko‘rsatishga qaratilgan bo‘lib, bir necha usullarni o‘z ichiga oladi. Mazkur usullarga quyidagilar kiradi:

1. 
   Ijtimoiy me’yorlash yo‘llari:
   

1. 
   ichki tartib – qoidalar:
   
2. 
   jamoat tashkilotlarining nizomi:
   
3. 
   ishchi sharafi kodeksi:
   
4. 
   ishlab chiqarish odob qoidalari:
   
5. 
   ishtirokchiga ta’sir etish shakllari.
   

2. 
   Ijtimoiy-siyosiy (tarbiyaviy) usullar;
   

1. 
   siyosiy targ’ibot:
   
2. 
   mehnatkashlarni siyosiy tarbiyalash va ishontirish:
   
3. 
   ma’muriy faoliyatni nazorat qilish:
   
4. 
   mehnatkashlarni boshqarishga jalb qilish shakllari
   

3. 
   Ijtimoiy tartibga solish usullari:
   

1. 
   shartnomalar, o‘zaro majburiyatlar
   
2. 
   ma’naviy talab va manfaatlarni qondirish navbati va boshqalar
   

4. 
   Ma’naviy rag’batlantirish usullari ikki xil bo‘ladi:
   

Jamoaviy va shaxsiy ma’naviy rag’batlantirishlar. Bular:

1. 
   “faxriy yorliqlar” bilan mukofotlashlar:
   
2. 
   faxriy unvonlar berish:
   
3. 
   orden va medallar berish:
   
4. 
   minnatdorchilik izhor etish:
   
5. 
   hurmat taxtasiga ilish:
   
6. 
   qo‘shimcha ijtimoiy imtiyozlar berish va hakozolar.
   

Psixologik usullarga quyidagilar kiradi:

1. 
   kichik guruh va jamoalarni shakllantirish;
   
2. 
   mehnatni insonparvarlashtirish (gumanizatsiya);
   
3. 
   psixologik rag’batlantirish;
   
4. 
   kasb-malaka bo‘yicha tanlash va o‘qitish;
   
5. 
   kasbga bo‘lgan manfaatni ta’minlash (bu xodimlarda mehnat faoliyatiga ichki qiziqish uyg’otadi);
   
6. 
   xodimlarni bajarayotgan ishiga psixologik mos kelishi bo‘yicha tanlash;