Ijtimoiy psixologiyaning fan sifatida rivojlanishi


Download 65.52 Kb.
bet4/4
Sana30.10.2023
Hajmi65.52 Kb.
#1735282
1   2   3   4
Bog'liq
ijtimoiy psixologiya

Bu iloxiy Yaxlitlik halq yoki millatdir. Ayrim individlar ana shu Yaxlitliklarning bo`laklari bo`lib, ular shu ruxga buysunadilar. Ya`ni, shaxs bilan jamiyat o`rtasidagi qarama-karshilik muammosi jamiyat foydasiga hal qilinadi. Halqlar psixologiyasining tarixiy-mafko`raviy asosi bo`lib Gegel falsafasi va nemis romantizm xizmat qilgan, deyish mumkin. Chunki Gegeldagi "individdan yo`qori turuvchi rux" goyasi halqlar psixologiyasi jonkuyarlari tomonidan tulaligicha kabo`l qilindi.

  • Bu iloxiy Yaxlitlik halq yoki millatdir. Ayrim individlar ana shu Yaxlitliklarning bo`laklari bo`lib, ular shu ruxga buysunadilar. Ya`ni, shaxs bilan jamiyat o`rtasidagi qarama-karshilik muammosi jamiyat foydasiga hal qilinadi. Halqlar psixologiyasining tarixiy-mafko`raviy asosi bo`lib Gegel falsafasi va nemis romantizm xizmat qilgan, deyish mumkin. Chunki Gegeldagi "individdan yo`qori turuvchi rux" goyasi halqlar psixologiyasi jonkuyarlari tomonidan tulaligicha kabo`l qilindi.

Psixologiyaning otasi"hisoblangan Velgelm Vundt esa xuddi ana shu tad kikotga asoslangan ma`lumotlar tuplashga o`z diqqatini qaratdi. U o`zining "Inson va xayvon ruxi haqida leksiyalar"i (1863-y) va 1900 yilda bosmadan chiqqan un tomli "Halqlar psixologiyasi" asarlarida asosan o`zi tuplagan empirik ma`lumotlar asosida halqlar psixologiyasiga bagishlagan fikrlari tizimini bayon etdi. Uning fan oldidagi xizmati shundan iborat ediki, empirik ma`lumotlar tuplash usullari, to`plangan manbalarni sharxlash borasida bebaho bilimlar tupladi. Uning fikricha, psixologiya fani ikki qismdan iborat:fiziologik psixologiya va halqlar psixologiyasi. Fiziologik psixologiya inson ruhiyatini o`rganuvchi eksperimental fan bo`lib, oliy psixik jarayonlar tafakkur va nutkdan tashkari barcha narsalar eksperiment usulda tadkik etish mumkin. Eksperiment usulda o`rganib bo`lmaydigan barcha oliy rux holatlarini halqlar psixologiyasi o`rganadi, chunki undagi o`rganish usullari o`ziga xosdir. U madaniy maxsullar hisoblangan til, afsonalar, odatlar, san`at asarlari, inson tafakkurining murakkab tomonlarini ochib beradi.

  • Psixologiyaning otasi"hisoblangan Velgelm Vundt esa xuddi ana shu tad kikotga asoslangan ma`lumotlar tuplashga o`z diqqatini qaratdi. U o`zining "Inson va xayvon ruxi haqida leksiyalar"i (1863-y) va 1900 yilda bosmadan chiqqan un tomli "Halqlar psixologiyasi" asarlarida asosan o`zi tuplagan empirik ma`lumotlar asosida halqlar psixologiyasiga bagishlagan fikrlari tizimini bayon etdi. Uning fan oldidagi xizmati shundan iborat ediki, empirik ma`lumotlar tuplash usullari, to`plangan manbalarni sharxlash borasida bebaho bilimlar tupladi. Uning fikricha, psixologiya fani ikki qismdan iborat:fiziologik psixologiya va halqlar psixologiyasi. Fiziologik psixologiya inson ruhiyatini o`rganuvchi eksperimental fan bo`lib, oliy psixik jarayonlar tafakkur va nutkdan tashkari barcha narsalar eksperiment usulda tadkik etish mumkin. Eksperiment usulda o`rganib bo`lmaydigan barcha oliy rux holatlarini halqlar psixologiyasi o`rganadi, chunki undagi o`rganish usullari o`ziga xosdir. U madaniy maxsullar hisoblangan til, afsonalar, odatlar, san`at asarlari, inson tafakkurining murakkab tomonlarini ochib beradi.

Download 65.52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling